Software Development 2025

• Programma
• Blok 1 van Scratch naar Python
• Scratch 1
• Scratch 2
• Van Scratch naar Python
• Pak de Kaas
• Kennis-check Blok 1
• Blok 2 - Retro gaming with Python
• Vallende stenen
• Snake
• Introductie AI
• Snake Challenge
• Kennis Check Blok 2
• Blok 3 - Web Front End
• HTML - Phoenix
• CSS - Phoenix
• Intro JS
• Portfolio Challenge
• Blok 4 - PHP
• Prompt Engineering 1
• PHP Intro
• PHP-1
• PHP Challenge
• Blok 5 - Database en JS (DOM)
• Prompt Engineering 2
• JS - (DOM1)
• JS - (DOM2)
• Java Script Challenge
• Blok 6 - Databases / PDO
• Database 1
• SQL
• Extra uitleg SQL
• PDO
• CRUD - Challenge
• Blok 7 - Intro Frameworks en Deployement
• Prompt Engineering 3
• Blok 8 - OOP
• Prompt Engineering 4
• Voorbeeld advanced Prompting
• PHP 3 - Debuggen
• Unit Testen
• xxx Van Scratch naar Python xxx
• Leerdoelen van Scratch naar Python
• AI and Jobs
• Digital Skills 1
• New Page

Programma

jaar 1

Blok 1 - van blok naar tekst

(totaal ongeveer 9-10 uur)

Scratch 1 -(block-based programmeren)

🎯 Wat ga je leren?

In Scratch 1 bouw je stap voor stap je eerste game – een doolhofspel:

• Je ontdekt de interface: waar je blokken, sprites en kleuren checkt  .

• Je leert een sprite te laten bewegen met pijltjestoetsen of de groene vlag  .

• Daarna voeg je loops toe: code die automatisch herhaalt (handig voor lopen, dansen, geluidjes)  .

• Met if-dan logica voeg je slimme interactie toe: bijvoorbeeld, als je een muur raakt, gebeurt er iets  .

• Tot slot leer je variabelen voor je score, zodat je merkt dat je echt iets zelf aanstuurt – superpower! 

Scratch 2 (block-based programmeren)

🎮 Bouw je eigen platformspel – net als Mario!

In deze module leer je stap voor stap hoe je je eigen platformspel maakt in Scratch – een beetje zoals Super Mario, maar dan met jouw eigen ideeën en stijl! 🧱👾

Je begint eenvoudig: een sprite die kan lopen en springen. Maar al snel voeg je muren, platforms en obstakels toe. Daarna wordt het steeds leuker (en spannender): je leert hoe je tegen monsters vecht, hoe je kunt springen tegen muren, en hoe je levels uitdagender maakt.

Van Scratch naar Python

In deze module stap je over van Scratch naar échte code in Python. Geen blokjes meer, maar zelf typen! Je leert de basis zoals inspringen, if-statements, en loops, en ontdekt hoe je een stip laat bewegen, stuiteren of zelfs een spiraal laat tekenen.

Alles gebeurt stap voor stap, met herkenbare voorbeelden uit Scratch. Je werkt in een makkelijke programmeeromgeving (Thonny), zodat je je kunt focussen op het leren.

Aan het eind kijk je terug: wat heb je geleerd, wat ging goed en wat kun je nog verbeteren?

Kortom: een supertoffe en toegankelijke eerste stap naar écht programmeren! 🧠💻

Pak de Kaas (eenvoudig spel in Python)

In deze module leer je stap voor stap hoe je in Python een eigen game maakt. Je begint met het tonen van afbeeldingen (sprites) en leert daarna hoe je een speler laat bewegen en botsingen detecteert. Daarna voeg je extra’s toe zoals willekeurige bewegingen, een score en zelfs een tijdslimiet.

Je oefent met belangrijke programmeerconcepten zoals if-statements, loops en variabelen. Ook leer je hoe je grote problemen opsplitst in kleine stukjes code – precies zoals echte programmeurs dat doen.

Je leert dus niet alleen games maken, maar ook slim nadenken in stappen. Zo word je steeds handiger in het schrijven én begrijpen van code. 🚀💡

Blok 2 - spelletjes in Python

(totaal ongeveer 8 - 9 uur)

Vallende Stenen (spel Python)

🧠 Tover je kennis om in een eigen game

In deze module ga je verder met wat je al hebt geleerd in Scratch en “Van Scratch naar Python”. Je gebruikt variabelen, if-statements en for-loops om een spel te maken waarin objecten vallen en botsingen plaatsvinden.

Je oefent met het lezen en aanpassen van code, zodat je snapt hoe iets werkt én hoe je het kunt verbeteren. Denk aan: voorkomen dat je speler uit beeld vliegt, of meerdere objecten tegelijk laten bewegen.

Aan het eind laat je jouw creativiteit los: voeg zelf nieuwe functies toe zoals geluiden, power-ups of een andere look. Zo maak je het spel écht van jou! 🎨🎮

Snake (spel Python)

🐍 Bouw je eigen Snake-game in Python

In deze module ga je aan de slag met het maken van een echte Snake-game met Pygame Zero. Je herhaalt bekende concepten, maar de opdrachten zijn wat pittiger en de code wordt langer.

Je leert nieuwe dingen, zoals hoe de slang groeit als hij iets eet – een tricky stukje logica! Aan het eind krijg je een opdracht waarbij je goed moet nadenken over een game-probleem, een mooie voorbereiding op later werk met AI en prompt engineering.

Kortom: een leuke maar uitdagende module waarin je laat zien wat je al kunt, én nieuwe skills leert! 🧠💻

Intro AI (wat is AI en wat zijn voor- en nadelen?)

🤖 Wat is AI – en hoe gebruik je het slim?

In deze korte module ontdek je het verschil tussen klassiek programmeren (met vaste regels) en AI, die juist leert van data. Je leert welke soorten AI er zijn – zoals classificatie en voorspellen – en je denkt na over de voordelen én risico’svan AI.

Ook maak je kennis met prompt engineering: hoe stel je goede vragen aan AI om het nuttig en eerlijk te gebruiken. Deze les is een opwarmertje voor wat nog komt én een voorbereiding om AI slim in te zetten bij je Snake Challenge. 🧠⚙️

Snake Challenge (Python/AI challenge)

Studenten woerden in deze challange uitgedaagd om een eigen versie van hun Snake game te maken.

Blok 3 (web front-end)

(totaal ongeveer 8-9 uur)

HTML / Phoenix

In deze module leer je stap voor stap hoe HTML werkt. Elke les behandelt een duidelijk onderwerp, zoals de structuur van een webpagina, tekst opmaken, afbeeldingen en links toevoegen, lijsten en tabellen maken, en formulieren bouwen.

Je werkt in Phoenix Code, een makkelijke editor in je browser waar je direct kunt zien wat je maakt.

Door de opdrachten leer je niet alleen losse onderdelen, maar werk je toe naar een eigen mini-project: een persoonlijke homepage die je helemaal zelf bouwt met wat je hebt geleerd.

CSS / Phoenix

In deze module ontdek je wat CSS is en waarom het onmisbaar is om je webpagina er mooi en overzichtelijk uit te laten zien.

Je leert hoe je kleuren, lettertypes, marges, uitlijning en achtergronden aanpast, en hoe je met het box-model werkt (margin, padding, border). Ook selectors zoals element, class en ID komen aan bod, zodat je precies weet hoe je onderdelen van je site kunt stylen. Met Flexbox leer je moderne lay-outs maken die netjes meeschalen en mooi uitgelijnd zijn.

🌟 Het einddoel is dat je zelf goed uitziende, strak opgebouwde webpagina’s kunt maken met jouw eigen stijl.

Intro JS / Phoenix

🧠 In deze module duik je in de wereld van JavaScript – de taal die websites tot leven brengt.

Je leert hoe je met variabelen, functies en if/else-logica slimme en interactieve onderdelen maakt. Je gaat meteen praktisch aan de slag in de browserconsole en met HTML-bestanden, zodat je direct ziet wat jouw code doet.Laat je pagina reageren op wat de gebruiker doet, verwerk invoer uit formulieren en bouw je eigen berekeningen.

Met heldere uitleg, leuke opdrachten en reflectievragen leer je stap voor stap hoe jij een simpele website verandert in een echte interactieve webapp.

Challenge

De portfolio Challenge combineert persoonlijk profileren met web design en daagt de student uit een eigen portfolio te maken.

Blok 4 (web back-end)

(ongeveer 7-8 uur)

PHP - XAMPP

🧩 In deze module leer je wat het verschil is tussen frontend (wat je ziet) en backend (wat er op de server gebeurt) – een belangrijke eerste stap richting echte webontwikkeling.

💻 Je installeert tools als XAMPP en Visual Studio Code om zelf lokaal met PHP aan de slag te gaan en je code te testen. Je maakt je eerste PHP-pagina’s, werkt met variabelen en teksten, en bouwt interactieve onderdelen zoals formulieren en een kortingscalculator.

Alle oefeningen zijn praktisch en helder opgebouwd, zodat je direct merkt wat je doet én waarom. Zo leer je echt webapplicaties bouwen, van de basis tot iets dat werkt!

Prompt Enineering

De module, "Prompt Engineering 1", dient als een handleiding voor het effectief communiceren met AI-modellen zoals ChatGPT. 

🧠 In deze module leer je hoe je beter kunt communiceren met AI, zoals ChatGPT. Je ontdekt dat hoe duidelijker en specifieker je vraag is, hoe beter het antwoord dat je krijgt.

Je werkt met zes belangrijke elementen van een goede prompt: context, details, duidelijkheid, doel, vorm en toon.

✍️ Door praktische voorbeelden en opdrachten leer je hoe je deze elementen toepast om slimme, gerichte vragen te stellen. Zo haal je meer uit AI en krijg je antwoorden die echt passen bij wat jij nodig hebt – handig voor school, projecten en later werk!

PHP 2

In deze module leer je hoe je met PHP de achterkant van een website bouwt – alles wat de gebruiker niet ziet, maar wel gebeurt op de server.

Je leert veilig gegevens versturen via GET en POST, en hoe je je code slim organiseert met include en require. Met arrays en loops verwerk je makkelijk data, en met functies maak je je code herbruikbaar en overzichtelijk. Ook werk je met datum en tijd, en ontdek je hoe je sessies gebruikt om bijvoorbeeld een simpele login te maken met gebruikersgegevens.

Elke les bevat uitleg, opdrachten en reflectievragen waarmee je stap voor stap werkt aan je skills als webdeveloper.

PHP Challenge

🚀 In deze PHP Challenge laat je zien wat je hebt geleerd door zelf een mini-website te bouwen met echte backend-functies.

Je kiest zelf wat je maakt – bijvoorbeeld een persoonlijke site, quiz of simpele webshop – zolang het project maar voldoet aan de technische eisen.Denk aan meerdere PHP-pagina’s, het gebruik van formulieren, sessies, functies, arrays en loops.

Aan het eind laat je jouw project zien en reflecteer je op wat je hebt geleerd. Zo toon je niet alleen je resultaat, maar ook je groei als developer.

Blok 5 (web back-end 2)

Prompt Engineering 2

🧠 Deze module bouwt voort op wat je al weet over prompt engineering en neemt je mee naar geavanceerde techniekendie je helpen AI écht slim in te zetten. Je werkt aan zes praktische strategieën die niet alleen je prompts verbeteren, maar ook je probleemoplossend denken scherpen

Met per techniek handige uitleg, voorbeeldprompts en opdrachten leer je niet alleen AI te sturen, maar ook zelf kritisch na te denken – handig voor complexe taken zoals prompt engineering.

Het resultaat? Jij weet hoe je met slimme prompts AI antwoorden krijgt die aansluiten op jouw situatie en leerbehoefte. Deze module is de perfecte springplank voor je Snake Challenge en verdere AI-projecten!

JavaScript 2 (DOM)

In deze module leer je hoe je met JavaScript de DOM (Document Object Model) kunt aanpassen om je webpagina interactiever te maken.

e leert HTML-elementen selecteren (zoals met getElementById of querySelectorAll) en de inhoud en stijl ervan aanpassen via JavaScript. Je oefent met events, zoals klikken en muisbewegingen, en leert reageren op gebruikersinput met addEventListener Je maakt nieuwe elementen aan (createElement) en voegt ze toe of verwijdert ze in de DOM met appendChild, remove() of event.target.  Met classList.toggle voeg je eenvoudig styling classes toe of haal je ze weg om interactie visueel te maken. 

Door stap-voor-stap opdrachten bouw je van basisselectie tot volledige interactiviteit – van tekst aanpassen, elementen markeren en dynamisch toevoegen tot verwijderen en style toggles. Zo leer je hoe je JavaScript écht kan inzetten om je pagina levendiger te maken.

Javascript 3 (DOM)

In deze module duik je dieper in het DOM, een model dat jouw webpagina omzet in objecten waar JavaScript mee kan werken – de brug tussen HTML en interactieve code. Je gaat creatief aan de slag met het aanmaken, toevoegen en verwijderen van elementen (createElement, appendChild, remove()), en je leert hoe je attributen instelt of classes toggle’t voor dynamische effectjes Met opdrachten bouw je van basisselectie tot volledige interactiviteit: je markeert dingen, voegt nieuwe componenten toe of verwijdert ze, en maakt pagina’s echt levend

Het resultaat? Je krijgt niet alleen inzicht in hoe de DOM werkt, maar je krijgt ook de tools om je webpagina’s interactief te maken op een manier die echt gaat leven. Veel plezier met knutselen!

JavaScript Challenge

In deze JavaScript Challenge bouw je een volledig interactieve webapp om je front-end skills te showen.

Je laat de DOM tot leven komen met events, functies en dynamische updates op basis van user-input. Kies je eigen concept—todo-app, quiz of mini-game—zolang je CRUD-acties en strakke UX gebruikt.

Presenteer je app, reflecteer op je code en bewijs dat jij JavaScript onder de knie hebt!

Blok 6 (Database / PDO)

Database

Deze module gaat over databaseontwerp. Het leidt de student stapsgewijs door de fundamentele concepten van databases, beginnend met wat een database is en waarom deze nodig is voor het organiseren van gegevens. De module introduceert cruciale terminologieën zoals entiteiten en attributen, legt het belang uit van een Primary Key (PK) voor unieke identificatie, en behandelt 1:N-relaties en Foreign Keys (FKs) om tabellen te verbinden. Tot slot wordt dieper ingegaan op datatypen, de modellering van realistische scenario's, en de complexere N:N-relaties, waarbij het creëren van tussentabellen wordt uitgelegd voor optimale datastructuren.

SQL

In deze module ga je aan de slag met SQL en databases, zodat je leert hoe je data effectief opslaat, opvraagt en beheert.

Je start met de basis: wat SQL is en waarom het essentieel is voor het bouwen van dynamische webapplicaties. Je leert hoe je tabellen maakt en vult, hoe je specifieke gegevens ophaalt met SELECT, en hoe je data aanpast met INSERT, UPDATE en DELETE. Relaties tussen tabellen komen aan bod: je maakt query’s met JOINs om gegevens uit meerdere tabellen te combineren. Ook verdiep je je in belangrijke SQL-technieken zoals GROUP BY, WHERE, ORDER BY, en eenvoudige aggregatiefuncties zoals COUNT() en SUM().

Door praktische oefeningen leer je hoe je SQL gebruikt om echte businessvragen te beantwoorden: van rapportages maken tot data-analyse in je database.

Het doel is dat je na deze module zelfstandig databasequery’s schrijft om informatiesystemen te bouwen die écht werken – een onmisbare skill voor elke developer!

PDO

In deze module leer je werken met PDO, de moderne en veilige manier om met databases te praten in PHP. Je maakt verbinding met een database, voert queries uit en gebruikt prepared statements om SQL-injecties te voorkomen. Je oefent met data ophalen (fetch), invoegen, updaten en verwijderen – allemaal op een nette en herbruikbare manier. Ook kijk je hoe je PDO slim inzet in je eigen project, bijvoorbeeld met een klasse of in combinatie met forms.

Na deze module schrijf je zelfverzekerd veilige en nette databasecode – klaar voor het echte werk!

CRUD Challenges

In deze CRUD Challenge laat je zien wat je met PHP en PDO geleerd hebt door een werkende mini-website te bouwen – net als een echte developer.

🎯 Je kiest zelf een project, bijvoorbeeld een persoonlijke site, quiz of webshop, en bouwt dat in meerdere PHP-pagina’s. Daarbij pas je toe wat geleerd is: formulieren, arrays, loops, functies en sessies (voor inlog of winkelwagen).

Blok 7 (PHP Frameworks)

Prompt Engineering 3

Deployement

CMS

Blok 8

Prompt Engineering 4

OOP

Yii Intro

xx

Blok 1 van Scratch naar Python

Scratch 1

Deze pagina biedt een stap-voor-stap handleiding om te leren programmeren in Scratch door het bouwen van een doolhofspel. Je volgt de lessen door middel van uitlegvideo's, maakt opdrachten direct in Scratch en leert daarbij belangrijke programmeerconcepten zoals beweging, loops, if-then-else statements, variabelen en het resetten van de speltoestand. De cursus begeleidt je van de introductie en het opzetten van het startproject tot het afronden van je eigen unieke versie van het spel en het reflecteren op wat je hebt geleerd.

Introductie en start

Welkom! We gaan je stap voor stap helpen om Scratch te begrijpen, zodat je zelf leert programmeren. Maar wat gaan we eigenlijk doen?

Wat kun je verwachten?

• Je bekijkt korte uitlegvideo's van Felienne, een docent aan de TU Delft.
• Je maakt opdrachten direct in Scratch.
• Je leert stap voor stap hoe je een eigen doolhofspel bouwt.

Als je nog meer wilt weten van deze module dan kan je hier meer informatie vinden.

Spelregels

• Je bouwt het spel stap voor stap op. Daarna maak je je eigen variant.
• Het inleveren van andermans werk is fraude en kan ertoe leiden dat je een extra module moet doen.
• Maar het is ook écht leuk om je eigen spel te maken! Kom je er even niet uit, dan mag je natuurlijk wel een medestudent om hulp vragen.
• Voor deze opdrachten gebruiken we (nog) geen AI — dat komt later.
• Bij elke opdracht lever je iets in: soms is dat je code (of een screenshot daarvan), soms een antwoord op één of meer vragen. Ook die antwoorden schrijf je in je eigen woorden. Door zelf na te denken over de vragen, begrijp je de stof beter — en zo word je uiteindelijk een goede softwaredeveloper.

Voorbereiding: Open dit project in Scratch:

https://scratch.mit.edu/projects/96709199/#editor
(of download het bestand hier: Doolhof Start.sb3)

Je zou dit startscherm moeten zien:

Bekijk de uitlegvideo

In deze video legt Felienne uit wat je gaat bouwen en hoe je aan de slag kunt. Let goed op de uitleg over hoe Scratch werkt.

Alternatieve link: Klik hier als de video hierboven niet werkt

🛠️ Opdracht

Beschrijf in één zin in je eigen woorden wat je denkt dat je gaat maken.

📤 Inleveren

Typ je zin in het tekstvak hieronder. Gebruik je eigen woorden en denk aan wat je in het spel gaat bouwen.

Stap 1 – Beweging

We beginnen met de besturing van je hoofdpersonage, Giga. In deze stap leer je hoe je Giga kunt laten bewegen met de pijltjestoetsen.

Wat leer je?

• Bewegen over de X-as (links en rechts).
• Bewegen over de Y-as (omhoog en omlaag).

Bekijk de uitlegvideo

Alternatieve link: Bekijk de video via HiDrive

🛠️ Opdracht

Hoeveel richtingen kan jouw poppetje bewegen aan het einde van deze stap?

📤 Inleveren

Vul in het tekstvak in hoeveel richtingen jouw sprite beweegt.

Stap 2 – De lus (loop)

In deze stap leren we hoe je een herhaling maakt met een lus. Hiermee kun je code telkens opnieuw uitvoeren zolang een bepaalde voorwaarde klopt.

Wat leer je? Je gebruikt een herhaalblok om acties te blijven herhalen.

Bekijk de uitlegvideo

Alternatieve link: Bekijk de video via HiDrive

🛠️ Opdracht

Leg in je eigen woorden uit wat een lus (loop) doet in een programma.

📤 Inleveren

Typ je uitleg over de lus in het tekstvak.

Stap 3 – Als-dan-anders

We voegen nu logica toe: wat moet er gebeuren als iets gebeurt? Je leert nu het als-dan-anders-blok gebruiken.

Bekijk de uitlegvideo

Alternatieve link: Bekijk de video via HiDrive

🛠️ Opdracht

Wat doet een als-dan-anders (if-then-else)-blok in je code? Leg het uit in je eigen woorden.

📤 Inleveren

Typ je uitleg in het tekstvak.

Stap 4 – Terug naar startpositie

Als Giga een muur raakt, willen we dat hij teruggaat naar het begin. In deze stap leer je hoe je zijn positie reset.

Bekijk de uitlegvideo

Alternatieve link: Bekijk de video via HiDrive

🛠️ Opdracht

Welke coördinaten (X en Y) gebruikt jouw spel om Giga terug te zetten naar de start?

📤 Inleveren

Typ de X- en Y-positie in het tekstvak.

Stap 5 – De sleutel

Je spel is bijna klaar! In deze stap voeg je een sleutel toe. Als Giga deze aanraakt, is het spel gewonnen.

Bekijk de uitlegvideo

Alternatieve link: Bekijk de video via HiDrive

🛠️ Opdracht

Maak een screenshot van je hele browser waarin je de gemaakte code laat zien.

📤 Inleveren

Upload de screenshot met jouw Scratch-code.

Stap 6 – Monster toevoegen

We maken het spannend! Voeg een monster toe dat je moet ontwijken. Laat het monster bewegen.

Bekijk de uitlegvideo

Alternatieve link: Bekijk de video via HiDrive

🛠️ Opdracht

Laat het monster bewegen. Lever een screenshot in van de code die het monster laat bewegen.

📤 Inleveren

Upload de screenshot van de code van het monster.

Stap 7 – Game over

Als het monster Giga raakt, is het spel afgelopen. Je leert nu hoe je het spel opnieuw kunt laten starten.

Bekijk de uitlegvideo

Alternatieve link: Bekijk de video via HiDrive

🛠️ Opdracht

Laat zien dat Giga teruggezet wordt naar het begin wanneer hij de muur of het monster raakt.

📤 Inleveren

Lever een screenshot in van de code die dit laat zien.

Stap 8 – Alles terugzetten

Als het spel opnieuw begint, moeten zowel het monster als Giga teruggezet worden naar hun beginpositie. Pas ook de snelheid aan als het spel te moeilijk is.

Bekijk de uitlegvideo

Alternatieve link: Bekijk de video via HiDrive

🛠️ Opdracht

Pas de snelheid van het monster aan en laat zien hoe je alles terugzet.

📤 Inleveren

Lever een screenshot in van de code waarin het monster wordt teruggezet en je de snelheid hebt aangepast.

Stap 9 – Punten bijhouden

We voegen nu een score toe met behulp van een variabele.

Bekijk de uitlegvideo

Alternatieve link: Bekijk de video via HiDrive

🛠️ Opdracht

Laat zien hoe je de score bijhoudt.

📤 Inleveren

Lever een screenshot in van je code waarin je de score bijhoudt met een variabele.

Stap 10 – Afronden

We maken het spel af en zorgen dat het er goed uitziet. Je kunt je spel opslaan op je laptop of online delen.

Bekijk de uitlegvideo

Alternatieve link: Bekijk de video via HiDrive

🛠️ Opdracht

Maak het spel af, voeg iets unieks toe en sla het op.

📤 Inleveren

Lever jouw eigen unieke versie van het spel in.

Stap 11 – Wat heb je geleerd?

Je hebt veel geleerd over programmeren. Nu kijk je terug op wat je allemaal hebt gedaan.

🛠️ Opdracht

• Vraag 1: Waarvoor heb je in dit spel een lus gebruikt?
• Vraag 2: Waarvoor heb je een als-dan-anders-blok gebruikt?
• Vraag 3: Waarvoor heb je een variabele gebruikt?

📤 Inleveren

Schrijf je drie antwoorden op en lever ze in.

Scratch 2

Deze pagina biedt een reeks lessen voor het maken van een platformspel in Scratch 2, vergelijkbaar met Super Mario. De instructies leiden gebruikers stap voor stap door het proces, beginnend bij basisbeweging en voortschrijdend naar complexere elementen zoals springen op muren, het vermijden van obstakels, en het toevoegen en verslaan van monsters. Elke sectie bevat een video-tutorial, opdrachten, en vereist screenshots voor inlevering en punten.

Introductie en start

Wil je precies weten wat je in de module gaat doen, dan kan je hier meer informatie vinden.

Spelregels

Weet je nog wat de spelregels waren, deze helden nog steeds?

Aan de slag....

We slaan een paar stappen over en gaan direct aan de slag met het maken van een soort 'Mario-spel'.

We beginnen met deze 'code': Giga Platformer Start.sb3

We gaan code gebruiken die we in Scratch 1 hebben gemaakt. Hiervoor gebruiken we de 'rugzak'. Dit wordt in de video uitgelegd.

Alternatieve link: https://my.hidrive.com/lnk/ApKeEML7P

🛠️ Opdracht

Bekijk de video en laat Giga vloeiend bewegen met een herhaal-als-blok; in het als-blok herhaal je de beweging zolang de toets is ingedrukt.

📤 Inleveren

Een screenshot van je 'code'.

Springen

We gaan Giga laten springen. In de video wordt uitgelegd hoe.

Alternatieve link: https://my.hidrive.com/lnk/dHHmCfJHa

Aan het eind van de video krijg je de uitdaging om de springbeweging vloeiender te maken.

🛠️ Opdracht

Maak de springbeweging en probeer deze vloeiender te maken.

📤 Inleveren

Een screenshot van je 'code'.

Muur

We gaan een muur in het veld plaatsen en het spel zo maken dat we op de muur kunnen springen.

Bekijk de video voor instructies.

Aan het eind blijven we in de lucht hangen. Dat is niet de bedoeling. Kun jij dat oplossen?

Alternatieve link: https://my.hidrive.com/lnk/KwzJbR6t3

🛠️ Opdracht

Zorg ervoor dat Giga niet meer in de lucht blijft zweven als je springt.

📤 Inleveren

Een screenshot van je 'code'.

Niet meer door de muur

We lopen dwars door de muur heen en dat is niet de bedoeling. We gaan dat in deze stap oplossen.

Staan we op de muur, dan kunnen we opeens niet meer bewegen. Dat kun jij vast oplossen door naar de Y-positie te kijken.

Bekijk de video voor instructies.

Alternatieve link: https://my.hidrive.com/lnk/cLNtywaNd

🛠️ Opdracht

Kun jij ervoor zorgen dat Giga, als hij op de muur staat, nog steeds kan bewegen?

📤 Inleveren

Een screenshot van je 'code'.

Van links en rechts

Staan we op de muur, dan kun je nu wel bewegen omdat we met behulp van de Y-positie controleren of we op de muur staan.

Maar als we vanaf de rechterkant teruglopen, kunnen we nog door de muur heen. Kun jij dat oplossen?

Alternatieve link: https://my.hidrive.com/lnk/JYozfTzCk

🛠️ Opdracht

Kun jij ervoor zorgen dat Giga niet meer door de muur heen kan lopen als hij terugloopt?

📤 Inleveren

Een screenshot van je 'code'.

Lopen door het level

We moeten het platform laten bewegen om door het level heen te lopen. We gaan de muur laten bewegen zodat het lijkt alsof we door het level heen lopen. Dat is best een beetje ingewikkeld, want de muur moet pas bewegen als we ongeveer in het midden staan.

In de video wordt dit uitgelegd en voorgedaan.

Alternatieve link: https://my.hidrive.com/lnk/MvsuRrGFy

🛠️ Opdracht

Kun jij de muur, als die uit beeld is, opnieuw laten verschijnen?

📤 Inleveren

Een screenshot van je 'code'.

Tijd voor monsters

We gaan een 'monster' (ook wel 'vijand' genoemd) maken. Deze beweegt net als de muur, zodat het lijkt alsof je door het level loopt.

We gaan het 'monster' laten bewegen.

Alternatieve link: https://my.hidrive.com/lnk/egNP9MPj2

🛠️ Opdracht

Kun jij het monster heen en weer laten bewegen?

📤 Inleveren

Een screenshot van je 'code'.

Monster bewegen

Het monster beweegt, maar blijft nog aan de muur plakken.

Alternatieve link: https://my.hidrive.com/lnk/Z0y7vVvHj

🛠️ Opdracht

Laat het monster wachten tot de muur op positie 100 staat en laat het monster dan pas verschijnen.

📤 Inleveren

Een screenshot van je 'code'.

Game Over!

Als het monster je raakt, ben je 'af'. Als je af bent, stopt het spel.

Alternatieve link: https://my.hidrive.com/lnk/IrCnwcFwx

🛠️ Opdracht

Zet 'Game Over' in beeld als je af bent, zodat je weet dat je 'af' bent.

📤 Inleveren

Een screenshot van je 'code'.

Aanvallen

We gaan het spel zo aanpassen dat we het monster kunnen 'verslaan'.

Alternatieve link: https://my.hidrive.com/lnk/dvVi8f5dQ

🛠️ Opdracht

Als Giga tegen het monster aanloopt, is het 'Game Over', maar als je op het monster springt, moet het monster worden geplet. Schrijf hiervoor de code (tip: dit lijkt op de code van de muur waarop we kunnen springen).

📤 Inleveren

Een screenshot van je 'code'.

Monster verdwijnt

Als je het monster 'plet', wil je dat het geen 'Game Over' is. Het monster moet worden geplet en daarna verdwijnen.

We maken een aanpassing zodat het monster weer terugkomt nadat het is geplet.

Alternatieve link: https://my.hidrive.com/lnk/Eolifu5Sn

🛠️ Opdracht

Oeps, we hebben nog een bug. Het monster verschijnt weer terug, maar is nog steeds geplet. Kun jij dit oplossen?

📤 Inleveren

Een screenshot van je 'code'.

Stop als je geplet bent

We moeten ervoor zorgen dat zodra het monster is geplet, het niet meer beweegt.

Alternatieve link: https://my.hidrive.com/lnk/DSscj5iKz

🛠️ Opdracht

Kun jij het monster stilzetten zodra het is geplet?

📤 Inleveren

Een screenshot van je 'code'.

Klaar

We zijn klaar!

Alternatieve link: https://my.hidrive.com/lnk/XZVISW0jy

🛠️ Opdracht

Je hebt 12 screenshots ingeleverd. Als deze goed zijn, heb je 12 x 5 = 60 punten.

Voor een vinkje moet je 84 punten of meer hebben.

Laat het hele spel aan een docent zien. Je kunt tot 35 punten krijgen.

De docent kan vragen stellen over hoe jouw spel werkt.

Het spel moet aan de volgende voorwaarden voldoen:

Verplicht (+25 punten)

• Je kunt door het spel heen bewegen: naar links en naar rechts.
• Je kunt niet door de muur heen lopen, maar je kunt er wel op springen.
• Je hebt een monster; als je die raakt, is het 'Game Over'. Er verschijnt een 'Game Over'-melding en het spel stopt.
• Je kunt het monster pletten: je ziet het geplette monster, waarna het verdwijnt en even later weer terugkomt.

📤 Inleveren

In het tekstveld tik je in dat je klaar bent. De docent zal samen met een aantla sutdenten het werk doornemen en goedkeuren.

--

###

Youtube Links

1. https://www.youtube.com/watch?v=zRWO9vWytPA
2. https://www.youtube.com/w atch?v=iw7YvogC5Uo
3. https://www.youtube.com/watch?v=vOAI_YY6Ntk
4. https://www.youtube.com/watch?v=L8q4OR8n_yw
5. https://www.youtube.com/watch?v=mluq9_b4xSI
6. https://www.youtube.com/watch?v=Cg9T9HoI7tY
7. https://youtu.be/jlPn-XL4T_c
8. https://www.youtube.com/watch?v=CQby8IzbkZg
9. https://www.youtube.com/watch?v=dM9a4XprB7o
10. https://www.youtube.com/watch?v=CHWy9lLV4bA
11. https://www.youtube.com/watch?v=dV4ivXfP2q0
12. https://www.youtube.com/watch?v=a9ubC4LTcrs&t=3s
13. https://www.youtube.com/watch?v=0xFosaKxcgY

--

Van Scratch naar Python

Status: alles uitgevoerd en getest

Deze webpagina, getiteld "Van Scratch naar Python", dient als een tutorial om beginners te helpen overstappen van de visuele programmeertaal Scratch naar de tekstgebaseerde taal Python. De lessen behandelen belangrijke programmeerconcepten zoals indentatie (hoe codeblokken worden herkend in Python), het gebruik van commentaar om code te verduidelijken, en de implementatie van if-statements voor beslissingslogica en loops (zoals for- en while-loops) voor herhalende acties. Door middel van praktische opdrachten met een bewegende stip (sprite) leren gebruikers deze concepten toe te passen en steeds complexere bewegingspatronen, zoals stuiteren, vierkante bewegingen en spiralen, te creëren in de Thonny Python-omgeving, waarbij ook het gebruik van de pygame library en een specifieke scratch_lib.py wordt uitgelegd.

0 Wat gaan we leren?

We gaan code maken.

We gaan daarvoor Python gebruiken.

Wat gaan we leren:

• waarom en hoe we inspringen in Python.
• wat commentaar in code is
• hoe we in Python een if-statement maken
• hoe we in python een loop (lus) maken

In deze lessen worden de volgende Scratch blokken in geschreven code omgezet.

IF - THEN	IF - THEN - ELSE	FOR LOOP (repeat)

🛠️ Opdracht

Leg in eigen woorden uit:

1. wat is het verschil tussen een if-then en een if-then-else ?
2. Waarvoor gebruik je een for-loop (of een repeat; dat is hetzelfde)?

Inleveren

Een antwoord op de twee vragen, in eigen woorden (geen AI)!

Maak een txt bestand en schrijf daarin je antwoorden.

1 Installatie Python (Thonny)

We hebben geprogrammeerd in Scratch en we gaan nu programmeren in een echte programmeertaal: Python.

We gaan echte code maken, maar daarvoor moeten we eerst wat zaken installeren.

We gaan gebruikmaken van Thonny

📥Download

Pak het bestand uit en zet het op een plek die voor jou logisch is, bijvoorbeeld op je bureaublad.

Installatie pygame Library

Programmeertalen hebben libraries (ook wel 'packages' genoemd). Deze libraries bevatten code die jij kunt gebruiken.

Wij gaan de pygame library installeren omdat we die straks nodig hebben.

Als je Thonny opstart, ga dan naar Tools - Manage packages...

Zoek dan naar pygame

Klik op pygame en daarna op de knop Install

📥Download code

Download de code startcode-python-scratch.zip

Pak de code uit, start Thonny en open het bestand student.py

Druk op het groene 'run'-symbool en kijk wat er gebeurt.

Het programma wordt regel voor regel van boven naar beneden uitgevoerd.

ℹ️Uitleg code

Hieronder zie je de uitleg. Het kan zijn dat je niet alles in één keer begrijpt, maar probeer in ieder geval de rode uitleg te begrijpen.

Regel 1

Hier worden libraries ingeladen. Dit zijn stukjes code die al klaar zijn en die in het bestand scratch_lib.py staan.

Regel 3

Hier wordt de sprite gemaakt en op een positie gezet. Let op dat positie (0, 0) linksboven is (en niet in het midden zoals bij Scratch).

Regel 5

Hier maken we een functie waarmee de sprite wordt bewogen. Dit is nodig om de library te kunnen gebruiken.

Regel 6

Hiermee bewegen we de sprite 10 pixels naar rechts en 0 pixels naar beneden.

Regel 7

We pauzeren een aantal frames.

Regel 9

Hiermee starten we het spel.

🛠️ Opdracht

Probeer de getallen op regel 6 eens aan te passen en kijk wat er gebeurt.

Verander de getallen zodanig dat de groene stip van linksboven diagonaal richting rechtsonder beweegt.

Inleveren

Maak een screenshot van de code die jij hebt aangepast zodat de groene stip diagonaal van linksboven naar rechtsonder beweegt.

2 De stuiterbal

In deze opdracht leer je hoe je een sprite (een groene stip) van links naar rechts kunt laten bewegen en hoe je met een if-statement de richting verandert zodra de sprite de rechterkant van het scherm bereikt.

Begincode

Je gebruikt de volgende code als uitgangspunt:

from scratch_lib import create_sprite, move, run_animation, get_x

# Maak de sprite en zet hem links op het scherm
sprite = create_sprite("green_dot.png", 0, 300)

# Variabele om te onthouden of we naar rechts bewegen
moving_right = True

def animate():
    global moving_right  # We gaan deze variabele aanpassen
    
    # Haal de huidige x-positie op
    x = get_x(sprite)
    
    # TODO: Als x groter of gelijk is aan 550, verander moving_right naar False
    # if ???:
    #    moving_right = False
    
    # Beweeg de sprite op basis van de richting
    if moving_right:
        move(sprite, 5 , 0 )
    else:
        move(sprite, 0 , 0 )

# Start de animatie
run_animation([sprite], animate, steps=1000)

Als je deze code uitvoert, zie je dat de groene stip van links naar rechts beweegt, maar hij stopt niet of verandert niet van richting. Hij verdwijnt uit beeld.

ℹ️ Wat is inspringen in Python?

Inspringen = blok = identation

In Python is de inspringing (ook wel indentatie genoemd) heel belangrijk. Python gebruikt inspringen om aan te geven welke code bij elkaar hoort.

Als je bijvoorbeeld eenif-statement gebruikt, dan moet de code die daarbij hoort **een stukje naar rechts inspringen** (meestal 4 spaties).

if x >= 100:
    move(sprite, 5, 0)  # deze regel hoort bij het if-blok

# dit staat buiten het if-blok
print("Ik ben klaar!")

🔁 Vergelijking met Scratch

In Scratch zie je blokken zoals "als ... dan" of "herhaal ...". De blokken die in zo'n constructie staan, vallen daar letterlijk in. Ze zijn visueel naar binnen geschoven.

In Python doe je dat met spaties:

• De buitenste structuur (zoals if of for) sluit je af met een dubbele punt :.
• De regels die bij dat blok horen, zet je eronder en laat je 4 spaties naar rechts inspringen.

Als je dit vergeet, krijg je in Python een foutmelding zoals:

IndentationError: expected an indented block

✅ Juiste voorbeeld

if moving_right:
    move(sprite, 5 , 0 )

❌ Fout voorbeeld

if moving_right:
move(sprite, 5 , 0 )

Controleer dus goed dat de regels die bij een if of for horen, netjes zijn ingesprongen.

Wat gaan we doen?

We willen dat de bal van richting verandert als hij de rechterkant bereikt (bijvoorbeeld bij x = 550).

Daarvoor heb je een paar dingen nodig:

De variabele moving_right die onthoudt of de sprite naar rechts beweegt (True) of niet (False).

Een if-statement (regel 15, 16 en 17) die controleert of de x-waarde van de sprite groter is dan 550.

Als dat zo is, moet de sprite naar links bewegen in plaats van naar rechts (regel 19, 20, 21, 22 en 23).

De code is nog niet helemaal af.

# Commentaar

In de code zie je af en toe een hekje # aan het begin van de regel staan.

Dit betekent dat dit commentaar is. De regel wordt niet uitgevoerd. Het dient om jou als programmeur te helpen begrijpen wat de code doet.

🛠️ Opdracht

Haal het hekje weg op regel 16 en 17, maar zorg ervoor dat de uitlijning goed blijft: voor de if vier spaties en op de regel moving_right = False acht spaties.

Op de plaats van de ??? plaats je nu de juiste conditie. Je vergelijkt of de x-positie van de sprite groter of gelijk is aan 550.

In Python ziet dat er als volgt uit:

if var_a >= 550:

var_a is een variabele. Plaats deze conditie in de code en vervang var_a door de juiste variabele die de x-positie bevat.

→ Test je code. Geen foutmeldingen? OK!

Wat gebeurt er nu als de x-positie 550 is? Precies — de bal staat stil!

Kijk nog eens goed naar het if-statement op regel 20 t/m 23 en probeer de code aan te passen zodat de bal niet meer stil staat als hij positie 550 heeft bereikt, maar dat hij terug beweegt.

Gebruik daarna een tweede if-statement om te bepalen hoe de sprite moet bewegen:

• Als moving_right True is → beweeg naar rechts.
• Anders, dus als moving_right False is → beweeg naar links.

Denk eraan: een positief getal beweegt de sprite vooruit, een negatief getal beweegt hem achteruit.

Inleveren

Maak een screenshot van de aangepaste code.

3 De stuiterbal – heen en weer

In deze opdracht breiden we de vorige oefening uit. De groene stip moet nu niet alleen van links naar rechts bewegen, maar ook weer terug naar links als hij de rechterrand heeft bereikt, en daarna weer naar rechts als hij de linkerrand bereikt.

Begincode

Je gebruikt de volgende code als uitgangspunt. Deze lijkt op de vorige, maar nu gaan we twee richtingen controleren.

from scratch_lib import create_sprite, move, run_animation, get_x

# Maak de sprite en zet hem links op het scherm
sprite = create_sprite("green_dot.png", 0, 300)

# Variabele om te onthouden of we naar rechts bewegen
moving_right = True

def animate():
    global moving_right
    
    x = get_x(sprite)
    
    # Keer om als de sprite de rechterkant raakt
    if x >= 550:
        moving_right = False

    # TODO: Voeg hier een extra if-statement toe:
    # Als de sprite aan de linkerkant is (x <= 0), dan moet moving_right weer True worden
    
    if moving_right:
        move(sprite, 5, 0)
    else:
        move(sprite, -5, 0)

run_animation([sprite], animate, steps=1000)

Als we een if maken dan kennen we de volgende vergelijking

if-then-else - Vergelijking met Scratch

If-loop

if-then-else loop

Wat moet je doen?

Je gaat nu een extra if-statement toevoegen die controleert of de bal de linkerkant van het scherm heeft bereikt (dus bij x <= 0).

Als dat zo is, verander dan de waarde van moving_right weer naar True. Daardoor beweegt de sprite weer naar rechts.

🛠️ Opdracht

• Voeg onder de eerste if-statement een tweede if-statement toe.
• Controleer of x <= 0.
• Als dat zo is, zet moving_right = True.
• Test je code. Werkt het? Dan beweegt de bal nu heen en weer!

💡 Tip

Als je wilt, kun je bij beide if-statements ook een print() toevoegen, zodat je in het log kunt zien wanneer de richting verandert.

if x >= 550:
    moving_right = False
    print("Rechterkant bereikt – keer om")

if x <= 0:
    moving_right = True
    print("Linkerkant bereikt – keer om")

Inleveren

Maak een screenshot van jouw code waarin je beide if-statements hebt toegevoegd en de sprite heen en weer beweegt.

4 De vierkante beweging

In deze opdracht leer je hoe je een sprite (de groene stip) kunt laten bewegen in de vorm van een vierkant. De sprite moet dus eerst naar rechts, dan naar beneden, dan naar links, en tot slot weer omhoog. Daarna herhaalt hij dit patroon.

Begincode

Je gebruikt de volgende code als uitgangspunt. Deze keer gaan we bijhouden in welke richting de sprite moet bewegen, en telkens van richting veranderen als hij een hoekpunt bereikt.

from scratch_lib import create_sprite, move, run_animation, get_x, get_y

# Startpositie linksboven
sprite = create_sprite("green_dot.png", 10, 10)

# We gebruiken een getal om de richting bij te houden:
# 0 = rechts, 1 = naar beneden, 2 = naar links, 3 = omhoog
richting = 0

def animate():
    global richting
    
    x = get_x(sprite)
    y = get_y(sprite)
    
    Op basis van de richting, kies hoe de sprite moet bewegen
    if richting == 0:        # boven naar rechts bewegen
        move(sprite, 5, 0)
        if x >= 550:
            richting = 1     # volgende richting: aan de rechter kant naar beneden bewegen

    elif richting == 1:      # rechts naar beneden bewegen
        move(sprite, 0, 5)
        if y >= 550:
            richting = 2     # volgende richting: beneden langs naar links bewegen
    
    # ToDo maak de code hier af
    # we hebben moeten nog 2 blokjes maken:
    #    beneden langs naar rechts bewegen
    #    linker kant omhoog bewegen.
    # (je kunt het blokje op regel 22-25 kopiëren en aanpassen)
   

run_animation([sprite], animate, steps=2000)

Wat moet je doen?

In de code staat al aangegeven welke stappen moeten worden uitgevoerd. Maar niet alles is compleet.

• Controleer of je begrijpt wat de waarde van richting betekent.
• De sprite moet telkens van richting veranderen als hij een hoekpunt van het vierkant heeft bereikt.
• De richtingsveranderingen gebeuren met behulp van een if of elif-structuur.
• Pas eventueel de getallen 550 aan als jouw sprite kleiner of groter is.

🛠️ Opdracht

• Vul de TODO op regel 27 aan door goed te begrijpen wat elke if doet.
• Test je code. Beweegt de sprite in een vierkant? Perfect!
  

Inleveren

Maak een screenshot van jouw werkende code waarin je laat zien dat de sprite een vierkant loopt.

5 Vierkant met sprongen op elke hoek

In deze opdracht ga je de sprite in een kleiner vierkant laten bewegen. Maar dat is nog niet alles: op elk hoekpunt van het vierkant springt de sprite vijf keer op en neer. Hiervoor ga je gebruikmaken van een for-loop.

Begincode

We hebben de code voor je voorbereid zodat de sprite een kleiner vierkant loopt. Dit vierkant is 100 stappen breed en hoog. Voer deze code uit en kijk wat er gebeurt:

from scratch_lib import create_sprite, move, run_animation, get_x, get_y, force_redraw
import time

# Startpositie linksboven
sprite = create_sprite("green_dot.png", 80, 80)

# We gebruiken een getal om de richting bij te houden:
# 0 = rechts, 1 = naar beneden, 2 = naar links, 3 = omhoog
richting = 0

def animate():
    global richting

    x = get_x(sprite)
    y = get_y(sprite)

    if richting == 0:        # naar rechts
        move(sprite, 5, 0)
        if x >= 470:
            # SPRINGEN: plak hier onderstaande code
            richting = 1     # volgende richting: naar beneden

    elif richting == 1:      # naar beneden
        move(sprite, 0, 5)
        if y >= 470:
            # SPRINGEN: plak hier onderstaande code
            richting = 2     # volgende richting: naar links

    elif richting == 2:      # naar links
        move(sprite, -5, 0)
        if x <= 80:
            # SPRINGEN: plak hier onderstaande code
            richting = 3     # volgende richting: naar boven

    elif richting == 3:      # naar boven
        move(sprite, 0, -5)
        if y <= 80:
            # SPRINGEN: plak hier onderstaande code
            richting = 0     # opnieuw naar rechts

run_animation([sprite], animate, steps=2000)

Sprongen op elk hoekpunt

Nu willen we dat de sprite op elk hoekpunt van het vierkant vijf keer op en neer springt.

Op en neer betekent dat de sprite eerst iets omhoog en dan weer omlaag beweegt. Dat doen we in een for-loop.

🔁 Wat is een for-loop?

Een for-loop gebruik je in Python als je iets meerdere keren wilt herhalen. Dat kan bijvoorbeeld zijn: de sprite 5 keer naar rechts bewegen, of 10 keer springen.

🔤 De basisvorm van een for-loop

for i in range(5):
    move(sprite, 5, 0)

Wat gebeurt hier?

• for i in range(5): dit betekent dat de code in het blok 5 keer wordt uitgevoerd.
• De variabele i krijgt automatisch de waarden 0, 1, 2, 3 en 4 (vijf keer in totaal).
• Elke keer dat de loop draait, voert Python de ingesprongen regels onder de for-regel uit.

🔄 Loop - Vergelijking met Scratch

In Scratch gebruik je bijvoorbeeld:

Herhaal 10 keer → [doe iets]

Dat is precies hetzelfde idee! De blokken die je in Scratch ín een herhaal-blok sleept, zijn in Python de regels die je moet inspringen (met spaties).

✅ Juiste voorbeeld

for i in range(3):
    print("Hallo")

Uitvoer:

Hallo
Hallo
Hallo

ℹ️ Handig om te weten

Wil je iets 10 keer doen?

for i in range(10):

Wil je iets maar 1 keer doen? Dan heb je eigenlijk geen loop nodig 😉

🛠️ Oefening (optioneel)

Wat doet onderstaande code? Probeer het te voorspellen.

for i in range(2):
    move(sprite, 0, -20)
    force_redraw()
    time.sleep(0.1)
    move(sprite, 0, 20)
    force_redraw()
    time.sleep(0.1)

👉 Antwoord: de sprite springt 2 keer op en neer. 

Wat moet je doen?

• Kopieer bovenstaande for-loop.
• Plak die op vier plekken in de animate()-functie:
  • Vlak voordat richting = 1 wordt uitgevoerd (na de rechterkant).
  • Vlak voordat richting = 2 wordt uitgevoerd (na beneden).
  • Vlak voordat richting = 3 wordt uitgevoerd (na links).
  • Vlak voordat richting = 0 wordt uitgevoerd (na boven).

🛠️ Opdracht

• Kopieer en plak de for-loop op de juiste plekken in je code (op elk hoekpunt).
• Test je code. De sprite moet netjes in een vierkant bewegen en op elke hoek vijf keer op en neer springen.

Inleveren

Maak een screenshot van jouw code waarin de sprite op elk hoekpunt springt.

6 Spring vaker op twee hoeken

In deze korte opdracht breid je je bestaande script uit. De sprite moet nu alleen rechtsboven en linksonder springen, telkens vijf keer. Maar dit keer springt de sprite niet omhoog en omlaag, maar naar links en naar rechts (horizontaal).

ℹ️ Weet je nog wat inspringen is?

Inspringen = blok = identation

In Python is de inspringing (ook wel indentatie genoemd) heel belangrijk. Python gebruikt inspringen om aan te geven welke code bij elkaar hoort.

Ook bij eenfor-statement , moet de code die daarbij hoort **een stukje naar rechts inspringen** (meestal 4 spaties).

for i in range(5):
    move(sprite, 0, -20)
    force_redraw()

Dus de regels 2 én 3 horen bij het for-blok en worden 5x uitgevoerd.

🔁 Vergelijking met Scratch

In Scratch zie je blokken zoals "als ... dan" of "herhaal ...". De blokken die in zo'n constructie staan, vallen daar letterlijk in. Ze zijn visueel naar binnen geschoven.

In Python doe je dat met spaties:

• De buitenste structuur (zoals if of for) sluit je af met een dubbele punt :.
• De regels die bij dat blok horen, zet je eronder en laat je 4 spaties naar rechts inspringen.

Als je dit vergeet, krijg je in Python een foutmelding zoals:

IndentationError: expected an indented block

✅ Juiste voorbeeld

for i in range(5):
    move(sprite, 0, -20)
    force_redraw()

❌ Fout voorbeeld

for i in range(5):
move(sprite, 0, -20)   # geen inspringing!
force_redraw()

Controleer dus goed dat de regels die bij een if of for horen, netjes zijn ingesprongen.

Wat moet je doen?

• Zoek in je code de momenten waarop de sprite de rechterbovenhoek en de linkeronderhoek bereikt.
• Op die plekken laat je de sprite 5X (in plaats van 2X) springen.

Zorg dat je deze code alleen toevoegt bij de overgang van:

• • richting == 0 → als y <= 80 (rechtsboven)
  • richting == 2 → als y >= 470 (linksonder)

Inleveren

Maak een screenshot van de code in Thonny waarop te zien is dat de sprite alleen rechtsboven en linksonder horizontaal springt, vijf keer per keer.

7 Spiraal – stap 1

"vaste richtingen in een patroon"

In deze opdracht ga je de sprite steeds twee richtingen bewegen met een vaste afstand. Je doet dit een paar keer achter elkaar.

Uiteindelijk zal dit het begin worden van een spiraal. Maar eerst leer je het patroon maken: rechts → omlaag → links → omhoog.

📥 Begincode

from scratch_lib import create_sprite, move, pause_for_frames

sprite = create_sprite("green_dot.png", 300, 300)

# Afstand per richting
afstand = 100

# Herhaal het patroon 3 keer
for i in range(3):
    # Beweeg naar rechts
    for j in range(afstand // 5):
        move(sprite, 5, 0)
        pause_for_frames(1)

    # Beweeg naar beneden
    for j in range(afstand // 5):
        move(sprite, 0, 5)
        pause_for_frames(1)

    # Beweeg naar links
    for j in range(afstand // 5):
        move(sprite, -5, 0)
        pause_for_frames(1)

    # Beweeg naar boven
    for j in range(afstand // 5):
        move(sprite, 0, -5)
        pause_for_frames(1)

ℹ️ Uitleg

Je ziet hierboven een herhaling (een for-loop) die het patroon van 4 richtingen 3 keer uitvoert.

Elke richting bestaat uit een eigen for-loop waarin de sprite telkens kleine stapjes zet.

De afstand is verdeeld in blokjes van 5 pixels, zodat je het goed kunt zien bewegen.

🛠️ Opdracht

• Experimenteer met afstand = 100. Wat gebeurt er als je die verandert in 200?
• Voeg commentaar toe bij elke richting, zodat je het patroon beter begrijpt.
• Test wat er gebeurt als je range(3) verandert in range(1) of range(5).

📤 Inleveren

Maak een screenshot van je code én van het pad dat de sprite aflegt in het venster.

8 Spiraal – stap 2

"kleiner wordende afstanden"

In de vorige opdracht heb je een patroon gemaakt: de sprite bewoog rechts, omlaag, links, omhoog – en dat een paar keer. Het pad bleef telkens even groot.

Nu gaan we iets nieuws doen: na elke twee richtingen wordt de afstand kleiner. Hierdoor lijkt het alsof de sprite langzaam een spiraal naar binnen loopt.

📥 Begincode

from scratch_lib import create_sprite, move, pause_for_frames

sprite = create_sprite("green_dot.png", 300, 300)

afstand = 200  # beginafstand

for i in range(5):  # we doen 5 spiraal-lagen
    # naar rechts
    for j in range(afstand // 5):
        move(sprite, 5, 0)
        pause_for_frames(1)

    # naar beneden
    for j in range(afstand // 5):
        move(sprite, 0, 5)
        pause_for_frames(1)

    afstand = afstand - 40  # we maken de afstand kleiner

    # naar links
    for j in range(afstand // 5):
        move(sprite, -5, 0)
        pause_for_frames(1)

    # naar boven
    for j in range(afstand // 5):
        move(sprite, 0, -5)
        pause_for_frames(1)

    afstand = afstand - 40  # opnieuw iets kleiner maken

ℹ️ Uitleg

• We beginnen met afstand = 200.
• Na twee richtingen verkleinen we de afstand met 40.
• Daarna bewegen we weer twee richtingen (links en boven).
• We verkleinen opnieuw met 40.

Zo wordt het pad kleiner en kleiner – alsof je een vierkante spiraal naar het midden tekent.

🛠️ Opdracht

• Pas de waarde afstand = 200 aan. Wat gebeurt er bij 300?
• Wat als je niet met 40 verkleint, maar met 20?
• Voeg een print(afstand) toe onder elke afstand = afstand - 40. Wat zie je in de console?

📤 Inleveren

Maak een screenshot van je aangepaste code én van de spiraal die de sprite tekent.

9 Spiraal – stap 3

"automatisch stoppen"

Je hebt nu al een mooie spiraal gemaakt waarbij de sprite steeds kleinere vierkantjes loopt. Maar misschien heb je gemerkt: op een gegeven moment is de afstand zo klein dat de sprite nauwelijks nog beweegt of zelfs gekke dingen gaat doen.

Daarom gaan we in deze stap zorgen dat het script zelf stopt als de afstand te klein wordt.

📥 Begincode

from scratch_lib import create_sprite, move, pause_for_frames

sprite = create_sprite("green_dot.png", 300, 300)

afstand = 200

# Herhaal zolang de afstand groter is dan 20
while afstand > 20:
    # naar rechts
    for j in range(afstand // 5):
        move(sprite, 5, 0)
        pause_for_frames(1)

    # naar beneden
    for j in range(afstand // 5):
        move(sprite, 0, 5)
        pause_for_frames(1)

    afstand = afstand - 20

    # naar links
    for j in range(afstand // 5):
        move(sprite, -5, 0)
        pause_for_frames(1)

    # naar boven
    for j in range(afstand // 5):
        move(sprite, 0, -5)
        pause_for_frames(1)

    afstand = afstand - 20

ℹ️ Uitleg

• In plaats van for i in range(5) gebruiken we nu een while-loop.
• Die zorgt ervoor dat het patroon doorgaat zolang de afstand groter is dan 20.
• Als de afstand kleiner wordt dan of gelijk is aan 20, stopt de loop vanzelf.

🛠️ Opdracht

• Test de code. Kun je zien waar de sprite stopt?
• Wat gebeurt er als je de afstand > 20 verandert in afstand > 40?
• Voeg een print(afstand) toe aan het einde van elke herhaling om te zien wanneer het stopt.
• Kun je de sprite laten starten in het midden van het scherm in plaats van linksboven?

📤 Inleveren

Maak een screenshot van jouw spiraal die vanzelf stopt wanneer het midden bereikt is.

10 Reflectie: wat heb je geleerd?

Je hebt nu gewerkt aan meerdere opdrachten waarbij je de sprite steeds meer hebt aangestuurd met code. Je hebt geleerd hoe je met een for-loop en if-statements herhaling en logica kunt combineren, en je hebt een echte spiraalbeweging gemaakt in Python.

In deze laatste opdracht ga je terugkijken op je leerproces. Wat ging goed? Wat vond je moeilijk? En wat wil je nog beter leren?

ℹ️ Wat is een reflectie?

Reflecteren betekent dat je nadenkt over wat je gedaan hebt. Je kijkt niet alleen naar het resultaat, maar vooral naar hoe je het hebt aangepakt en wat je daarvan leert.

📝 Opdracht

Beantwoord de volgende vragen in een kort reflectieverslag (ongeveer 5 zinnen per vraag is voldoende):

1. Wat ging goed?
   Geef een voorbeeld van iets dat je zelfstandig hebt opgelost of goed begreep.
2. Wat vond je lastig?
   Was er iets dat je niet meteen snapte? Welke opdracht kostte meer tijd dan je dacht?
3. Noem drie dingen die je hebt geleerd o ver Python.
   Wat zijn specifieke dingen die je hebt geleerd over Python?
4. Wat heb je geleerd over if-statements?
   Beschrijf kort wat je nu beter begrijpt over herhaling of logica in code.
5. Wat heb je geleerd over loops?
   Beschrijf kort wat je nu beter begrijpt over herhaling of logica in code.
6. Wat zou je de volgende keer anders doen?
   Denk aan hoe je je werk hebt aangepakt, of hoe je omging met fouten.
7. Waar wil je nog meer mee oefenen?
   Zijn er onderwerpen waarvan je denkt: dit wil ik nóg beter snappen of meer mee oefenen?
8. Welke uitleg was duidelijk?
   Welke opdracht(en) vond je goed uitgelegd?
9. Welkke uitleg was onduidelijk?
   Welke opdrachten waren niet duidelijk genoeg uitgelegd en hoe zou jij het ander/beter doen?

📤 Inleveren

Lever je reflectie in als een PDF-bestand.

###

# Docenten

opdracht 4

from scratch_lib import create_sprite, move, run_animation, get_x, get_y

# Startpositie linksboven
sprite = create_sprite("green_dot.png", 10, 10)

# We gebruiken een getal om de richting bij te houden:
# 0 = rechts, 1 = naar beneden, 2 = naar links, 3 = omhoog
richting = 0

def animate():
    global richting
    
    x = get_x(sprite)
    y = get_y(sprite)
    
    # TODO: Op basis van de richting, kies hoe de sprite moet bewegen
    if richting == 0:        # naar rechts
        move(sprite, 5, 0)
        if x >= 550:
            richting = 1     # volgende richting: naar beneden

    elif richting == 1:      # naar beneden
        move(sprite, 0, 5)
        if y >= 550:
            richting = 2     # volgende richting: naar links

    elif richting == 2:      # naar links
        move(sprite, -5, 0)
        if x <= 0:
            richting = 3     # volgende richting: naar boven

    elif richting == 3:      # naar boven
        move(sprite, 0, -5)
        if y <= 0:
            richting = 0     # opnieuw naar rechts

run_animation([sprite], animate, steps=2000)

Pak de Kaas

Status: alles uitgevoerd en getest

Dit is een lessenserie over een programmeerproject met Python en Pygame Zero genaamd "Pak de Kaas". Het leidt leerlingen door zes stappen om een eenvoudig spel te maken waarin een muis kaas verzamelt. De lessen behandelen basisconcepten zoals het weergeven en verplaatsen van afbeeldingen (sprites), het detecteren van botsingen tussen objecten, het gebruik van willekeurige getallen om de kaas te verplaatsen, het bijhouden van een score en het toevoegen van een tijdslimiet voor een "Game Over" scenario. Het document bevat ook een docentenhandleiding met leerdoelen, potentiële valkuilen en suggesties voor differentiatie en beoordeling.

0 Wat gaan we leren

We gaan nog een projectje maken met Thonny (uit de vorige les) en bij dit project gaan we gebruik maken van de standaard Python library:

pgzero

Weet je nog hoe je een pacakge installeert in Thonny?

Yep, Tools - Manage Packages en dan pgzero zoeken en installeren.

Als je het niet meer weer weet kijk dan even naar de vorige les.

1 Pak de Kaas – Les 1

Je hebt pgzero in Thonny geinstalleerd? Nee kijk dan bij de vorige stap.

In deze les gaan we met Python en Pygame Zero leren hoe je plaatjes (sprites) op het scherm kunt zetten.

Je leert hoe je het scherm wist, en hoe je sprites op een bepaalde positie tekent.

Wat gaan we doen?

We gaan een muis en een stuk kaas op het scherm laten verschijnen.

Hiervoor gebruiken we screen.blit() in de draw()-functie van Pygame Zero.

📦 Benodigdheden

• Thonny met Pygame Zero geïnstalleerd
• Een map images/ met daarin twee bestanden: mouse.png en cheese.png

🔰 Startercode

# importeer library
import pgzrun

# Spelgrootte
WIDTH = 800
HEIGHT = 600

def draw():
    screen.clear()
    screen.blit("mouse", (150, 150))
    screen.blit("cheese", (50, 50))

#start programma
pgzrun.go()

ℹ️ Uitleg

• De code wordt van boven naar beneden, regel voor regel uitgevoerd.
• import pgzrun hiermee vertellen we dat de library pgrun gaan gebruiken. Sommige computer-comando's 'sdie straks gaan gebruiken staat beschreven in deze library.
• WIDTH en HEIGHT bepalen hoe groot het venster is
• draw() is een speciale functie die automatisch wordt aangeroepen om het scherm te tekenen
• screen.clear() is een library functie die het scherm bij elke frame wist
  
• screen.blit("mouse", (150, 150)) tekent het plaatje mouse.png op positie (150, 150). Dit zijn ook beide library functies.

🛠️ Opdracht

Pas de coördinaten van de muis en de kaas aan en kijk wat er gebeurt.

• Zet de muis linksboven in beeld
• Zet de kaas rechtonder in beeld

Wat gebeurt er als deze posities gebruikt?
    screen.blit("mouse", (50, 50))
    screen.blit("cheese", (30, 30))

Denk na over de volgorde waarin de commando's worden uitgevoerd.

📤 Inleveren

Maak een screenshot de code met de coordinaten waarbij de muis linksboven in beeld in beeld staat en de kaas rechtsonder.

2 Beweeg de muis

In deze les gaan we de muis laten bewegen met de pijltjestoetsen.

We doen dat door de positie van de muis aan te passen telkens als een toets wordt ingedrukt.

Wat gaan we doen?

We maken twee variabelen mouse_x en mouse_y om de positie van de muis bij te houden.

In de functie update() passen we deze coördinaten aan als je een pijl indrukt.

🔰 Startercode

# importeer library
import pgzrun

# Spelgrootte
WIDTH = 800
HEIGHT = 600

# Startpositie van de muis
mouse_x = 150
mouse_y = 150

def draw():
    screen.clear()
    screen.blit("mouse", (mouse_x, mouse_y))
    screen.blit("cheese", (50, 50))

def update():
    global mouse_x, mouse_y
    if keyboard.left:
        mouse_x -= 5
    if keyboard.right:
        mouse_x += 5
    if keyboard.up:
        mouse_y -= 5
    if keyboard.down:
        mouse_y += 5

#start programma
pgzrun.go()

ℹ️ Uitleg

• mouse_x en mouse_y zijn variabelen die bijhouden waar de muis staat
• update() wordt meerdere keren per seconde uitgevoerd
• Met keyboard.left controleer je of de linkerpijl wordt ingedrukt
• Bij elke toetsdruk wordt de positie een klein stukje aangepast

🛠️ Opdracht

• Voer de code uit en beweeg de muis met de pijltjestoetsen
• Pas de waarde 5 aan naar een groter of kleiner getal. Wat merk je?
• Probeer ervoor te zorgen dat de muis niet buiten het scherm kan verdwijnen (zie extrat uitleg).
• Als de muis en de kaas op dezelfde positie staan dan verdwijnt de muis onder de kaas. Zorg ervoor dat de muis boven de kaas komt. Zoals hier is weegegven:

  

💡 Extra uitleg

Laat de muis niet verder bewegen als hij het scherm uit dreigt te gaan. Voeg hiervoor `if`-statements toe zoals:

if keyboard.left and mouse_x > 10:
    mouse_x -= 5

Dus hier staat: las de linker pijtjes toets is ingedrukt én de x coördinaat is > 10 zet de postie van de muis dan op de huidige positie - 5. Dus trek 5 van de huisdige posite af.

Doe dit in vier stappen en test elke stap.

1. Doe dit eerst voor keyboard.left en test of het werkt.
2. Doe dit ook voor de keyboard.right en test of het werkt.
3. Doe dit daarna ook voor de keyboard.up en test of het werkt.
4. Doe dit tenslotte voor de keyboard.down en test of het werkt.

📤 Inleveren

Maak een screenshot van je aangepaste code waarbij de muis boven de kaas beweegt én
waarbij de muis niet uit het scherm kan bewegen.

3 Botsing met de kaas

In deze les gaan we kijken of de muis de kaas aanraakt.

Daarvoor gebruiken we een if-statement en controleren we of de muis en de kaas elkaar overlappen.

Wat gaan we doen?

We maken een rechthoek rondom de muis en rondom de kaas, en gebruiken colliderect() om te kijken of ze elkaar raken.

Als de muis de kaas raakt, tonen we een bericht in de console met print().

🔰 Startercode

# importeer library
import pgzrun

# Spelgrootte
WIDTH = 800
HEIGHT = 600

# Startpositie van de muis en kaas
mouse_x = 150
mouse_y = 150
cheese_x = 50
cheese_y = 50

def draw():
    screen.clear()
    screen.blit("mouse", (mouse_x, mouse_y))
    screen.blit("cheese", (cheese_x, cheese_y))

def update():
    global mouse_x, mouse_y
    if keyboard.left:
        mouse_x -= 5
    if keyboard.right:
        mouse_x += 5
    if keyboard.up:
        mouse_y -= 5
    if keyboard.down:
        mouse_y += 5

    # Botsing controleren
    mouse_rect = Rect((mouse_x, mouse_y), (50, 50))
    cheese_rect = Rect((cheese_x, cheese_y), (100, 100))

    if mouse_rect.colliderect(cheese_rect):
        print("Gevonden!")
    else:
      print('-')

#start programma
pgzrun.go()

ℹ️ Uitleg

• Een Rect is een rechthoek: (x, y, breedte, hoogte)
• colliderect() geeft True als twee rechthoeken elkaar raken
• In dit voorbeeld zijn muis 50x50 pixels en de kaas beide 100x100 pixels groot.
• Als er een botsing is, toont Python het woord Gevonden!

🛠️ Opdracht

• Probeer de muis met de pijltjestoetsen naar de kaas te bewegen
• Als je Gevonden! ziet in de console, werkt de botsing
• De kaas is niet helemaal 100x100 (in alle richtingen). Pas de grootte van de Rect aan zodat je alleen een melding "Gevonden!" krijgt als de muis duidelijk de kaas raakt en duidelijk 'op de kaas zit'.
• Zorg er ook voor dat de muis op de kaas komt en niet eronder!

💡 Extra uitdaging

Toon een boodschap op het scherm als de muis de kaas heeft gevonden:

gevonden = False

def update():
    ...
    if mouse_rect.colliderect(cheese_rect):
        gevonden = True

def draw():
    ...
    if gevonden:
        screen.draw.text("Gevonden!", (350, 10), fontsize=60, color="red")

📤 Inleveren

Maak een screenshot van je console waarin je ziet dat "Gevonden!" verschijnt als de muis de kaas aanraakt.

4 Kaas verspringt

In deze les gaan we ervoor zorgen dat de kaas naar een nieuwe plek springt als de muis hem aanraakt.

We doen dat met de functie random.randint() om een willekeurige positie te kiezen.

Wat gaan we doen?

We importeren de random-bibliotheek en maken een functie die een nieuwe plek kiest voor de kaas.

Als er een botsing is, roepen we die functie aan en verplaatsen we de kaas.

🔰 Startercode

import random

WIDTH = 800
HEIGHT = 600

mouse_x = 150
mouse_y = 150
cheese_x = 50
cheese_y = 50

def nieuwe_kaas_plek():
    x = random.randint(0, WIDTH - 64)
    y = random.randint(0, HEIGHT - 64)
    return x, y

def draw():
    screen.clear()
    screen.blit("mouse", (mouse_x, mouse_y))
    screen.blit("cheese", (cheese_x, cheese_y))

def update():
    global mouse_x, mouse_y, cheese_x, cheese_y

    if keyboard.left:
        mouse_x -= 5
    if keyboard.right:
        mouse_x += 5
    if keyboard.up:
        mouse_y -= 5
    if keyboard.down:
        mouse_y += 5

    mouse_rect = Rect((mouse_x, mouse_y), (64, 64))
    cheese_rect = Rect((cheese_x, cheese_y), (64, 64))

    if mouse_rect.colliderect(cheese_rect):
        cheese_x, cheese_y = nieuwe_kaas_plek()

ℹ️ Uitleg

• import random zorgt ervoor dat we willekeurige getallen kunnen gebruiken
• random.randint(a, b) geeft een willekeurig getal tussen a en b
• WIDTH - 64 zorgt ervoor dat het plaatje niet buiten beeld komt
• Als de muis de kaas raakt, wordt cheese_x en cheese_y aangepast

🛠️ Opdracht

• Laat de muis de kaas aanraken en kijk of deze naar een nieuwe plek verspringt
• Probeer het een paar keer en kijk of het altijd binnen het scherm blijft
• Pas de afmetingen van de sprite aan als jouw plaatjes groter of kleiner zijn dan 64x64

💡 Extra uitdaging

Kies een leuk geluidseffect op : https://www.wavsource.com/sfx/sfx.htm

📁 Zet dan ook een bestand, bijvoorbeeld bloop_x.wav in de (nieuwe) map sounds/

Voeg een geluid toe dat afspeelt als de muis de kaas raakt:

if mouse_rect.colliderect(cheese_rect):
    sounds.blook_x.play()
    cheese_x, cheese_y = nieuwe_kaas_plek()

📤 Inleveren

Maak een screenshot van je werkende code waar de kaas verspringt.

Leg kort uit wat random.randint() doet en waarom je WIDTH - 64 gebruikt.

5 Score bijhouden

In deze les gaan we een score bijhouden: elke keer als de muis de kaas raakt, telt de score één punt op.

Deze score tonen we ook op het scherm.

Wat gaan we doen?

We maken een variabele score die begint op 0 en steeds verhoogd wordt bij een botsing.

In de draw()-functie tekenen we de score linksboven in het scherm.

🔰 Startercode

# importeer library
import pgzrun
import random

WIDTH = 800
HEIGHT = 600

mouse_x = 150
mouse_y = 150
cheese_x = 50
cheese_y = 50
score = 0

def nieuwe_kaas_plek():
    x = random.randint(0, WIDTH - 64)
    y = random.randint(0, HEIGHT - 64)
    return x, y

def draw():
    screen.clear()
    screen.blit("mouse", (mouse_x, mouse_y))
    screen.blit("cheese", (cheese_x, cheese_y))
    screen.draw.text(f"Score: {score}", (10, 10), fontsize=40, color="white")

def update():
    global mouse_x, mouse_y, cheese_x, cheese_y, score

    if keyboard.left:
        mouse_x -= 5
    if keyboard.right:
        mouse_x += 5
    if keyboard.up:
        mouse_y -= 5
    if keyboard.down:
        mouse_y += 5

    mouse_rect = Rect((mouse_x, mouse_y), (64, 64))
    cheese_rect = Rect((cheese_x, cheese_y), (64, 64))

    if mouse_rect.colliderect(cheese_rect):
        cheese_x, cheese_y = nieuwe_kaas_plek()
        score += 1

#start programma
pgzrun.go()

ℹ️ Uitleg

• score = 0 zet de score aan het begin op nul
• Elke keer als de muis de kaas aanraakt, wordt de score verhoogd met score += 1
• screen.draw.text() toont tekst op het scherm

🛠️ Opdracht

• Speel het spel een paar keer en kijk of de score steeds verder oploopt
• Pas de tekstkleur of positie aan van de score
• Maak de tekst groter of kleiner door fontsize aan te passen

💡 Extra uitdaging

Laat de kleur van de tekst veranderen bij een bepaalde score:

kleur = "black"
if score >= 5:
    kleur = "red"
screen.draw.text(f"Score: {score}", (10, 10), fontsize=40, color=kleur)

📤 Inleveren

Maak een screenshot van het spel waarbij de score zichtbaar is (minimaal 3 punten).

Leg in een zinnetje uit wat score += 1 betekent.

6 Tijdslimiet

In deze les gaan we een tijdslimiet toevoegen. De speler heeft bijvoorbeeld 30 seconden om zoveel mogelijk kaas te pakken.

Aan het einde tonen we “Game Over” en stoppen we het spel.

Wat gaan we doen?

We maken een teller tijd_over die elke seconde met 1 omlaag gaat. Als de tijd op is, stopt het spel.

We tonen de tijd linksboven in beeld naast de score.

🔰 Startercode

# importeer library
import pgzrun
import random

WIDTH = 800
HEIGHT = 600

mouse_x = 150
mouse_y = 150
cheese_x = 50
cheese_y = 50
score = 0
tijd_over = 30
game_over = False

def nieuwe_kaas_plek():
    x = random.randint(0, WIDTH - 64)
    y = random.randint(0, HEIGHT - 64)
    return x, y

def draw():
    screen.clear()
    screen.blit("mouse", (mouse_x, mouse_y))
    screen.blit("cheese", (cheese_x, cheese_y))
    screen.draw.text(f"Score: {score}", (10, 10), fontsize=40, color="white")
    screen.draw.text(f"Tijd: {tijd_over}", (10, 50), fontsize=40, color="blue")
    if game_over:
        screen.draw.text("Game Over", center=(WIDTH//2, HEIGHT//2), fontsize=60, color="red")

def update():
    global mouse_x, mouse_y, cheese_x, cheese_y, score

    if game_over:
        return

    if keyboard.left:
        mouse_x -= 5
    if keyboard.right:
        mouse_x += 5
    if keyboard.up:
        mouse_y -= 5
    if keyboard.down:
        mouse_y += 5

    mouse_rect = Rect((mouse_x, mouse_y), (64, 64))
    cheese_rect = Rect((cheese_x, cheese_y), (64, 64))

    if mouse_rect.colliderect(cheese_rect):
        cheese_x, cheese_y = nieuwe_kaas_plek()
        score += 1

def verlaag_tijd():
    global tijd_over, game_over
    if tijd_over > 0:
        tijd_over -= 1
    if tijd_over == 0:
        game_over = True

clock.schedule_interval(verlaag_tijd, 1.0)

#start programma
pgzrun.go()

ℹ️ Uitleg

• tijd_over begint op 30 (seconden)
• clock.schedule_interval(verlaag_tijd, 1.0) zorgt ervoor dat elke seconde de functie verlaag_tijd() wordt aangeroepen
• Als tijd_over op 0 staat, verandert game_over in True en stopt het spel
• In de draw()-functie tonen we de resterende tijd en, als het spel voorbij is, de tekst “Game Over”

🛠️ Opdracht deel 1

• Laat het spel lopen en probeer zoveel mogelijk punten te halen binnen de tijd
• Pas de tijd aan naar 10 of 60 seconden – wat vind je leuker?
• Laat bij “Game Over” ook de eindscore groter in beeld zien.

🛠️Opdracht deel 2 (opnieuw uitvoeren)

• Zorg ervoor dat de muis niet uit het beeld kan worden bewogen (zoals we bij opgave 2 hebben gedaan).
• Zorg ervoor dat de muis op de kaas en niet onder de kaas verdwijnt.

💡 Extra uitdaging

Voeg een herstart-mogelijkheid toe met de R-toets:

def on_key_down(key):
    global score, tijd_over, game_over, mouse_x, mouse_y, cheese_x, cheese_y
    if key == keys.R:
        score = 0
        tijd_over = 30
        game_over = False
        mouse_x, mouse_y = 150, 150
        cheese_x, cheese_y = nieuwe_kaas_plek()

📤 Inleveren

1. Maak een screenshot van het spel als de tijd op is en je “Game Over” ziet en zet een mooie score neer!
2. Bewaar je code als een bestand (in Thonny, file - save as...) en lever het .py bestand met de code in.

7 Eindopdracht

🎮 Eindopdracht

Kies één (of meerdere) van de volgende uitbreidingen en voeg die toe aan je spel:

• 🧀 Zet meerdere stukjes kaas tegelijk op het scherm (gebruik een for-loop)
• 💣 Voeg een “giftige” kaas toe: als je die pakt, verlies je punten
• 🔊 Voeg geluiden toe voor eten, botsing of game over
• 🎨 Verander het uiterlijk van de muis of de achtergrond
• 🕒 Laat het spel moeilijker worden naarmate de tijd verstrijkt (bijv. snellere muis of bewegende kaas)

💡 Bedenk zelf ook een uitbreiding? Schrijf het plan op, laat het goedkeuren door je docent en priobeer het te maken!

Bij deze opgave mag je AI gebruiken!

📤 Inleveren

Lever één van de volgende dingen in:

• Een werkend Python-bestand (.py) waarin jouw uitbreiding is verwerkt
  
• Een screenshot van je spel én;
• Uitleg in tekst (.txt) wat je hebt gedaan.

8 Reflectie

In deze les kijk je terug op wat je hebt gemaakt, én krijg je de kans om je spel op een leuke manier uit te breiden of aan te passen.

🧠 Reflectie

Als je terugkijkt naar deze opgave.

Vraag je zelf de volgende dingen af:

• Wat vond je het leukste om te doen?
• Wat vond je moeilijk of lastig om te begrijpen?
• Welke onderdelen van Python begrijp je nu beter?
• Waar ben je trots op.

📤 Inleveren

1. Lever je reflectie in met de antwoorden op de (reflectie) vragen in een PDF bestand.
   

Let op: gebruik je eigen woorden en wees specifiek!

###

# Docenten

🎓 Docentenhandleiding

📘 Overzicht

• Doelgroep: Leerlingen van 12-15 jaar (instapniveau Python)
• Duur: 6 lessen van ±45-60 minuten
• Software: Thonny + Pygame Zero
• Spelconcept: Een muis beweegt met de pijltjestoetsen en pakt steeds opnieuw verschijnende kaasjes

🎯 Leerdoelen

• Begrijpen hoe coördinaten werken in een 2D-scherm
• Gebruik van draw() en update() in een animatie
• Werken met variabelen voor positie en beweging
• Detecteren van botsingen met Rect en colliderect()
• Gebruik van random en herhaalde logica
• Score bijhouden en tonen
• Reflecteren op eigen code en uitbreidingen bedenken

📚 Lesoverzicht

⚠️ Valkuilen

• colliderect() werkt niet → verkeerde grootte/positie van Rect
• Sprites bewegen niet vloeiend → update() mist force_redraw() (indien nodig)
• Kaas verschijnt buiten het scherm → randomwaarden buiten bereik
• Score telt verkeerd → score += 1 buiten juiste if-blok

🧠 Differentiatie

Voor snelle leerlingen

• Voeg meerdere stukjes kaas toe tegelijk
• Laat een “slechte” kaas verschijnen die de score verlaagt
• Gebruik afbeeldingen en laat muis draaien in richting

Voor langzamere leerlingen

• Werk eerst zonder Rect, laat botsing handmatig triggeren
• Gebruik alleen horizontale beweging
• Geef startscripts per les met al werkende onderdelen

📊 Beoordeling (optioneel)

💡 Lesaanpak & tips

• Laat leerlingen direct runnen en testen na elke wijziging
• Gebruik klassikale codebesprekingen met testvoorbeelden
• Moedig leerlingen aan om “stukjes code” zelf te veranderen
• Laat ze uitleggen wat ze doen: peer programming werkt goed bij deze opdracht

🧰 Benodigdheden

• Thonny + Pygame Zero geïnstalleerd
• Afbeeldingen: muis.png, cheese.png (optioneel)
• Toetsenbord met pijltjestoetsen
• Basiskennis Python (variabelen, if, def)

Kennis-check Blok 1

Om je voor te bereiden op de multiple choice kennis-check kun je voor je zelf proberen de ondersrtaand evragen te beantwoorden.

Als je op de vraag klikt dan verschijnt het antwoord. Op die manier kun je zelf jou antwoord controleren.
Begrip je d euitleg neit, vraag dan aan de docent om extra uitleg.

Scratch 1

Scratch 2

als x-positie < 240 dan
   wijzig x met 10

Van Scratch naar Python

if x > 10:
print("x is groot")  # ❌ fout: geen inspringing

if x > 10:
    print("x is groot")  # ✅ goed: ingesprongen

# Dit is een commentaarregel
x = 5  # We geven x de waarde 5

if x > 10:
    print("x is groter dan 10")
else:
    print("x is 10 of kleiner")

for i in range(5):
    print("Hallo")

if mouse_x == cheese_x and mouse_y == cheese_y:
    score += 1

import random
cheese_x = random.randint(0, WIDTH)
cheese_y = random.randint(0, HEIGHT)

import random
getal = random.randint(1, 10)
print(getal)

Pak de Kaas

if mouse_x == cheese_x and mouse_y == cheese_y:
    score += 1

import random
cheese_x = random.randint(0, WIDTH)
cheese_y = random.randint(0, HEIGHT)

import random
getal = random.randint(1, 10)
print(getal)

if mouse_x < WIDTH - 50:
    mouse_x += 5
if mouse_x > 0:
    mouse_x -= 5

--

Blok 2 - Retro gaming with Python

Vallende stenen

0 Wat gaan we leren

We gaan nog een projectje maken met Thonny (uit de vorige les) en bij dit project gaan we gebruik maken van de standaard Python library:

pgzero

Weet je nog hoe je een pacakge installeert in Thonny?

Yep, Tools - Manage Packages en dan pgzero zoeken en installeren.

1 Teken speler en steen

In deze les gaan we de speler en één vallende steen tekenen.

We beginnen met een eenvoudige versie: een blokje onderaan dat je straks kunt besturen, en een steen die we straks laten vallen.

Wat gaan we doen?

We tekenen een rechthoek voor de speler en een rechthoek voor de steen.

We gebruiken vaste posities om de eerste versie werkend te krijgen.

🔰 Code

import pgzrun

WIDTH = 800
HEIGHT = 600

# Speler onderaan het scherm
player_x = 400
player_y = 550
player_width = 80
player_height = 20

# Vallende steen bovenaan
rock_x = 300
rock_y = 0
rock_size = 40

def draw():
    screen.clear()
    screen.draw.filled_rect(Rect((player_x, player_y), (player_width, player_height)), "blue")
    screen.draw.filled_rect(Rect((rock_x, rock_y), (rock_size, rock_size)), "gray")

pgzrun.go()

ℹ️ Uitleg

• player_x en player_y: positie van de speler (een blauw blokje onderaan)
• rock_x en rock_y: positie van de steen
• screen.draw.filled_rect(...): tekent een blokje op het scherm

🛠️ Opdracht

• Verplaats de steen naar een andere plek op het scherm door rock_x en rock_y aan te passen
• Maak de speler breder of smaller
• Verander de kleuren van speler en steen

💡 Extra uitdaging

• Teken meerdere stenen op het scherm (gebruik meerdere draw.filled_rect())

📤 Inleveren

1. Maak een screenshot waarop je de speler en minstens één steen ziet (waarbij je de plaats van de steen dus hebt aangepast).

2 Speler bewegen

In deze les gaan we de speler besturen met de pijltjestoetsen.

De speler beweegt alleen naar links en rechts, en mag niet buiten het scherm gaan.

Wat gaan we doen?

We bewerken de update()-functie om de x-positie van de speler aan te passen als je op pijltjes drukt.

We voegen een maximale en minimale positie toe zodat de speler niet van het scherm glijdt.

🔰 Code

import pgzrun

WIDTH = 800
HEIGHT = 600

player_x = 400
player_y = 550
player_width = 80
player_height = 20
player_speed = 5

rock_x = 300
rock_y = 0
rock_size = 40

def draw():
    screen.clear()
    screen.draw.filled_rect(Rect((player_x, player_y), (player_width, player_height)), "blue")
    screen.draw.filled_rect(Rect((rock_x, rock_y), (rock_size, rock_size)), "gray")

def update():
    global player_x

    if keyboard.left:
        player_x -= player_speed
    if keyboard.right:
        player_x += player_speed

    # Speler binnen scherm houden
    if player_x < 0:
        player_x = 30
    if player_x > WIDTH - player_width:
        player_x = WIDTH - player_width

pgzrun.go()

ℹ️ Uitleg

• player_speed: hoe snel de speler beweegt
• keyboard.left en keyboard.right: detecteren of een toets is ingedrukt
• if player_x > WIDTH - player_width: voorkomt dat de speler buiten beeld schuift

🛠️ Opdracht

• Beweeg de speler heen en weer met je pijltjestoetsen
• Verander player_speed – wordt de speler sneller of trager?
  
• Aan de linker kant van het scherm stuitert de speler terwijl aan de rechterkant de speler netjes op de rand stopt. Zie jij hoe dat komt? Probeer dit aan te passen, probeer gewoon maar wat, je kan niets kapot maken!

Tip: bij welke if wordt gekeken of de speler tegen de linkerkant van het scherm aan zit?

💡 Extra uitdaging

• Laat de speler sneller bewegen als je de toets langer inhoudt
• Laat de speler automatisch naar links of rechts bewegen als je een extra toets indrukt (bijvoorbeeld A of D)

📤 Inleveren

1. Leg in eigen woorden uit hoe de player_speed de snelheid van het spel veranderd.
2. Leg uit waarom de speler aan de linkerkant van het scherm 'stuitert' en wat heb je aangepast om dit te voorkomen?

3 Steen laten vallen

In deze les gaan we de steen automatisch laten vallen.

Zodra de steen de onderkant van het scherm bereikt, verschijnt hij opnieuw bovenaan op een willekeurige plek.

Wat gaan we doen?

We voegen een rock_speed toe en laten de y-positie van de steen langzaam toenemen in update().

We controleren of de steen het scherm uit valt, en zetten hem dan opnieuw bovenaan met een willekeurige x-positie.

🔰 Code

import pgzrun
import random

WIDTH = 800
HEIGHT = 600

player_x = 400
player_y = 550
player_width = 80
player_height = 20
player_speed = 5

rock_x = random.randint(0, WIDTH - 40)
rock_y = 0
rock_size = 40
rock_speed = 3

def draw():
    screen.clear()
    screen.draw.filled_rect(Rect((player_x, player_y), (player_width, player_height)), "blue")
    screen.draw.filled_rect(Rect((rock_x, rock_y), (rock_size, rock_size)), "gray")

def update():
    global player_x, rock_y, rock_x, rock_size

    if keyboard.left:
        player_x -= player_speed
    if keyboard.right:
        player_x += player_speed

    if player_x < 0:
        player_x = 0
    if player_x > WIDTH - player_width:
        player_x = WIDTH - player_width

    # Steen laten vallen
    rock_y += rock_speed

    # Als de steen onderaan is, zet hem weer bovenaan met random x
    if rock_y > HEIGHT:
        rock_y = 0
        rock_x = random.randint(0, WIDTH - rock_size)

pgzrun.go()

ℹ️ Uitleg

• rock_speed: bepaalt hoe snel de steen valt
• rock_y += rock_speed: laat de steen naar beneden bewegen
• random.randint(...): zorgt voor een willekeurige x-positie als de steen opnieuw verschijnt

🛠️ Opdracht

• Verander de rock_speed – wat gebeurt er?
• Maak de steen groter of kleiner door rock_size aan te passen.
• Zorg er nu voor dat elke keer als de steen opnieuw valt de rock_size wordt aangepast en een random grootte krijgt.
• Met random.randint(1, 10) wordt er een getal tussen 1 en 10 gegenereerd. Bedenk zelf mooie waarden en pas de code aan zodat de grootte van de steen telkens anders wordt.

💡 Extra uitdaging

• Laat meerdere stenen tegelijk vallen
• Laat elke steen een willekeurige snelheid hebben

📤 Inleveren

1. Leg uit hoe je ervoor hebt gezorgdt dat de steen telkens een ander grootte kijgt.

4 Botsing & Game Over

In deze les gaan we controleren of de speler de steen raakt.

Als er een botsing is, stopt het spel en verschijnt er de tekst “Game Over”.

Wat gaan we doen?

We maken een Rect van de speler en van de steen, en gebruiken colliderect() om te zien of ze elkaar raken.

We gebruiken een variabele game_over om te stoppen met het spel als er een botsing is.

🔰 Code

import pgzrun
import random
from pygame import Rect

WIDTH = 800
HEIGHT = 600

player_x = 400
player_y = 550
player_width = 80
player_height = 20
player_speed = 5

rock_x = random.randint(0, WIDTH - 40)
rock_y = 0
rock_size = 40
rock_speed = 3

game_over = False

def draw():
    screen.clear()
    if game_over:
        screen.draw.text("GAME OVER", center=(WIDTH // 2, HEIGHT // 2), fontsize=60, color="red")
        return

    screen.draw.filled_rect(Rect((player_x, player_y), (player_width, player_height)), "blue")
    screen.draw.filled_rect(Rect((rock_x, rock_y), (rock_size, rock_size)), "gray")

def update():
    global player_x, rock_y, rock_x, game_over

    if game_over:
        return

    if keyboard.left:
        player_x -= player_speed
    if keyboard.right:
        player_x += player_speed

    if player_x < 0:
        player_x = 0
    if player_x > WIDTH - player_width:
        player_x = WIDTH - player_width

    rock_y += rock_speed

    if rock_y > HEIGHT:
        rock_y = 0
        rock_x = random.randint(0, WIDTH - rock_size)

    # Botsing detecteren
    speler_rect = Rect(player_x, player_y, player_width, player_height)
    steen_rect = Rect(rock_x, rock_y, rock_size, rock_size)

    if speler_rect.colliderect(steen_rect):
        game_over = True

pgzrun.go()

ℹ️ Uitleg

• Rect(x, y, w, h) maakt een rechthoek op de juiste plek
• colliderect() kijkt of twee rechthoeken elkaar raken
• game_over bepaalt of het spel nog doorgaat

🛠️ Opdracht

• Laat de speler de steen raken en kijk of het spel stopt
• Verplaats de speler naar de andere kant van het scherm – bots je dan nog?
• Verander de “GAME OVER” tekst (bijvoorbeeld kleur of grootte)

💡 Extra uitdaging

• Laat het spel herstarten als je op de R-toets drukt
• Speel een geluid af bij de botsing (bijv. sounds.hit.play())

📤 Inleveren

1. Leg eersts stap-voor-stap in he eigen woorden uit hoe er een botsing van de steen met de speler wordt gedetecteerd.
2. Leg daarna stap-voor-stap, in eigen woorden uit wat er allemaal gebeurt als de steen tegen de speler aan komt. Verwijs daarbij naar de code.

5 Meerdere stenen & moeilijker maken

In deze les gaan we meerdere stenen tegelijk laten vallen.

Bovendien maakt het spel zichzelf moeilijker naarmate je langer speelt: de stenen vallen sneller.

Wat gaan we doen?

We maken een lijst van stenen, elk met hun eigen positie en snelheid.

We laten deze stenen vallen en bij een botsing stoppen we het spel.

We laten het spel steeds moeilijker worden door de snelheid te verhogen na een paar seconden.

🔰 Code

import pgzrun
import random
from pygame import Rect

WIDTH = 800
HEIGHT = 600

player_x = 400
player_y = 550
player_width = 80
player_height = 20
player_speed = 5

rocks = []
game_over = False
rock_timer = 0
rock_interval = 60  # frames
difficulty = 1.0

# Start met een paar stenen
for _ in range(3):
    x = random.randint(0, WIDTH - 40)
    speed = random.uniform(2, 4)
    rocks.append({"x": x, "y": 0, "size": 40, "speed": speed})

def draw():
    screen.clear()
    if game_over:
        screen.draw.text("GAME OVER", center=(WIDTH // 2, HEIGHT // 2), fontsize=60, color="red")
        return

    screen.draw.filled_rect(Rect((player_x, player_y), (player_width, player_height)), "blue")
    for rock in rocks:
        screen.draw.filled_rect(Rect((rock["x"], rock["y"]), (rock["size"], rock["size"])), "gray")

def update():
    global player_x, game_over, rock_timer, difficulty

    if game_over:
        return

    if keyboard.left:
        player_x -= player_speed
    if keyboard.right:
        player_x += player_speed

    player_x = max(0, min(WIDTH - player_width, player_x))

    speler_rect = Rect(player_x, player_y, player_width, player_height)

    for rock in rocks:
        rock["y"] += rock["speed"] * difficulty

        if rock["y"] > HEIGHT:
            rock["y"] = 0
            rock["x"] = random.randint(0, WIDTH - rock["size"])
            rock["speed"] = random.uniform(2, 5)

        rock_rect = Rect(rock["x"], rock["y"], rock["size"], rock["size"])
        if speler_rect.colliderect(rock_rect):
            game_over = True

    # Verhoog de moeilijkheid langzaam
    rock_timer += 1
    if rock_timer % 300 == 0:
        difficulty += 0.2

pgzrun.go()

ℹ️ Uitleg

• Elke steen is een dict met x, y, size en speed
• We gebruiken een for-loop om alle stenen te laten vallen
• Met difficulty verhogen we langzaam de snelheid van de stenen

🛠️ Opdracht

• Test het spel en kijk of het spel moeilijker wordt na ongeveer 15 seconden
• Nu gaan we de grootte van de stenen weer aanpassen naar een random waarde zoals we dat bij de vorige opdracht ook hebben gedaan.
  • Dat gaat iets anders omdat we nu meerdere 'rocks' hebben. In de for rock in rocks: loop worden één voor één alle blokken behandeld. De grootte van de rock staat in rock["size"]
    

Tip: weet je nog dat je met random.randint(1,4) een getal tussen 1 en 4 kan genereren?

💡 Extra uitdaging

• Laat het aantal stenen toenemen naarmate het spel langer duurt
• Laat een andere kleur steen verschijnen bij hogere moeilijkheid.
• Laat elke steen een ander formaat hebben
• Toon je “score” op het scherm: hoe lang heb je overleefd?

📤 Inleveren

1. Lever je code (.py bestand) in.

**************************************************

6 Score, Reflectie & Uitbreiding

In deze les voeg je een score toe die laat zien hoelang je het hebt volgehouden.

Daarnaast kijk je terug op je eigen werk én kies je een uitbreiding om het spel leuker of moeilijker te maken.

Wat gaan we doen?

• We voegen een score toe die telt hoeveel frames je overleeft
• We tonen deze score linksboven op het scherm
• Bij Game Over laten we je eindscore zien

🔰 Toevoegingen aan bestaande code

score = 0  # bij de andere variabelen

def draw():
    screen.clear()
    if game_over:
        screen.draw.text("GAME OVER", center=(WIDTH // 2, HEIGHT // 2), fontsize=60, color="red")
        screen.draw.text(f"Score: {score}", center=(WIDTH // 2, HEIGHT // 2 + 50), fontsize=40, color="black")
        return
    ...
    screen.draw.text(f"Score: {score}", (10, 10), fontsize=40, color="black")

def update():
    global score
    if game_over:
        return
    ...
    score += 1

ℹ️ Uitleg

• score wordt bij elke frame 1 hoger → hoe langer je speelt, hoe hoger je score
• screen.draw.text() toont je score tijdens én na het spel

🧠 Reflectie

Beantwoord de volgende vragen onderaan je code als commentaar of in een apart document:

• Wat vond je het leukst om te maken in dit spel?
• Wat vond je moeilijk, en hoe heb je dat opgelost?
• Wat heb je geleerd over Python en programmeren?
• Waar ben je trots op?

🎮 Uitbreiding (kies er één)

• 💥 Laat een explosie zien of geluid horen bij Game Over
• 🧱 Voeg bewegende obstakels toe
• 🏆 Houd een highscore bij (hoogste score van de sessie)
• 🚀 Geef de speler power-ups: tijdelijk onsterfelijk, versnellen, etc.
• 🎨 Verander het uiterlijk van de speler of achtergrond na elke 30 seconden

💡 Eigen idee?

Bedenk zelf een uitbreiding en probeer deze te maken. Schrijf kort op wat jouw idee is en hoe je het hebt aangepakt.

📤 Inleveren

• Lever je eindversie van het spel in (inclusief score en uitbreiding)
• Voeg een korte beschrijving toe van wat je hebt toegevoegd of aangepast
• Lever ook je reflectie in (de 4 vragen)
• Optioneel: voeg een screenshot of kort filmpje toe van je spel

🧠 Reflectieopdracht

Deze reflectieopdracht helpt je om stil te staan bij wat je hebt geleerd tijdens het programmeren van je spel.

Beantwoord de onderstaande vragen eerlijk en in je eigen woorden. Je mag je antwoorden inleveren via een apart document of onderaan je Python-bestand als commentaar zetten.

📋 Vragen

• 🔹 Wat vond je het leukste om te maken of uit te proberen?
• 🔹 Wat vond je lastig? Hoe heb je dat opgelost?
• 🔹 Wat heb je geleerd over Python (of programmeren in het algemeen)?
• 🔹 Waar ben je trots op in jouw eindresultaat?
• 🔹 Wat zou je de volgende keer anders willen doen of verbeteren?

📤 Inleveren

Lever je reflectie in bij je docent via de afgesproken manier (document, upload of als commentaar in je code).

###

# Docenten

🎓 Docentenhandleiding 

📘 Overzicht

• Doelgroep: Leerlingen met basiskennis Python (13-16 jaar)
• Duur: 6 lessen van ±45-60 minuten
• Software: Thonny + Pygame Zero
• Spelconcept: De speler ontwijkt vallende objecten (stenen) en het spel wordt steeds moeilijker

🎯 Leerdoelen

• Werken met coördinaten en schermlogica
• Gebruik van draw() en update()
• Toetsenbordbesturing met keyboard.left en keyboard.right
• Beweging simuleren met variabelen
• Objecten detecteren met Rect en colliderect()
• Werken met lijsten voor meerdere objecten
• Reflecteren op het leerproces en zelf uitbreidingen bedenken

📚 Lesoverzicht

⚠️ Valkuilen

• Speler glijdt van het scherm → if player_x > WIDTH - breedte vergeten
• Botsing werkt niet → verkeerde waarden in Rect()
• Alle stenen bewegen tegelijk, maar maar één wordt gecheckt op botsing
• Score telt door na game over → geen check op if not game_over:

🧠 Differentiatie

Voor snelle leerlingen

• Voeg power-ups toe (onzichtbaarheid, levens, vertraging)
• Laat speler en stenen met sprites tekenen in plaats van rechthoeken
• Laat leerlingen zelf een nieuw spelelement verzinnen

Voor langzamere leerlingen

• Laat maar één steen vallen (geen lijst)
• Geef per les kant-en-klare startercode mee
• Werk samen in tweetallen

📊 Beoordeling (optioneel)

💡 Tips voor in de les

• Laat leerlingen na elke wijziging op F5 drukken → directe feedback is motiverend
• Gebruik klassikale demo’s bij fouten: “Waarom crasht deze versie?”
• Laat leerlingen zelfstandig kleine uitbreidingen testen vanaf les 5
• Bespreek reflectievragen klassikaal in les 6

🧰 Benodigdheden

• Thonny geïnstalleerd (met Pygame Zero via pip install pgzero indien nodig)
• Werkende computer (Windows, Linux of macOS)
• Toetsenbord met pijltjestoetsen

Snake

Status: alles uitgevoerd en getest

0 Snake Lessenserie

Welkom bij de Snake lessenserie! In deze serie leer je stap voor stap hoe je het klassieke spelletje Snake maakt met Python en Pygame Zero. Je begint met het tekenen van een blokje en eindigt met een compleet werkend spel – inclusief groeiende slang, score en Game Over!

📚 Overzicht van de lessen

1. Les 1 – Teken de slangkop
2. Les 2 – Beweeg de slang
3. Les 3 – Botsing met schermrand
4. Les 4 – Richting automatisch volgen
5. Les 5 – Teken een appel en detecteer botsing
6. Les 6 – Laat de slang groeien
7. Les 7 – Begrijp insert() en pop()
8. Les 8 – Vertraagde beweging
9. Les 9 – Score en Game Over
10. Les 10 – Challenge en uitbreiding

🎯 Leerdoelen

• Je leert werken met de draw() en update() functies van Pygame Zero
• Je oefent met variabelen, lists en toetsenbordinvoer
• Je leert wat een game loop is en hoe je controle krijgt over beweging
• Je leert je eigen code uitbreiden, testen en verbeteren

🛠️ Benodigdheden

• Thonny geïnstalleerd met de package pgzero
• Een beetje basiskennis van Python (variabelen, if, functies)

💬 Hoe werk je?

Elke les bevat uitleg, voorbeeldcode, opdrachten én een extra uitdaging. Voer je code steeds uit in Thonny en probeer alle opdrachten echt zelf op te lossen. Je mag hulp vragen of AI gebruiken, maar probeer te begrijpen wat er gebeurt.

🎓 Klaar?

Lever je eindspel in, samen met je antwoorden op de reflectievraag. Veel succes en vooral: veel plezier met programmeren!

🛠️ Opdracht

We gaan nog een projectje maken met Thonny (uit de vorige les) en bij dit project gaan we gebruik maken van de standaard Python library:

pgzero

Weet je nog hoe je een package installeert in Thonny?

Yep, Tools - Manage Packages en dan pgzero zoeken en installeren.

📤 Inleveren

Niets, maar zorg ervoor dat je Thonny werkt en dat je een neiuw project maak.

Tip: Kopieer je vorige project en noem het anders.

1 Teken de slangkop

In deze les gaan we beginnen met het maken van een eigen versie van Snake in Python met Pygame Zero.

We gaan eerst de kop van de slang tekenen op het scherm. Je ziet dan een vierkantje dat straks kan gaan bewegen.

Wat gaan we doen?

We maken een slangkop als vierkant met een bepaalde positie en grootte, en tekenen die in de draw()-functie.

📦 Benodigdheden

• Een werkende Python-omgeving met Pygame Zero (zoals Thonny)
• Geen plaatjes nodig – we tekenen de slang met blokken

🔰 Startercode

# importeer library
import pgzrun

# Spelgrootte
WIDTH = 600
HEIGHT = 400

# Startpositie van de slangkop
snake_x = 100
snake_y = 100
tile_size = 20

def draw():
    screen.clear()
    screen.draw.filled_rect(Rect((snake_x, snake_y), (tile_size, tile_size)), "green")
    
#start programma
pgzrun.go()

ℹ️ Uitleg

• WIDTH en HEIGHT: grootte van het spelvenster
• snake_x en snake_y: positie van de slangkop
• tile_size: grootte van het blokje
• screen.draw.filled_rect(...): tekent een gevuld vierkantje op het scherm

🛠️ Opdracht

• Pas de waarde van snake_x en snake_y aan – wat gebeurt er?
• Maak het vierkant groter of kleiner door tile_size te wijzigen
• Verander de kleur van het vierkant in bijvoorbeeld "blue" of "orange"

💡 Extra uitdaging

Teken een tweede blokje naast de slangkop alsof er al een stukje staart is. Gebruik nog een screen.draw.filled_rect().

📤 Inleveren

1. Maak een screenshot van je 'slangkop' op het scherm waarbij je de 'slangkop'op een andere positie hebt gezet.

2 Beweeg de slang

In deze les gaan we de slangkop laten bewegen met de pijltjestoets die je indrukt.

We gebruiken daarvoor de update()-functie van Pygame Zero en de toetsenbordinput.

Wat gaan we doen?

We maken een richting-variabele en passen de positie van de slang aan op basis van de pijltjes die je indrukt.

🔰 Code

Dit is een deel van de code, je moet jouw bestaande code aanpassen aan de hand van deze nieuwe code.

Je hoeft dus niet alles opnieuw te typen. Plaats de update() functie  en pas eventueel snake_x, snake_y, tile_size en step aan in jouw bestaande code.

# Startpositie van de slangkop
snake_x = 200
snake_y = 200
tile_size = 10
step = 1

def draw():
    screen.clear()
    screen.draw.filled_rect(Rect((snake_x, snake_y), (tile_size, tile_size)), "green")
    
def update():
    global snake_x, snake_y

    if keyboard.left:
        snake_x -= step
    if keyboard.right:
        snake_x += step
    if keyboard.up:
        snake_y -= step
    if keyboard.down:
        snake_y += step  

ℹ️ Uitleg

• update() wordt automatisch meerdere keren per seconde uitgevoerd
• keyboard.left controleert of de linkerpijl is ingedrukt
• Telkens als je een toets indrukt, verandert de positie van de slang
• step bepaalt hoe ver de slang per stap beweegt

🛠️ Opdracht

• Beweeg de slang door het scherm met de pijltjes
• Pas step aan naar een andere waarde – wat merk je?
• Laat de slang sneller of langzamer bewegen door minder of meer pixels per keer te verplaatsen

💡 Extra uitdaging

Laat de slang automatisch blijven bewegen in de laatst gekozen richting:

• Gebruik een variabele richting die je bijwerkt met on_key_down()
• Laat de slang dan elke update in die richting verder bewegen

📤 Inleveren

1. Leg uit wat de variable step doet.
2. Welke waarde heb je gekozen, waarom?

(je kunt dit inleveren in het tekst veld of in een .txt. bestandje)

3 Automatische beweging

In deze les gaan we de slang automatisch laten blijven bewegen in de richting van de laatste pijltjestoets die je hebt ingedrukt.

🔍 Wat gaan we doen?

• We maken een nieuwe variabele richting.
• Als je op een pijltjestoets drukt, verandert de waarde van richting.
• In de update() functie verplaatst de slang zich elke keer opnieuw in de gekozen richting – ook als je de toets niet ingedrukt houdt!

🔰 Code

Gebruik deze versie als nieuwe code (je mag dit toevoegen aan of combineren met je bestaande code):

import pgzrun

WIDTH = 600
HEIGHT = 400

snake_x = 200
snake_y = 200
tile_size = 20
step = 10
richting = "right"

def draw():
    screen.clear()
    screen.draw.filled_rect(Rect((snake_x, snake_y), (tile_size, tile_size)), "green")

def update():
    global snake_x, snake_y

    if richting == "left":
        snake_x -= step
    elif richting == "right":
        snake_x += step
    elif richting == "up":
        snake_y -= step
    elif richting == "down":
        snake_y += step

def on_key_down(key):
    global richting

    if key == keys.LEFT:
        richting = "left"
    elif key == keys.RIGHT:
        richting = "right"
    elif key == keys.UP:
        richting = "up"
    elif key == keys.DOWN:
        richting = "down"

pgzrun.go()

ℹ️ Uitleg

• richting: deze variabele onthoudt de laatst gekozen richting
• on_key_down(): dit is een functie die wordt uitgevoerd als je op een toets drukt
• update(): deze functie verplaatst de slang elke keer in de gekozen richting, ook als je geen toets indrukt

🛠️ Opdracht

• Test of je slang automatisch blijft bewegen nadat je een pijl indrukt
• Wat gebeurt er als je twee keer snel op een andere richting drukt?
• Probeer met tile_size en step te spelen voor een ander effect

💡 Extra uitdaging

Voeg grenzen toe aan je spel: laat de slang stoppen of ergens anders naartoe gaan als hij de rand van het scherm raakt.

📤 Inleveren

1. Leg in je eigen woorden uit wat de functie on_key_down() doet

(Lever dit in via het tekstvak of via een upload.)

4 Randbotsing en automatische richting

In deze les zorgen we ervoor dat de slang niet zomaar het scherm verlaat. Zodra hij een rand raakt, verandert hij automatisch van richting. Zo beweegt hij steeds binnen het scherm!

🔍 Wat gaan we doen?

• We controleren of de slang de rand van het scherm raakt.
• Als dat zo is, passen we automatisch de richting aan.

🔰 Code (let op: onvolledig!)

Hieronder zie je de code. Eén belangrijke regel ontbreekt – die moet jij toevoegen!

import pgzrun

WIDTH = 600
HEIGHT = 400

snake_x = 200
snake_y = 200
tile_size = 20
step = 5
richting = "right"

def draw():
    screen.clear()
    screen.draw.filled_rect(Rect((snake_x, snake_y), (tile_size, tile_size)), "green")

def update():
    global snake_x, snake_y, richting

    if richting == "left":
        snake_x -= step
    elif richting == "right":
        snake_x += step
    elif richting == "...":
        snake_y -= step
    elif richting == "...":
        snake_y += step

    # 🧠 Hier controleren we of de slang de rand raakt
    if snake_x < 0:
        richting = "right"
    elif snake_x + tile_size > WIDTH:
        richting = "left"
    elif snake_y < 0:
        richting = "..."
    elif snake_y + tile_size > HEIGHT:
        richting = "..."

def on_key_down(key):
    global richting

    if key == keys.LEFT:
        richting = "left"
    elif key == keys.RIGHT:
        richting = "right"
    elif key == keys.UP:
        richting = "up"
    elif key == keys.DOWN:
        richting = "down"

pgzrun.go()

Als je de linker- of rechterkant raakt, dan 'stuitert' je terug. Dat gebeurt niet als je de boven- of onderkant aanraakt. Pas de code aan zodat je ook terugstuiters als je de onder-of bovenkant aanraakt.

ℹ️ Uitleg

• snake_x + tile_size > WIDTH: betekent dat de slang voorbij de rechterrand gaat
• Als de slang een rand raakt, verander je de variabele richting
• De ontbrekende waarde is wat de slang moet doen als hij links het scherm uit dreigt te gaan

🛠️ Opdracht

• Voeg de ontbrekende regel toe zodat de slang niet door de linkerkant verdwijnt
• Test of de slang de andere richtingen goed oppikt
• Verander eventueel de standaardrichting of startpositie om verschillende randen te testen

💡 Extra uitdaging

Laat de slang bij elke randbotsing van kleur veranderen! (Tip: maak een variabele kleur en gebruik bijvoorbeeld random.choice())

📤 Inleveren

1. Leg uit wat je hebt aangepast en waarom dat werkt.

(Lever dit in via het tekstvak of via een upload.)

5 Geen omkeren toegestaan

In deze les zorgen we ervoor dat de slang niet meteen omkeert. In een echte Snake-game kun je namelijk niet ineens van rechts naar links bewegen – dan zou de slang zichzelf opeten!

🔍 Wat gaan we doen?

• We voorkomen dat de slang direct de tegenovergestelde richting kiest.
• We vergelijken de huidige richting met de nieuwe richting voordat we die veranderen.

🔰 Code (let op: onvolledig!)

De volgende code voorkomt omkeren, maar jij moet één voorwaarde nog zelf aanvullen.

import pgzrun

WIDTH = 600
HEIGHT = 400

snake_x = 200
snake_y = 200
tile_size = 20
step = 1
richting = "right"

def draw():
    screen.clear()
    screen.draw.filled_rect(Rect((snake_x, snake_y), (tile_size, tile_size)), "green")

def update():
    global snake_x, snake_y

    if richting == "left":
        snake_x -= step
    elif richting == "right":
        snake_x += step
    elif richting == "up":
        snake_y -= step
    elif richting == "down":
        snake_y += step

def on_key_down(key):
    global richting

    if key == keys.LEFT and richting != "right":
        richting = "left"
    elif key == keys.RIGHT and richting != "left":
        richting = "right"
    elif key == keys.UP and richting != "down":
        richting = "up"
    elif key == keys.DOWN and richting != "...":
        richting = "down"

pgzrun.go()

Stuiteren tegen randen werkt niet meer

Het botsen tegen de randen wat in stap 4 is gedaan, zit niet in deze code. Dat is express gedaan. We proberen op deze manier een ding gelijktijdig uit te leggen en het voorkomt dat je op dit moment "door de bomen het bos niet meer ziet".

ℹ️ Uitleg

• We gebruiken een if-voorwaarde om te voorkomen dat je teruggaat in de tegenovergestelde richting.
• De ontbrekende regel is die voor keys.DOWN: welke richting is dan niet toegestaan?

🛠️ Opdracht

• Vul de ontbrekende voorwaarde aan zodat de slang niet van "up" naar "down" mag keren
• Test alle richtingen: kun je nog steeds normaal draaien? Keren lukt niet meer, toch?

💡 Extra uitdaging

Laat de slang een geluidje maken als je op een toets drukt, maar de richting wordt niet veranderd (bijv. als je wél op links drukt, maar dat mag niet).

Met deze code kan je ene geluidje afspelen.

sounds.beep.play()

Om een sound af te kunnen spelen moet jouw project folder een mapje maken sounds en daarin moet een beep.wav komen.

mijn_project/
├── main.py
└── sounds/
    └── beep.wav

Geluidjes toevoegen

Je kunt zelf geluidjes toevoegen, stel je hebt een geluidje bel.wav dan plaats je dat in de sounds directory en dan gebruik je het commando

souds.bel.play()

📤 Inleveren

1. Leg uit wat je hebt veranderd en hoe het werkt. 
   

(Lever dit in via het tekstvak of via een upload.)

6 Appel tekenen en raken

In deze les voegen we een appel toe aan het spel. De appel verschijnt op een willekeurige plek op het scherm. Als de slang de appel raakt, verschijnt er een bericht in de console.

🔍 Wat gaan we doen?

• We gebruiken de random-module om een appel op een willekeurige positie te tekenen.
• We tekenen de 'appel' met een geel cirkeltje of vierkantje.
• We detecteren of de slang de appel raakt.

📦 Benodigdheden

• Je slangkop beweegt al automatisch over het scherm
• Je hebt al gewerkt met tile_size en snake_x/snake_y

🔰 Code (let op: onvolledig!)

Onderstaande code tekent een slangkop en een appel. De botsing werkt al, maar na een botsing blijft de appel op dezelfde plek staan. Vul zelf aan wat er moet gebeuren!

import pgzrun
import random

WIDTH = 600
HEIGHT = 400

tile_size = 20
snake_x = 100
snake_y = 100
richting = "right"
step = 3

# Appelpositie (willekeurig op het grid)
apple_x = random.randint(0, (WIDTH - tile_size) // tile_size) * tile_size
apple_y = random.randint(0, (HEIGHT - tile_size) // tile_size) * tile_size


def draw():
    screen.clear()
    screen.draw.filled_rect(Rect((snake_x, snake_y), (tile_size, tile_size)), "green")
    screen.draw.filled_circle((apple_x + tile_size // 2, apple_y + tile_size // 2), tile_size // 2, "yellow")
    
def on_key_down(key):
    global richting

    if key == keys.LEFT and richting != "right":
        richting = "left"
    elif key == keys.RIGHT and richting != "left":
        richting = "right"
    elif key == keys.UP and richting != "down":
        richting = "up"
    elif key == keys.DOWN and richting != "up":
        richting = "down"

def update():
    global snake_x, snake_y, apple_x, apple_y

    if richting == "left":
        snake_x -= step
    elif richting == "right":
        snake_x += step
    elif richting == "up":
        snake_y -= step
    elif richting == "down":
        snake_y += step

    # Botst de slang met de appel?
    snake_rect = Rect((snake_x, snake_y), (tile_size, tile_size))
    apple_rect = Rect((apple_x, apple_y), (tile_size, tile_size))
    if snake_rect.colliderect(apple_rect):
        print("🍏 Appel geraakt!")
        # 👇 VUL HIER AAN: genereer een nieuwe positie voor de appel
        # apple_x = ...
        # apple_y = ...

pgzrun.go()

ℹ️ Uitleg

• random.randint(): geeft een willekeurig geheel getal terug
• De appelpositie wordt op het grid berekend, zodat deze altijd netjes uitlijnt
• filled_circle(): tekent een geel rondje (je kunt ook filled_rect() gebruiken)

🛠️ Opdracht

• Test of de appel op het scherm verschijnt
• Beweeg de slang naar de appel – zie je de console-uitvoer?
• Vul de ontbrekende regels in zodat de appel na een botsing op een nieuwe plek verschijnt

💡 Extra uitdaging

Laat de appel niet precies op dezelfde plek als de slang verschijnen wanneer hij opnieuw wordt gegenereerd!

📤 Inleveren

1. Lever de code in .py bestand.
   

7 De slang groeit

In deze les maak je van je slang een échte slang: eentje die uit meerdere blokjes bestaat en langer wordt als hij een appel eet.

🔍 Wat gaan we doen?

• We veranderen de slang van één blokje naar een lijst van blokjes
• De slang groeit bij het eten van een appel
• We houden de lengte gelijk als er geen appel wordt gegeten

📘 Strategie

De code wordt nu iets ingewikkelder. Het is niet erg als je niet alles direct begrijpt. Probeer wel te volgen wat er gebeurt. We bespreken de strategie:

1. De slang bestaat uit meerdere delen. De code in de draw()-functie tekent elk stukje.
2. Bij elke update wordt er een nieuw blokje toegevoegd aan de kop van de slang.
3. Als de slang een appel raakt: dan blijft de slang langer.
4. Als er geen appel is geraakt: dan wordt het laatste stukje van de slang verwijderd.

Dus in het kort:

1. Teken de slang
2. Voeg een stukje toe aan de kop
3. Geen appel? Verwijder de staart

🔰 Code

import pgzrun
import random

WIDTH = 600
HEIGHT = 400
tile_size = 20

snake = [(100, 100)]
richting = "right"
step = 3

apple_x = random.randint(0, (WIDTH - tile_size) // tile_size) * tile_size
apple_y = random.randint(0, (HEIGHT - tile_size) // tile_size) * tile_size

def draw():
    screen.clear()
    for segment in snake:
        screen.draw.filled_rect(Rect(segment, (tile_size, tile_size)), "green")
    screen.draw.filled_circle((apple_x + tile_size // 2, apple_y + tile_size // 2), tile_size // 2, "yellow")

def on_key_down(key):
    global richting
    if key == keys.LEFT and richting != "right":
        richting = "left"
    elif key == keys.RIGHT and richting != "left":
        richting = "right"
    elif key == keys.UP and richting != "down":
        richting = "up"
    elif key == keys.DOWN and richting != "up":
        richting = "down"

def update():
    global apple_x, apple_y

    head_x, head_y = snake[0]
    if richting == "left":
        head_x -= step
    elif richting == "right":
        head_x += step
    elif richting == "up":
        head_y -= step
    elif richting == "down":
        head_y += step

    new_head = (head_x, head_y)
    snake.insert(0, new_head)

    head_rect = Rect(new_head, (tile_size, tile_size))
    apple_rect = Rect((apple_x, apple_y), (tile_size, tile_size))

    if head_rect.colliderect(apple_rect):
        print("🍏 Appel geraakt!")
        apple_x = random.randint(0, (WIDTH - tile_size) // tile_size) * tile_size
        apple_y = random.randint(0, (HEIGHT - tile_size) // tile_size) * tile_size
    else:
        snake.pop()  # staart verwijderen

    if new_head in snake[1:]: # Deze code detecteerd of de slang zichzelf raakt.
        print("🚫 Game over! De slang raakte zichzelf.")
        exit()

pgzrun.go()

ℹ️ Uitleg

• snake = [(x, y), ...]: lijst van alle slangsegmenten
• insert(0, new_head): voegt een nieuw blokje toe aan de voorkant
• pop(): verwijdert het laatste stukje (staart)
• if new_head in snake[1:]: controle of slang zichzelf raakt

Voorbeeld bij beweging:

Stap 1: slang = [(4,2), (3,2), (2,2)]
Stap 2: kop wordt (5,2) → slang = [(5,2), (4,2), (3,2)]
Stap 3: geen appel → staart eraf → slang = [(5,2), (4,2)]

📚 Waarom werkt dit zo?

Door altijd eerst een kop toe te voegen, beweegt de slang vooruit. Als er geen appel is geraakt, halen we de staart weg zodat de lengte gelijk blijft. Wordt er wél een appel geraakt, dan blijft de slang langer: we doen dan geen pop(). Dit is hoe de slang groeit!

🛠️ Opdracht

• Controleer of de slang groeit als hij een appel eet
• Controleer of hij even lang blijft als er geen appel wordt geraakt

📄 Inleveren

1. Beantwoord de vraag: Wat gebeurt er als je snake.pop() vergeet?

(Lever dit in via het tekstvak of als bestand.)

8 De slang sneller maken met vertraging

In deze les leer je hoe je de slang sneller kunt laten groeien door de step te vergroten, zonder dat het spel te snel en onspeelbaar wordt.

🔍 Wat is het probleem?

Je denkt misschien: "Ik wil dat de slang sneller beweegt, dus ik maak step groter." Maar als je step = 20 doet, wordt het spel ineens veel te snel.

Dat komt omdat update() standaard 60 keer per seconde wordt uitgevoerd. Dus je slang maakt dan 60 sprongen van 20 pixels per seconde: dat is 1200 pixels!

❌ Fout idee

step = 20  # grotere stap
# maar het spel gaat nu te snel!

✅ Goede oplossing: beweging vertragen

We laten de slang niet elke update bewegen, maar bijvoorbeeld 1x per 10 frames. Zo kun je step groter maken, zonder dat het spel onbestuurbaar wordt.

🔰 Code

import pgzrun
import random

WIDTH = 600
HEIGHT = 400
tile_size = 20
step = 20
vertraging = 10  # aantal frames wachten
frames = 0

snake = [(100, 100)]
richting = "right"

apple_x = random.randint(0, (WIDTH - tile_size) // tile_size) * tile_size
apple_y = random.randint(0, (HEIGHT - tile_size) // tile_size) * tile_size

def draw():
    screen.clear()
    for segment in snake:
        screen.draw.filled_rect(Rect(segment, (tile_size, tile_size)), "green")
    screen.draw.filled_circle((apple_x + tile_size // 2, apple_y + tile_size // 2), tile_size // 2, "yellow")

def on_key_down(key):
    global richting
    if key == keys.LEFT and richting != "right":
        richting = "left"
    elif key == keys.RIGHT and richting != "left":
        richting = "right"
    elif key == keys.UP and richting != "down":
        richting = "up"
    elif key == keys.DOWN and richting != "up":
        richting = "down"

def update():
    global frames
    frames += 1
    if frames < vertraging:
        return
    frames = 0
    beweeg_slang()

def beweeg_slang():
    global apple_x, apple_y

    head_x, head_y = snake[0]
    if richting == "left":
        head_x -= step
    elif richting == "right":
        head_x += step
    elif richting == "up":
        head_y -= step
    elif richting == "down":
        head_y += step

    new_head = (head_x, head_y)
    snake.insert(0, new_head)

    head_rect = Rect(new_head, (tile_size, tile_size))
    apple_rect = Rect((apple_x, apple_y), (tile_size, tile_size))

    if head_rect.colliderect(apple_rect):
        print("\U0001F34F Appel geraakt!")
        apple_x = random.randint(0, (WIDTH - tile_size) // tile_size) * tile_size
        apple_y = random.randint(0, (HEIGHT - tile_size) // tile_size) * tile_size
    else:
        snake.pop()

    if new_head in snake[1:]:
        print("\u274C Game over! De slang raakte zichzelf.")
        exit()

pgzrun.go()

🧠 Waarom werkt dit?

• frames += 1: telt hoe vaak update() al is uitgevoerd
• Pas als frames >= vertraging, beweegt de slang echt
• step bepaalt nu de grootte van de stap, niet de snelheid van het spel

🚀 Opdracht

• Stel step = 20 in en test of de slang nu sneller groeit
• Experimenteer met vertraging = 5 of vertraging = 15
• Wat is een fijne balans tussen stapgrootte en snelheid?
• Test het spel; wat gebeurt er precies als de slang tegen zijn eigen staart botst?

🔎 Extra uitdaging

Laat de slang naarmate hij langer wordt automatisch steeds iets sneller bewegen (tip: verlaag vertraging bij elke appel).

📄 Inleveren

1. Leg uitwat er gebeurt als de slang tegen zijn staart aankomt. 
   
2. Probeer te vertellen wat je zou willen veranderen; wat moet er gebeuren als de slang tegen zijn slang aan botst?

(Lever dit in via het tekstvak of als bestand.)

9 Score bijhouden en Game Over tonen

In deze les voegen we een score toe aan het spel. Elke keer als je een appel eet, krijg je 1 punt. En als de slang zichzelf raakt, laten we "Game Over" op het scherm zien en stopt het spel.

🔍 Wat gaan we doen?

• Een variabele score bijhouden
• De score op het scherm tonen met screen.draw.text()
• Bij een botsing met jezelf: game_over = True
• Het spel stoppen en "Game Over" tonen

🔰 Startercode

import pgzrun
import random

WIDTH = 600
HEIGHT = 400
tile_size = 20
step = 20
vertraging = 10
frames = 0

snake = [(100, 100)]
richting = "right"
score = 0

apple_x = random.randint(0, (WIDTH - tile_size) // tile_size) * tile_size
apple_y = random.randint(0, (HEIGHT - tile_size) // tile_size) * tile_size

game_over = False

def draw():
    screen.clear()
    if game_over:
        screen.draw.text("GAME OVER", center=(WIDTH // 2, HEIGHT // 2), fontsize=60, color="red")
        screen.draw.text(f"Score: {score}", center=(WIDTH // 2, HEIGHT // 2 + 50), fontsize=40, color="white")
    else:
        for segment in snake:
            screen.draw.filled_rect(Rect(segment, (tile_size, tile_size)), "green")
        screen.draw.filled_circle((apple_x + tile_size // 2, apple_y + tile_size // 2), tile_size // 2, "yellow")
        screen.draw.text(f"Score: {score}", topleft=(10, 10), fontsize=30, color="white")

def on_key_down(key):
    global richting
    if key == keys.LEFT and richting != "right":
        richting = "left"
    elif key == keys.RIGHT and richting != "left":
        richting = "right"
    elif key == keys.UP and richting != "down":
        richting = "up"
    elif key == keys.DOWN and richting != "up":
        richting = "down"

def update():
    global frames
    if game_over:
        return
    frames += 1
    if frames < vertraging:
        return
    frames = 0
    beweeg_slang()

def beweeg_slang():
    global apple_x, apple_y, score, game_over

    head_x, head_y = snake[0]
    if richting == "left":
        head_x -= step
    elif richting == "right":
        head_x += step
    elif richting == "up":
        head_y -= step
    elif richting == "down":
        head_y += step

    new_head = (head_x, head_y)

    if new_head in snake[1:]:
        print("❌ Game over! De slang raakte zichzelf.")
        game_over = True
        return

    snake.insert(0, new_head)

    head_rect = Rect(new_head, (tile_size, tile_size))
    apple_rect = Rect((apple_x, apple_y), (tile_size, tile_size))

    if head_rect.colliderect(apple_rect):
        print("\U0001F34F Appel geraakt!")
        score += 1
        apple_x = random.randint(0, (WIDTH - tile_size) // tile_size) * tile_size
        apple_y = random.randint(0, (HEIGHT - tile_size) // tile_size) * tile_size
    else:
        snake.pop()

pgzrun.go()

🧠 Waarom werkt dit?

• We tekenen de score linksboven tijdens het spel
• We zetten game_over = True bij een zelfbotsing
• Als game_over waar is, stoppen we de beweging en tonen een ander scherm

🚀 Opdracht

• Laat de slang een paar appels eten en kijk of de score klopt
• Laat de slang zichzelf raken en controleer of "Game Over" verschijnt

🔎 Extra uitdaging

• Laat de score ook in de console printen bij elke appel
• Laat het spel automatisch herstarten na een paar seconden (of met een toets)

📄 Inleveren

1. Beantwoord: Hoe weet de code dat het "Game Over" is?
   Leg stap-voor-stap uit wat er gebeurt. Kijk goed naar de code!

(Lever dit in via het tekstvak of als bestand.)

10 Snake – Eindopdracht

🌯️ Houd de slang binnen het scherm

Op dit moment kan de slang zomaar van het scherm verdwijnen als je te ver naar links, rechts, boven of onder beweegt. Bedenk zelf hoe je dat kunt oplossen!

Tip: je kunt controleren of de kop van de slang buiten het scherm terechtkomt. Bijvoorbeeld:

if head_x < 0 or head_x >= WIDTH or head_y < 0 or head_y >= HEIGHT:
    game_over = True

Op deze manier ben je 'af' als je het scherm raakt. Je zou ook van richting kunnen veranderen, maar dit is wat lastiger om uit te voeren.

🛠️ Opdracht

Zorg ervoor dat de slang niet buiten het beeld kan verdwijnen. Je kunt het natuurlijk zo maken dat als je de rand raakt, het spel klaar is ("Game over"). 

Een ander optie is om van richting te veranderen. Dat is lastiger, weet je waarom? Hoe zou je het op een goede manier kunnen uitvoeren?

📄 Inleveren

1. Leg uit waarom het lastig is om de slang van richting te laten veranderen als die de rand van het scherm raakt. Je hoeft het niet te coderen, maar leg uit hoe je de slang precies van richting zou kunnen laten veranderen als die de rand raakt. En werkt dit ook in de hoeken?

🔎 Extra uitdaging

Als je goed hebt beschreven wat er precies moet gebeuren en je hebt ook rekening gehouden met de hoeken dan kun je misschien AI vragen jouw te helpen om dit echt te bouwen? Als het lukt, wordt het spel leuker om te spelen!

--

Introductie AI

Introductie

In deze les leren we wat AI is en we gaan kijken naar het verschil van programmeren met en zonder AI.

We kijken naar de kracht van AI maar ook naar de tekortkomingen.

We gaan de volgende dingen leren:

1. Wart is AI?
2. Wat zijn de AI toepassingen?
3. AI versus klasieke ('gewone') code. Wa tis het verschil?
4. Voordelen van AI
5. Nadelen van AI
6. Hoe kan je AI slim gebruiken
7. Prompt Engineering (intro)

1, wat is AI?

Bekijk deze video:

https://www.youtube.com/watch?v=QJE_ycgR8E8

Opdracht 1

Vat in één tot drie zinnen samen wat de kernboodschap van dit filmpje is.

Inleveren

1. Maak de samenvatting in een text document en vul deze in. Lever een TXT document in.

2, AI toepassingen

AI is veel meer dan alleen ChatGPT. In deze video wordt uitgelegd waarvoor AI kan worden gebruikt.

Bekijk deze video:

https://www.youtube.com/watch?v=stw2upLHCuI

Theorie

AI-toepassingen per taaktype

Hieronder staan concrete voorbeelden van hoe kunstmatige intelligentie (AI) wordt toegepast in verschillende soorten taken

• Wat is het?: Het toewijzen van gegevens aan een bepaalde categorie.

• Voorbeeld: Een e-mailsysteem dat automatisch bepaalt of een e-mail spam is of geen spam, op basis van de inhoud, afzender en gebruikte woorden.

• Wat is het?: Het ontdekken van patronen of combinaties van items die vaak samen voorkomen.

• Voorbeeld: Een webshop gebruikt AI om te ontdekken dat klanten die een laptop kopen ook vaak een laptophoes kopen. Op basis daarvan worden aanbevelingen gedaan: "Andere klanten kochten ook...".

• Wat is het?: Het vinden van de beste oplossing uit veel mogelijkheden, vaak onder bepaalde voorwaarden.

• Voorbeeld: Een AI-systeem voor routeplanning bepaalt de snelste bezorgroutes voor een pakketdienst, rekening houdend met afstand, verkeer en bezorgtijd.

• Wat is het?: Het voorspellen van toekomstige waarden of gebeurtenissen op basis van eerdere gegevens.

• Voorbeeld: Een bakker gebruikt AI om op basis van eerdere verkoopdata te voorspellen hoeveel brood er de komende week nodig is.

• Wat is het?: Het genereren van nieuwe inhoud of ideeën met behulp van AI.

• Voorbeeld: Een AI-systeem zoals ChatGPT of DALL·E kan een gedicht schrijven of een afbeelding maken op basis van een beschrijving, bijvoorbeeld: "Een robot die schildert in een zonnebloemenveld".

Opdracht

Bepaal van elk van de voorbeelden bij welk type AI-toep[assing (creatie, assiociatie, optimalisatie, voorpellen, creatie) dit hoort.

1. Netflix geeft je aanbevelingen voor films op basis van wat je eerder hebt gekeken.

2. Een game bepaalt of je gedrag verdacht is en je mogelijk aan het valsspelen bent.

3. Een routeplanner voor je fietsrit kiest de route met de minste verkeerslichten.

4. TikTok voorspelt welke video je het langst gaat kijken en laat die eerder zien.

5. Een AI-programma maakt een unieke profielfoto in cartoonstijl van jou.
   

Inleveren

1. Neem de punten over in een text document en vul deze in. Lever een TXT document in.

3, AI en 'gewone' computer code.

Wat is het verschil tussen 'gewone' code en AI-code?

Gewone code (klassieke algoritmes) is gebaseerd op vaste instructies: als je A invoert, gebeurt altijd B. Dit maakt het voorspelbaar en betrouwbaar. Denk aan een rekenmachine of een robotarm in een fabriek die elke minuut exact dezelfde beweging maakt. De computer voert precies uit wat je hebt geprogrammeerd.

AI-code werkt anders. Die is getraind op heel veel voorbeelden (zoals tekst, beelden of data) en leert daarvan zelf patronen te herkennen. Dat lijkt een beetje op hoe onze hersenen leren. AI is vaak minder voorspelbaar, omdat het zelf beslissingen neemt op basis van wat het geleerd heeft. Hierdoor kan het ook fouten maken, zeker als het iets nog niet eerder gezien heeft. ChatGPT is bijvoorbeeld een AI die voorspelt welk woord het beste past, op basis van miljarden voorbeelden.

Opdracht

Opdracht: AI-code of klassieke code? Lees de eigenschappen hieronder. Bepaal of het hoort bij klassieke code of bij AI-code. Zet er een kruisje bij:

Inleveren

1. Neem de tabel over in een Word document en vul deze in. Lever een PDF document in.

4, voordelen van AI

Voordelen van AI

AI heeft een aantal sterke kanten die het nuttig maken in allerlei toepassingen:

• AI kan grote hoeveelheden data analyseren en daarin snel patronen ontdekken die mensen zouden missen.

• AI werkt 24/7, zonder pauzes of vermoeidheid.

• AI kan gepersonaliseerde aanbevelingen geven, bijvoorbeeld op YouTube of Spotify.

• AI helpt bij medische diagnoses, doordat het patronen in röntgenfoto’s of scans herkent.

• AI automatiseert saaie of gevaarlijke taken, zoals kwaliteitscontrole in fabrieken of het inspecteren van pijpleidingen met drones.

Opdracht

Hieronder zie je een aantal situaties. Geef per situatie aan of AI hier een voordeel zou kunnen bieden, en leg uit waarom.

1. Een docent moet elke week 200 toetsresultaten controleren op fouten.

2. Een leerling zoekt elke dag naar nieuwe muziek die past bij zijn smaak.

3. Een ziekenhuis wil sneller afwijkingen op longfoto’s opsporen.

4. Een bedrijf wil weten welke producten waarschijnlijk snel uitverkocht raken.

5. Een bakker wil weten hoeveel broden hij volgende week moet bakken.

Inleveren

1. Neem de punten over in een text document en vul deze in. Lever een TXT document in.

5, nadelen van AI

Nadelen van AI

Hoewel AI veel voordelen heeft, zijn er ook belangrijke nadelen en aandachtspunten:

• AI kan fouten maken als het situaties tegenkomt die het niet kent of niet goed begrijpt.

• AI is afhankelijk van data — als de data onvolledig of bevooroordeeld is, kan het systeem verkeerde beslissingen nemen.

• AI is vaak een ‘black box’ — het is soms moeilijk te begrijpen waarom een AI iets doet of beslist.

• AI kan banen vervangen, vooral bij repetitieve taken, wat zorgt voor zorgen over werkgelegenheid.

• AI heeft geen ethiek of gevoel — het kan geen morele afwegingen maken zoals mensen dat doen.

• AI kan misbruikt worden — bijvoorbeeld voor deepfakes, spam of het beïnvloeden van meningen via sociale media.

Opdracht: Waar is AI een risico of nadeel?

Bekijk de onderstaande situaties. Geef per situatie aan of je denkt dat AI hier een risico of nadeel kan zijn, en leg kort uit waarom.

1. Een AI-systeem beoordeelt sollicitaties automatisch en kiest wie wordt uitgenodigd.

2. Een AI-chatbot geeft medisch advies zonder dat een arts meekijkt.

3. Een zelfrijdende auto moet een noodbeslissing nemen in het verkeer.

4. Een bedrijf gebruikt AI om te controleren hoeveel pauze werknemers nemen.

5. Een leerling gebruikt AI om al zijn schoolopdrachten te laten schrijven.

Inleveren

1. Neem de punten over in een text document en vul deze in. Lever een TXT document in.

6, slim gebruik van AI

Hoe benut je de voordelen en vermijd je de nadelen?

AI is een krachtig hulpmiddel, maar het is belangrijk dat je er bewust en slim mee omgaat. Dat betekent: weten wanneer je AI goed kunt inzetten, en ook herkennen wanneer het beter is om zelf na te denken of iets te controleren.

✔ Zo benut je de voordelen van AI:

• Gebruik AI als assistent, niet als vervanger van je eigen denkwerk.

• Laat AI je helpen bij brainstormen, schrijven of samenvatten — maar controleer altijd de output.

• Gebruik AI om saaie of repetitieve taken te versnellen, zoals opmaak of vertalingen.

• Combineer AI-output met je eigen kennis en creativiteit, zodat het persoonlijk blijft.

✘ Zo vermijd je de nadelen van AI:

• Geloof niet alles wat AI zegt — controleer feiten en cijfers.

• Gebruik AI niet voor belangrijke beslissingen zonder menselijk toezicht.

• Denk na over privacy en veiligheid — deel geen persoonlijke gegevens.

• Gebruik AI niet om te spieken of werk van anderen als je eigen werk in te leveren

• Weet wanneer je AI niet moet gebruiken: Soms is menselijk oordeel belangrijker, bijvoorbeeld bij gevoelige onderwerpen of ethische keuzes.

Opdracht: Slim of niet slim gebruik van AI?

Lees de onderstaande situaties. Geef per situatie aan of dit slim gebruik van AI is of juist onverstandig, en leg uit waarom.

1. Een leerling vraagt ChatGPT om 5 ideeën voor een spreekbeurt en kiest daarna zelf het beste idee.

2. Iemand plakt een volledige schoolopdracht in ChatGPT en levert het antwoord in zonder iets aan te passen.

3. Een student laat AI een samenvatting maken van een moeilijke tekst en controleert die daarna met de originele tekst erbij.

4. Iemand vraagt aan een AI wat de beste medicijnen zijn voor zijn klachten, zonder met een arts te praten.

5. Een leerling gebruikt AI om zijn code te verbeteren, maar probeert eerst zelf te begrijpen wat het doet.

Inleveren

1. Neem de punten over in een text document en vul deze in. Lever een TXT document in.

7, Prompt engineering

Prompt engineering is het slim en bewust formuleren van opdrachten of vragen (prompts) voor een AI-systeem zoals ChatGPT, zodat je een zo goed mogelijk en bruikbaar antwoord krijgt.

Als jij aan een mede student vraagt of hij je met de vorige opdracht kan helpen, dan weet hij waarschijnlijk waar je het voer hebt. Een AI zoals ChatGPT weet dat niet. Omdat CHatGPT de context niet weet.

De contect is alles om een vraag heen.

Voorbeeld

"Maak een quiz."

Deze opdracht is vaag. De AI weet niet:

• Over welk onderwerp?

• Voor welke doelgroep?

• Hoeveel vragen?

• Meerkeuze of open vragen?

Voorbeeld met goede prompt engineering:

"Maak een quiz van 5 meerkeuzevragen voor leerlingen van 14 jaar over het onderwerp 'kunstmatige intelligentie'. Geef bij elke vraag vier antwoordopties en geef aan welk antwoord het juiste is."

Deze prompt:

• geeft context (leeftijd, onderwerp)

• is duidelijk (5 vragen, meerkeuze)

• is doelgericht (quiz maken)

• bevat extra details (aantal opties en juiste antwoord)

We gaan hier in de mdule prompt engineering verder mee werken, maar we gaan nu vast een oefening doen.

Opdracht, maak een prompt

Maak één prompt waarin je je AI vraagt een PHP programma dat zoveel mogelijk lijkt op:

Je hoeft geen database te maken, je hoeft alleen front-end code te maken.

Maak dit met één prompt en wees zo compleet mogelijk.

Inleveren

1. De door jouw gemaakte prompt
2. Het resultaat in code

Snake Challenge

Snake Challenge!

Maak je eigen snake versie!

In deze laatste les ga je zelf aan de slag. Je krijgt een paar uitdagingen waar je zelf oplossingen voor moet bedenken. De code werkt al goed, maar nog niet perfect: je slang kan bijvoorbeeld zomaar uit beeld verdwijnen. En misschien wil je het spel ook leuker of spannender maken?

✨ Bedenk en bouw je eigen toevoeging

Voeg nu zelf iets toe aan het spel. Kies uit een van de onderstaande ideeën, of verzin er zelf een!

🚀 Idee 1: Maak het spel sneller

Verlaag de vertraging een beetje elke keer als je een appel eet. Dan wordt het spel steeds spannender!

vertraging = max(1, vertraging - 1)

🎈 Idee 2: Verander de kleur van de slang bij elke appel

Gebruik bijvoorbeeld random.choice(["green", "blue", "purple"]) om de kleur van de slang steeds te wisselen.

⛅️ Idee 3: Maak obstakels op het scherm

Voeg een vaste lijst toe met blokken waar de slang niet overheen mag. Als hij ze raakt: game over!

💡 Extra idee?

Heb je zelf een ander idee? Ga ervoor! Laat je creativiteit zien. Denk aan een "pauze-knop", meerdere appels tegelijk, of een level-systeem.

📄 Inleveren

1. Maak een korte beschrijving van wat je hebt aangepast (txt bestand)
2. Lever je aangepaste  en werkende spel in.

Kennis Check Blok 2

Vallende Stenen

Snake

Introductie AI

Blok 3 - Web Front End

HTML - Phoenix

1 Introductie Phoenix Code

In deze les leer je werken met Phoenix Code: een makkelijke code-editor in de browser. Je maakt je eerste HTML-bestand aan en bekijkt het resultaat in je browser.

🎯 Leerdoelen

• Je weet wat Phoenix Code is en waarvoor je het gebruikt
• Je kunt een HTML-bestand maken en bewerken
• Je kunt je werk bekijken in de browser

💡 Wat is Phoenix Code?

• Phoenix Code is een gratis code-editor die in je browser werkt
• Je kunt er HTML, CSS en JavaScript mee maken
• Het werkt zonder installatie en je kunt alles opslaan als ZIP

🔰 Wat gaan we doen?

• We openen Phoenix Code
• We maken een HTML-bestand aan
• We bekijken het resultaat in de browser

🛠️ Stappenplan

1. Open Phoenix Code

• Ga naar https://phoenixcode.dev
• Klik opFile - StartProject en kies HTML5 project.

Je hebt nu een standaard HTML bestand (index.htm).

2. Maak een nieuw HTML-bestand

• Klik links op de map
• Klik op + en kies File
• Geef het bestand de naam myfirst.html

3. Zet deze voorbeeldcode erin

<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
  <title>Hallo wereld</title>
</head>
<body>
  <h1>Hallo allemaal!</h1>
  <p>Dit is mijn eerste HTML-pagina in Phoenix Code.</p>
</body>
</html>

4. Bekijk het resultaat

• Klik bovenaan op Run of Live Server
• De pagina verschijnt rechts of opent in een nieuw tabblad
• Klik aan de rechterkant op de verschillende onderdelen; je ziet nu welke HTML bij dezeonderdelen horen.
• Je kunt ook op het bestand dubbelklikken

Opdracht

Waarvoor dient HTML? Zet deze vraag en het antwoord op jouw HTML pagina.

🧠 Vragen

• Wat denk je dat <h1> en </h1> doet?
• En <p>....</p>, wat doent die denk je?

📤 Inleveren

1. Screenshot van je browser waarin de vraag "Waarom dient HTML?" en jouw antwoord zichtbaar zijn.

Voorbeeld screenshot

2 Wat is HTML?

In deze les leer je wat HTML is, waarom het belangrijk is voor websites, en maak je je eerste eenvoudige webpagina met koppen en tekst.

🎯 Leerdoelen

• Je weet waar HTML voor wordt gebruikt
• Je kent de structuur van een HTML-pagina
• Je kunt zelf een eenvoudige HTML-pagina maken

💡 Wat is HTML?

• HTML betekent HyperText Markup Language
• Het is de basis van elke webpagina
• HTML vertelt de browser wat er op een pagina moet staan: tekst, afbeeldingen, knoppen, enzovoort

🔰 Wat gaan we doen?

• We maken een nieuw HTML-bestand in Phoenix Code
• We schrijven een pagina over onszelf met koppen en tekst

🛠️ Stappenplan

1. Maak een nieuw project in Phoenix Code

• Ga naar https://phoenixcode.dev
  
• Voeg een bestand toe met de naam opdracht2.html

2. Typ deze HTML-code

<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
  <title>Over mij</title>
</head>
<body>

  <h1>Hallo! Ik ben [jouw naam]</h1>
  <p>Ik ben [leeftijd] jaar oud en ik zit op school bij [schoolnaam].</p>
  <p>Mijn favoriete hobby is [hobby].</p>

</body>
</html>

3. Pas de tekst aan

• Vervang [jouw naam], [leeftijd], [schoolnaam] en [hobby] door je eigen gegevens

4. Bekijk je werk

• Klik op Run of Live Server om je webpagina te bekijken

Uitleg

Tekst staat tussen tags. Deze tags geeft aan hoe een tekst moet worden weergegeven.

Vrijwel alle HTML tags bestaan uit een open-tag (bijvoorbeeld <p> en een sluit tag bijvoorbeeld </p>

<p>...</p> betekent dat de tekst een pragraaf is.

<h1>...</h1> betekent dat de tekst een header is.

Je hebt nog meer headers: <h2>, <h3>, .....

Opdracht

1. Vervang de header die tussen <h1>...</h1> staat door een kleinere header.
2. Zoek op hoe je tekst vet kan afdrukken en laat jouw naam ver afdrukken.

📤 Inleveren

1. Maak een screenshot van je webpagina met aangepasgte header en jouw naam ver gedrukt.
   

3 Tekst en opmaak

In deze les leer je hoe je tekst opmaakt met HTML. Je leert koppen, paragrafen, vetgedrukte tekst, cursieve tekst en regels afbreken.

🎯 Leerdoelen

• Je kunt kopjes en paragrafen maken met HTML
• Je weet hoe je tekst vet of schuin maakt
• Je kunt regels afbreken met een <br>-tag

💡 Wat kun je met HTML-opmaak?

• HTML laat je tekst er beter uitzien en duidelijker maken voor de lezer
• Je gebruikt kopjes om structuur aan te brengen, en <p> om losse alinea's te maken
• Je kunt woorden vet of schuin maken om ze op te laten vallen

🔰 Wat gaan we doen?

• We maken een pagina met meerdere kopjes en paragrafen
• We oefenen met <strong>, <em> en <br>

📝 Eenvoudige HTML-tags voor tekstopmaak

🛠️ Stappenplan

1. Maak een nieuw project of nieuw bestand in Phoenix Code

• Noem het bestand tekst.html

2. Typ of plak deze HTML-code

<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
  <title>Mijn interesses</title>
</head>
<body>

  <h1>Over mij</h1>
  <p>Hallo! Ik ben <strong>[jouw naam]</strong>. Ik ben <em>enthousiast</em> over programmeren.</p>

  <h2>Mijn hobby's</h2>
  <p>Ik hou van muziek maken<br>voetballen<br>en gamen.</p>

  <h2>Toekomst</h2>
  <p>Later wil ik werken als programmeur bij een groot bedrijf.</p>

</body>
</html>

3. Pas de inhoud aan

• Vervang de tekst door jouw eigen naam en interesses
• Gebruik minstens één <strong>, één <em> en één <br>

4. Bekijk je werk

• Klik op Run of Live Server om het resultaat te zien

🧠 Reflectie

• Wat doet <br> precies?
• Wanneer zou je <strong> gebruiken en wanneer <em>?
• Hoe maak je een tekst extra duidelijk voor de lezer?

📤 Inleveren

1. Maak een screenshot van jouw pagina waarin opmaak en breekregels zichtbaar zijn
   

4 Afbeeldingen en links

In deze les leer je hoe je een afbeelding op een webpagina toont en hoe je een klikbare link toevoegt naar een andere website.

🎯 Leerdoelen

• Je kunt een afbeelding invoegen met HTML
• Je kunt een link maken naar een andere website
• Je begrijpt wat attributen zoals src, alt en href doen

💡 Wat zijn afbeeldingen en links in HTML?

• Afbeelding: je gebruikt de tag <img> om een foto of plaatje te tonen
• Link: je gebruikt de tag <a> om een klikbare link te maken
• Je gebruikt attributen zoals:
  • src = locatie van de afbeelding
  • alt = tekst als de afbeelding niet geladen wordt
  • href = doel van de link

🔰 Wat gaan we doen?

• We voegen een afbeelding toe aan onze pagina
• We maken een link naar een favoriete website

🛠️ Stappenplan

1. Maak een nieuw HTML-bestand in Phoenix Code

• Noem het bestand afbeelding.html

2. Typ of plak deze HTML-code

<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
  <title>Afbeelding en link</title>
</head>
<body>

  <h1>Mijn favoriete dier</h1>

  <img src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/3a/Cat03.jpg" alt="Foto van een kat" width="300">

  <p>Meer informatie over katten vind je op 
    <a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Kat_(dier)" target="_blank">Wikipedia</a>.
  </p>

</body>
</html>

3. Pas de inhoud aan

• Vervang de afbeelding met een plaatje dat jij leuk vindt (gebruik Google of Wikipedia en kopieer de afbeeldingslink)
• Verander de link naar jouw favoriete website
• Verander de tekst zodat het bij jouw afbeelding past

4. Bekijk je werk

• Klik op Run of Live Server om je pagina te testen

🧠 Reflectie

• Wat gebeurt er als je een verkeerde link of afbeelding gebruikt?
• Waarom is het belangrijk om de alt-tekst te gebruiken?
  

📤 Inleveren

1. Maak een screenshot van je webpagina met een afbeelding én een werkende link
   

5 Lijsten in HTML

In deze les leer je hoe je lijsten maakt met HTML. Je leert zowel opsommingen als genummerde lijsten maken.

🎯 Leerdoelen

• Je weet wat het verschil is tussen een genummerde en een opsomming
• Je kunt een lijst maken met HTML
• Je kunt zelf kiezen welk type lijst het best past

💡 Wat zijn lijsten in HTML?

• Je gebruikt een lijst om dingen op een rijtje te zetten
• Opsomming (bullets): gebruik je met <ul> = unordered list
• Genummerde lijst: gebruik je met <ol> = ordered list
• Elk item in een lijst staat in een <li> = list item

🔰 Wat gaan we doen?

• We maken een lijst van hobby’s
• We maken een genummerde top 3 van favoriete dingen

🛠️ Stappenplan

1. Maak een nieuw HTML-bestand in Phoenix Code

• Noem het bestand lijsten.html

2. Typ of plak deze HTML-code

<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
  <title>Mijn lijsten</title>
</head>
<body>

  <h1>Mijn hobby's</h1>
  <ul>
    <li>Gamen</li>
    <li>Voetballen</li>
    <li>Tekenen</li>
  </ul>

  <h2>Top 3 favoriete snacks</h2>
  <ol>
    <li>Pizza</li>
    <li>Frikandel</li>
    <li>Chips</li>
  </ol>

</body>
</html>

Opdracht

Verander de pagina en maak:

1. een numbered list van dingen die jij luek vind om te doen. Op nummer 1 staat dan wat je het leukst vnd, op 2 wat je daarna het leukts vind, etc. etc.  Noem tenminst 5 dingen.
2. een unnumbered lists van dingen die je tot nu hebt geleerd van software development.

Klik op Run of Live Server om je pagina te testen

📤 Inleveren

1. Maak een screenshot van jouw webpagina met beide lijsten zichtbaar
   

6 Tabellen in HTML

In deze les leer je hoe je een eenvoudige tabel maakt met HTML. Je gebruikt dit om informatie netjes in kolommen en rijen te tonen.

🎯 Leerdoelen

• Je weet wat een HTML-tabel is en waarvoor je die gebruikt
• Je kunt een eenvoudige tabel maken met rijen en kolommen
• Je gebruikt de tags <table>, <tr>, <td> en <th>

💡 Wat is een tabel in HTML?

• Een tabel is een manier om informatie te tonen in rijen (horizontaal) en kolommen (verticaal)
• <table> = de hele tabel
• <tr> = een rij (table row)
• <td> = een cel met gegevens (table data)
• <th> = een kopcel (table header)

In een HTML tabel moet elke regel evenveel kolommen bevatten. Om dat voor elkaar te krijgen zou je lege kolommen kunne toevogen als een regel te weinig kolommen heeft.

In een tabell moet elke regel precies evenveel kolommen bevatten!

🔰 Wat gaan we doen?

• We maken een tabel met onze schoolrooster of favoriete eten
• We geven de bovenste rij een titel (kopjes)

🛠️ Stappenplan

1. Maak een nieuw HTML-bestand in Phoenix Code

• Noem het bestand tabel.html

2. Typ of plak deze HTML-code

<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
  <title>Mijn schoolrooster</title>
</head>
<body>

  <h1>Mijn schoolrooster</h1>

  <table border="1">
    <tr>
      <th>Dag</th>
      <th>Vakken</th>
    </tr>
    <tr>
      <td>Maandag</td>
      <td>Nederlands, Wiskunde</td>
    </tr>
    <tr>
      <td>Dinsdag</td>
      <td>Engels, Gym</td>
    </tr>
  </table>

</body>
</html>

3. Pas de inhoud aan

• Vervang de dagen en vakken door jouw eigen rooster
  

4. Bekijk je werk

• Klik op Run of Live Server om je tabel te bekijken

📤 Inleveren

1. Maak een screenshot van jouw tabel met minstens 6 rijen (kopregel plus maamndag t/m vrijdag)
   

7 Formulieren in HTML

In deze les leer je hoe je een formulier maakt in HTML. Je leert invoervelden gebruiken en een knop toevoegen om informatie te versturen.

🎯 Leerdoelen

• Je weet wat een formulier is en waarvoor je het gebruikt
• Je kunt invoervelden maken voor tekst, getallen en knoppen
• Je kunt een formulier laten verzenden naar een ander HTML- of PHP-bestand

💡 Wat is een formulier?

• Een formulier gebruik je om gegevens in te voeren op een website
• Denk aan: contactformulieren, inlogvelden, zoekvelden, bestellingen
• Je gebruikt tags zoals:
  • <form> – de container
  • <input> – invoerveld
  • <label> – beschrijving van een veld
  • <button> of <input type="submit"> – knop

🔰 Wat gaan we doen?

• We maken een formulier met naam, leeftijd en hobby
• We laten het formulier "doen alsof" het iets verstuurt

🛠️ Stappenplan

1. Maak een nieuw HTML-bestand in Phoenix Code

<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
  <title>Contactformulier</title>
</head>
<body>

  <h1>Vertel iets over jezelf</h1>

  <form action="#" method="post">
    <label for="naam">Naam:</label><br>
    <input type="text" id="naam" name="naam"><br><br>

    <label for="leeftijd">Leeftijd:</label><br>
    <input type="number" id="leeftijd" name="leeftijd"><br><br>

    <label for="hobby">Hobby:</label><br>
    <input type="text" id="hobby" name="hobby"><br><br>

    <input type="submit" value="Verstuur">
  </form>

</body>
</html>

• Noem het bestand formulier.html

2. Typ of plak deze HTML-code

Opdracht

Gebruik het formulier als voorbeeld en maak zelf een formulier.

Vraag de gebruiker om de volgende gegvens:

• voornaam
• achternaam
• adres
• postcode
• woonplaats
• teelfoonnummer

Bekijk je werk

• Klik op Run of Live Server en vul het formulier in
• Klik op "Verstuur" – er gebeurt nog niets, dat komt later met PHP!

🧠 Reflectie

• Wat zou je met dit formulier willen doen als het "echt" was?

📤 Inleveren

1. Maak een screenshot van jouw formulier met ingevulde gegevens
   

8 Mini-project: Jouw persoonlijke homepage

In deze les ga je zelf een echte webpagina bouwen over jezelf. Je gebruikt alles wat je hebt geleerd over HTML: tekst, afbeeldingen, lijsten, tabellen en een formulier.

🎯 Leerdoelen

• Je kunt zelfstandig een complete HTML-pagina maken
• Je gebruikt verschillende HTML-elementen op de juiste manier
• Je denkt na over opbouw, inhoud en structuur van een webpagina

💡 Wat gaan we doen?

• Je maakt een persoonlijke homepage met meerdere onderdelen
• Je laat zien wat je geleerd hebt in lessen 1 t/m 6

🛠️ Opdracht

Maak een bestand mijnhomepage.html aan en zorg dat het deze onderdelen bevat:

✅ Verplichte onderdelen:

• Een titel en <h1>-kop met je naam
• Minstens twee <p> paragrafen over jezelf
• Een <img> met een afbeelding die bij jou past (bijv. hobby, dier of sport)
• Een <ul> of <ol> met je favoriete dingen (bijv. films, games, hobby's)
• Een <table> met 2 of meer rijen, bijv. je rooster of een eetplanner
• Een <a>-link naar een website die jij vaak bezoekt
• Een klein <form> met 2-3 invoervelden (bijv. naam + boodschap + knop)

Basis HTML code

<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
  <title>Contactformulier</title>
</head>
<body>


</body>
</html>

🌟 Extra uitdaging (optioneel):

• Gebruik <strong>, <em> en <br> om je pagina mooier te maken
• Geef je pagina een leuke kleur of lettertype met een inline CSS-regel

📤 Inleveren

1. Maak een screenshot van jouw volledige homepage
   

CSS - Phoenix

1 Wat is CSS?

In deze les leer je wat CSS is, waarom het belangrijk is, en hoe je het gebruikt om de opmaak van een webpagina aan te passen. Je gaat zelf aan de slag met eenvoudige kleuren en lettertypes.

🎯 Leerdoelen

• Je weet wat CSS doet en waarom we het gebruiken
• Je kunt een eenvoudige opmaakregel toevoegen via de HTML-tag (inline)
• Je kunt kleuren en lettertypes toepassen met CSS

💡 Wat is CSS?

• CSS staat voor Cascading Style Sheets
• Met CSS bepaal je hoe HTML eruitziet: kleuren, lettertypes, ruimte, achtergrond, enzovoort
• Zonder CSS is een website saai: zwart-wit, standaardletters, geen stijl

🔧 Hoe voeg je CSS toe?

• Je kunt CSS op drie manieren gebruiken:
  1. Inline – direct in het HTML-element (in deze les)
  2. In een <style>-blok – in de <head> (volgende les)
  3. In een extern .css-bestand – voor grote projecten (komt later)

Voorbeeld: CSS inline gebruiken

<p style="color: red;">Deze tekst is rood</p>
<h1 style="font-family: Arial;">Welkom</h1>

De style="..." zit in het HTML-element en verandert de stijl van dat element.

🛠️ Opdracht – Pas kleur en stijl toe

Let op: gebruik Phoenix Code om deze opdracht te maken.

1. Maak een nieuw HTML-bestand aan, noem het css-les1.html
2. Plak onderstaande code in het bestand:

<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
  <title>Mijn eerste CSS</title>
</head>
<body>

  <h1>Welkom op mijn pagina</h1>
  <p>Ik ben een beginnende webdeveloper.</p>
  <p>Ik leer nu hoe ik CSS kan gebruiken.</p>

</body>
</html>

3. Pas de HTML aan met inline CSS, zodat:
   • De <h1> een blauwe kleur krijgt en een ander lettertype (bijv. Arial)
   • De eerste <p> rood wordt en gecentreerd staat
   • De tweede <p> een andere kleur krijgt die jij mooi vindt
4. Bekijk je werk in Phoenix Code via Run

📤 Inleveren

1. Maak een screenshot van jouw pagina met de aangepaste kleuren en lettertypes
   

2 CSS in het <style>-blok

In deze les leer je hoe je CSS los van HTML schrijft in het <style>-blok boven in het document. Je gebruikt selectoren zoals body, h1 en p om elementen op te maken.

🎯 Leerdoelen

• Je begrijpt waarom het slim is om CSS apart te schrijven
• Je kunt stijlen toevoegen in het <style>-blok
• Je kunt opmaak toepassen op meerdere elementen tegelijk met selectors

💡 Wat is het <style>-blok?

• Het <style>-blok zet je bovenin de pagina, tussen de <head>-tags
• Je schrijft daar CSS die geldt voor de hele pagina
• Je gebruikt een selector om aan te geven welk element je wilt opmaken. Hieronder vind je de selectors body h1 en p

Voorbeeld:

<style>
  body {
    background-color: lightyellow;
  }

  h1 {
    color: navy;
    font-family: Verdana;
  }

  p {
    color: darkgreen;
    text-align: center;
  }
</style>

In dit voorbeeld zijn body, h1 en p de element-selectors en die verwijzen naar de HTML-elementen.

🛠️ Opdracht – Stijl je pagina met het <style>-blok

1. Maak een nieuw HTML-bestand in Phoenix Code, noem het css-les2.html
2. Plak deze basiscode in het bestand:

<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
  <title>Stijl oefenen</title>
  <style>

  /* Voeg hier je CSS toe */

  </style>
</head>
<body>

  <h1>Over mij</h1>
  <p>Ik ben een student die leert over HTML en CSS.</p>
  <p>Ik vind het leuk om websites te maken.</p>

</body>
</html>

3. Voeg in het <style>-blok CSS toe zodat:
   • De body een lichtgrijze achtergrondkleur krijgt
   • Alle <h1>-koppen blauw worden en een ander lettertype krijgen (bijv. Georgia)
   • De <p>-tekst donkergroen wordt en gecentreerd staat
     

🧠 Reflectie

• Wat is het voordeel van een <style>-blok boven inline stijl?
• Welke stijlen gelden voor de hele pagina, ook als je later extra tekst toevoegt?
• Wat zou je veranderen om je pagina nog mooier te maken?

Opdracht

1. Voer alle stappen uit zoals hierboven beschreven.
   

📤 Inleveren

1. Maak een screenshot van jouw pagina waarin je aangepaste stijlen duidelijk zichtbaar zijn
   

3 Tekstopmaak en achtergronden

In deze les leer je hoe je tekst kunt opmaken met kleur, lettertype, uitlijning en hoe je een achtergrondkleur toevoegt aan je pagina.

🎯 Leerdoelen

• Je kunt tekst centreren of links/rechts uitlijnen
• Je kunt de kleur en het lettertype van tekst aanpassen
• Je kunt de achtergrondkleur van de hele pagina of een specifiek element aanpassen
• Je weet wat een selector is en wat het verschil is tussen een class-selector en een element-selector.

Selectors; element-selector en class selector

Zoals we eersder zagen beginnen we een CSS blok met een selector.

Tot nu toe hebben we element-selectors gebruikt. Deze verwezen naar de HTML-elementen.

We kennen ook class-selectors deze verwijzen naar classes. Classes zien er in HTML als volgt uit:

<div class="blok"> ... </div>

In dit geval is blok de naam van de selector.

In CSS verwijzen we naar een class op de volgende manier.

.blok {
  /* stijlregels */
}

Een class selector in CSS begint met een . (punt)

💡 Belangrijke CSS-eigenschappen in deze les

• color – de kleur van de tekst
• font-family – het lettertype
• text-align – de uitlijning van tekst (bijv. center)
• background-color – de achtergrondkleur van een element

Voorbeeld:

.my-header {
  color: darkred;
  font-family: 'Comic Sans MS';
  text-align: center;
  background-color: lightyellow;
}

🛠️ Opdracht – Maak een kleurrijke poster

1. Maak een nieuw HTML-bestand in Phoenix Code, noem het poster.html
2. Plak deze HTML-code in het bestand:

<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
  <title>Mijn poster</title>
  <style>

  /* Voeg hier jouw stijlen toe */

  </style>
</head>
<body>

  <h1>Mijn favoriete onderwerp</h1>
  <p class="eerste">Dit is een stukje tekst over iets wat ik leuk vind.</p>
  <p>Bijvoorbeeld een sport, hobby, film of spel.</p>
  <p>Of een vak op College Amstelland dat je heel leuk vind :)</p>

</body>
</html>

3. Geef je body een leuke background-color
4. Geef je h1 een opvallende kleur, een ander lettertype en text-align: center
   Gebruik hiervoor de class met  class-selector .header
5. Geef de p-teksten elk een andere kleur en uitlijning en gebruik hiervoor classes met class-selectors. Geef elke <p> hiervoor een aparte class.
6. Experimenteer met verschillende kleuren en lettertypes zoals: Arial, Georgia, Courier New, Comic Sans MS

📤 Inleveren

1. Maak een screenshot van jouw kleurrijke poster waarin de CSS code ook duidelijk te lezen is.

4 Box-model: randen, padding en margins

In deze les leer je hoe je ruimte kunt maken rondom en binnenin een element met CSS. Je leert ook hoe je randen toevoegt en de afstand tussen blokken regelt.

🎯 Leerdoelen

• Je begrijpt het verschil tussen margin, padding en border
• Je kunt ruimte tussen tekstblokken instellen met CSS
• Je kunt randen toevoegen aan blokken om ze beter zichtbaar te maken

💡 Wat is het box-model?

Elk HTML-element is als een ‘doos’ opgebouwd uit vier lagen:

• Content: de tekst of afbeelding binnenin
• Padding: ruimte tussen de content en de rand
• Border: de rand om het element heen
• Margin: de ruimte tussen dit element en andere elementen

Voorbeeld:

.blok {
  margin: 15px;
  border: 2px solid black;
  padding: 20px;
  background-color: lightblue;
}

🛠️ Opdracht – Drie gekleurde tekstblokken

1. Maak een nieuw HTML-bestand in Phoenix Code, noem het boxmodel.html
2. Plak onderstaande code in je bestand:

<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
  <title>Box model test</title>
  <style>

  .blok {
    border: 2px solid black;
    padding: 20px;
    margin: 20px;
    background-color: lightyellow;
  }

  </style>
</head>
<body>

  <div class="blok">
    <h2>Blok 1</h2>
    <p>Dit is het eerste tekstblok met padding en marge.</p>
  </div>

  <div class="blok">
    <h2>Blok 2</h2>
    <p>Ook dit blok heeft een rand en achtergrondkleur.</p>
  </div>

  <div class="blok">
    <h2>Blok 3</h2>
    <p>Pas de kleuren en afstanden aan zoals jij het mooi vindt.</p>
  </div>

</body>
</html>

3. Pas de CSS aan zodat:
   • Ieder blok een andere background-color heeft
   • De margin tussen de blokken groter of kleiner is (proberen met 10px, 30px, enz.)
   • De padding meer of minder ruimte geeft binnen het blok
4. Test verschillende border-instellingen, zoals dashed, double of 4px solid red

🧠 Reflectie

• Wat is het verschil tussen margin en padding?
• Waarom is het handig om borders tijdelijk toe te voegen tijdens het bouwen?
• Wat gebeurt er als je padding op 0 zet?

📤 Inleveren

1. Geef antwoord op de drie reflectievragen in eigen woorden en lever dat in, in een txt- of PDF bestand.
2. Voeg een schermafdruk van jouw boxen toe aan de PDF.

5 Classes gebruiken in CSS

In deze les leer je hoe je een class gebruikt om meerdere elementen dezelfde opmaak te geven. Zo kun je stijlen hergebruiken zonder telkens dezelfde regels te schrijven.

🎯 Leerdoelen

• Je weet wat een class is en hoe je die toepast in HTML
• Je kunt CSS-stijlen koppelen aan een class
• Je kunt verschillende klassen maken en gebruiken op één pagina

💡 Wat is een class?

• Een class is een naam die je aan een element geeft zodat je het in CSS kunt opmaken
• Je zet in HTML: <div class="menu">
• In CSS gebruik je een punt (.) om een class aan te roepen: .menu { ... }
• Je kunt dezelfde class meerdere keren gebruiken.
• Een HTML element kan ook meerdere classes bevatten: <div class="menu speciaal">
  De stylen met de class-selector menu én speciaal zijn beiden van teopassing op dit element.

Voorbeeld:

<div class="menu">Pizza Margherita</div>
<div class="menu speciaal">Spaghetti Bolognese</div>

.menu {
  background-color: lightyellow;
  padding: 10px;
  border: 1px solid gray;
  margin-bottom: 10px;
}

.speciaal {
  color: red;
}

🛠️ Opdracht – Bouw een gestyleerde menukaart

1. Maak een nieuw HTML-bestand in Phoenix Code, noem het menukaart.html
2. Plak onderstaande code als startpunt:

<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
  <title>Menukaart</title>
  <style>

  .menu {
    background-color: lightyellow;
    border: 2px solid #999;
    padding: 15px;
    margin-bottom: 15px;
    font-family: Georgia;
  }

  </style>
</head>
<body>

  <h1>Restaurant De Codepan</h1>

  <div class="menu">Pizza Margherita</div>
  <div class="menu">Truffelpasta met parmezaan</div>
  <div class="menu">Ravioli met spinazie en ricotta</div>
  <div class="menu">Chef’s surprise</div>

</body>
</html>

3. Pas zelf de kleuren, marges of lettertypes aan zoals jij het mooier vindt
4. Voeg minstens twee eigen gerechten toe aan de lijst
5. Geef twee menu-items de class speciaal en zorg ervoor dat deze speciale gerechten duidelijk opvallen door hun stijl aan te passen.
   

🧠 Reflectie

• Waarom is het handig om stijlen te herhalen met een class?
• Wat gebeurt er als je meerdere klassen aan één element geeft?
• Kun je bedenken wanneer je liever een class gebruikt dan een tag-selector (zoals p)?

📤 Inleveren

1. Maak een screenshot van jouw gestyleerde menukaart in de browser.

6 Layout en positionering

In deze les leer je hoe je met behulp van blokken en eenvoudige CSS een duidelijke indeling (layout) maakt. Denk aan een header bovenaan, een middenstuk (main) en een footer onderaan.

🎯 Leerdoelen

• Je weet hoe je de layout van een pagina opbouwt met blokken (divs)
• Je kunt tekst en blokken centreren met text-align en margin
• Je kunt blokken op een vaste breedte zetten

💡 Wat is een layout?

• Een layout is de structuur van je pagina – hoe dingen verdeeld zijn over het scherm
• Voor layout gebruiken we vaak het HTML-element <div>
• Een div is een onopvallend blok dat je zelf kunt opmaken met CSS

Belangrijke CSS-eigenschappen:

• text-align: center; – centreren van tekst
• margin: auto; – centreren van blokken
• width: – bepaalt hoe breed een blok is (bijv. 80% of 600px)

Voorbeeld:

.blok {
  width: 80%;
  margin: 20px auto;
  padding: 20px;
  background-color: #f0f0f0;
  text-align: center;
}

🛠️ Opdracht – Bouw een eenvoudige homepage-layout

1. Maak een nieuw HTML-bestand in Phoenix Code, noem het layout.html
2. Plak onderstaande basiscode in het bestand:

<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
  <title>Mijn layout</title>
  <style>

    .blok {
      width: 80%;
      margin: 20px auto;
      padding: 20px;
      background-color: #eeeeee;
      text-align: center;
    }

    .header {
      background-color: lightblue;
    }

    .main {
      background-color: white;
    }

    .footer {
      background-color: lightgray;
    }

  </style>
</head>
<body>

  <div class="blok header">
    <h1>Welkom op mijn site</h1>
  </div>

  <div class="blok main">
    <p>Hier komt de inhoud van je website.</p>
  </div>

  <div class="blok footer">
    <p>Gemaakt door [jouw naam] - 2025</p>
  </div>

</body>
</html>

3. Pas de kleuren aan zodat het bij jouw stijl past
4. Voeg een afbeelding toe in de main-blok en plaats jouw naam onderaan in de footer.
5. Geef de blokken afgeronde hoeken (border-radius) van bijvoorbeeld 15px

🧠 Reflectie

• Wat gebeurt er als je de width verandert naar 60% of 400px?
• Hoe werkt margin: auto precies?
• Wat zou je toevoegen als je een echte website maakt?

📤 Inleveren

1. Maak een screenshot van jouw homepage met drie blokken die door jouw zijn vormgegeven.

7 CSS-selectors: element, class en id

In deze les leer je wat een id-selector is en wanneer je die gebruikt. Je herhaalt ook wat een element-selector en een class-selector doet. Daarna pas je deze drie selectors toe in één pagina.

🎯 Leerdoelen

• Je herkent het verschil tussen element-, class- en id-selectors
• Je weet wanneer je een id gebruikt in plaats van een class
• Je kunt deze drie selectors toepassen in één pagina

💡 Wat zijn selectors in CSS?

Een selector in CSS bepaalt op welk HTML-element de stijlregel toegepast wordt.

Belangrijk verschil:

• class gebruik je voor meerdere elementen
• id gebruik je maar één keer op een pagina – het is uniek

🛠️ Opdracht – Gebruik drie soorten selectors

1. Maak een nieuw HTML-bestand in Phoenix Code, noem het selectors.html
2. Plak deze code als basis:

<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
  <title>CSS Selectors</title>
  <style>

    /* Element-selector */
    p {
      color: green;
    }

    /* Class-selector */
    .special {
      font-weight: bold;
      background-color: lightyellow;
    }

    /* ID-selector */
    #titel {
      font-size: 30px;
      color: navy;
    }

  </style>
</head>
<body>

  <h1 id="titel">Welkom op mijn pagina</h1>

  <p>Dit is een normale paragraaf.</p>
  <p class="special">Dit is een speciale paragraaf.</p>
  <p>Nog een gewone paragraaf.</p>

</body>
</html>

3. Pas de stijlen aan zoals jij het mooi vindt:
   • Geef de #titel een andere kleur en een ander lettertype
   • Geef de class .special een rand of andere achtergrond
4. Voeg zelf nog een extra class toe voor een andere stijl (bijv. .opvallend)

🧠 Reflectie

• Wanneer gebruik je een class en wanneer een id?
• Wanneer gebuik je een element-selector, bijvoorbeeld body of h1?
• Wat gebeurt er als je per ongeluk twee keer hetzelfde id gebruikt?
  

📤 Inleveren

1. De refectievragen en jouw eigen antwoorden (eigen woorden) in een txt- of PDF bestand.

8 Flexbox: moderne layouttechniek

In deze les leer je werken met flexbox. Dit is een moderne techniek waarmee je blokken makkelijk naast of onder elkaar zet, zonder ingewikkelde marges of floats.

🎯 Leerdoelen

• Je weet wat display: flex doet
• Je kunt blokken naast elkaar zetten
• Je weet wat resonsive design is.
• Je kunt blokken centreren en de ruimte verdelen met justify-content en align-items

💡 Wat is flexbox?

Met flexbox kun je elementen binnen een container netjes ordenen, zowel horizontaal als verticaal.

• display: flex zet de container om in een flex-container
• justify-content bepaalt de horizontale uitlijning (zoals center, space-between)
• align-items bepaalt de verticale uitlijning (zoals center, flex-start)

Met felxboxes maak je een responsive design: dit betekent dat je web pagina op verschillende aparaten goed wordt getoond en dat de boxes worden aangepast als de breedte van het scherm wordt aangepast.

Voorbeeld CSS:

.container {
  display: flex;
  justify-content: space-between;
  align-items: center;
}

.blok {
  width: 150px;
  height: 150px;
  background-color: lightblue;
  text-align: center;
  padding: 20px;
  border-radius: 10px;
}

Een complete uitleg over alle mogelijkheden vind je hier: https://css-tricks.com/snippets/css/a-guide-to-flexbox/

🛠️ Opdracht – Maak een blokkenrij met Flexbox

1. Maak een nieuw bestand in Phoenix Code: flex.html
2. Gebruik deze HTML als basis:

<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
  <title>Flexbox oefening</title>
  <style>

    .container {
      display: flex;
      justify-content: space-between;
      align-items: center;
      background-color: #f0f0f0;
      padding: 20px;
    }

    .blok {
      width: 150px;
      height: 150px;
      background-color: lightcoral;
      color: white;
      font-weight: bold;
      border-radius: 10px;
      display: flex;
      justify-content: center;
      align-items: center;
    }

  </style>
</head>
<body>

  <h1>Mijn Flexbox layout</h1>

  <div class="container">
    <div class="blok">Blok 1</div>
    <div class="blok">Blok 2</div>
    <div class="blok">Blok 3</div>
  </div>

</body>
</html>

3. Experimenteer met andere waarden voor justify-content zoals center, space-around of flex-end
4. Voeg eventueel nog een vierde blok toe
5. Pas de kleuren en tekst aan zodat het jouw stijl heeft

Opdracht

Maak het volgende ontwerp zo goed mogelijk na en gebruik daarbij Flexboxen zoals je dat net hebt geleerd.:

De drie blokken staan op het midden van de webpagina en je design is responisve.

📤 Inleveren

1. Maak een screenshot van je resultaat.
2. Indien je AI hebt gebruikt, stuur dan de AI-Chat log mee en zorg ervoor dat je alleen zaken gebruikt die we hebben behandeld en die je kan uitleggen.
   
   

Je kan worden gevraagd om jouw ontwerp te komen toe lichten / uitleggen.

--

Intro JS

1 Wat is JavaScript?

In deze les leer je wat JavaScript is, waarom we het gebruiken en hoe je jouw eerste stukje code uitvoert in de browser.

🎯 Leerdoelen

• Je weet wat JavaScript is en waarvoor het wordt gebruikt
• Je kunt een script uitvoeren in de browserconsole
• Je kunt een script toevoegen aan een HTML-pagina met <script>

💡 Wat is JavaScript?

• HTML zorgt voor de inhoud (tekst, koppen, knoppen...)
• CSS zorgt voor de opmaak (kleuren, marges, lettertypes...)
• JavaScript zorgt voor de interactie (reageren op klikken, invullen, bewegen...)

Bijvoorbeeld, een knop

• HTML: een kale knop zonder opmaak

• CSS: dezelfde knop, maar nu blauw met afgeronde hoeken

• JavaScript: als je op de knop klikt, verschijnt er een melding ("popup")

Wat kun je met JavaScript doen?

• Een knop laten reageren als je erop klikt
• Een rekenmachine bouwen
• Invoer van een formulier controleren
• Spelletjes maken in de browser

🔧 Oefenen in de browserconsole

1. Open je browser (bijv. Chrome of Firefox)
2. Rechtermuisklik op een lege plek op een website > Kies Inspecteren > Ga naar het tabblad Console
3. Typ daar:

   console.log("Hallo wereld!");

   en druk op Enter
4. Je ziet in de console de tekst Hallo wereld!

📄 JavaScript in een HTML-bestand gebruiken

1. Open Phoenix Code
2. Maak een nieuw HTML-bestand aan, noem het script.html
3. Typ of plak deze code in het bestand:

<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
  <title>Eerste script</title>
</head>
<body>

  <h1>Welkom op mijn site</h1>
  <p>Open de console om het bericht te zien.</p>

  <script>
    console.log("Dit bericht komt uit de HTML!");
  </script>

</body>
</html>

4. Sla op en open het bestand in de browser
5. Open opnieuw de console en zie het bericht verschijnen
   
   

   Zie je meer berichten of fouten?
   Verwijder alle bestanden uit je project zodat je alleen script.html overhoud. 

🛠️ Opdracht – Jouw eerste script

1. Maak een HTML-bestand in Phoenix Code met een eigen titel en één paragraaf
2. Voeg onderaan het bestand een script toe met minstens `console.log()`-regels
3. Laat in de console bijvoorbeeld jouw naam en je favoriete dier zien

Voorbeeld:

console.log("Ik heet Yasmin");
console.log("Mijn lievelingsdier is een rode panda");

🧠 Reflectie

• Wat is het verschil tussen wat je in de browser ziet en wat je in de console ziet?
• Waarom gebruiken programmeurs de console?

📤 Inleveren

1. Maak een screenshot van jouw HTML-bestand én de console-output.

2 Variabelen en de console

In deze les leer je hoe je informatie kunt opslaan in een variabele, hoe je dat zichtbaar maakt in de console, en waarom de console zo belangrijk is bij het programmeren.

🎯 Leerdoelen

• Je begrijpt wat een variabele is
• Je kunt een variabele maken met let of const
• Je gebruikt console.log() om informatie weer te geven
• Je weet wat debuggen is en waarom de console daarbij helpt

💡 Wat is een variabele?

Een variabele is een soort doosje waarin je iets bewaart, zoals tekst of een getal.

let naam = "Jasper";
const leeftijd = 17;

• let = variabele die later nog mag veranderen
• const = variabele die niet meer mag veranderen

Je gebruikt console.log() om de inhoud van een variabele te bekijken:

console.log(naam);

🔎 Wat is debuggen?

Debuggen betekent: je code controleren op fouten (bugs) en begrijpen wat er gebeurt.

• De console is een soort gereedschapskist voor programmeurs.
• Je kunt er controleren of variabelen kloppen, of een functie wordt uitgevoerd, of ergens een fout zit.
• Een programmeur kijkt vaak in de console tijdens het schrijven van code.

Als je in de console iets ziet wat je niet verwacht – dan kun je makkelijker de fout vinden. Daarom gebruiken we console.log() vaak tijdens het debuggen.

🛠️ Opdracht – Variabelen gebruiken en debuggen

1. Maak een nieuw HTML-bestand in Phoenix Code: variabelen.html
2. Typ de volgende basiscode in je bestand:

<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
  <title>Variabelen oefenen</title>
</head>
<body>

  <h1>Bekijk de console!</h1>

  <script>
    let voornaam = "Ali";
    const leeftijd = 18;

    console.log("Naam: " + voornaam);
    console.log("Leeftijd: " + leeftijd);
  </script>

</body>
</html>

3. Open je bestand in de browser en bekijk de console (rechtermuisklik → Inspecteren → Console)
4. Verander de naam en leeftijd naar jouw eigen gegevens
5. Voeg een derde variabele toe: favorietDier en toon die ook met console.log()

Voorbeeld:

let favorietDier = "koala";
console.log("Mijn favoriete dier is: " + favorietDier);

🧠 Reflectie

• Wat gebeurt er als je de const probeert te veranderen?
• Waarom is het handig om even iets te loggen in de console?
• Heb je fouten gezien? Wat hielp je om ze op te lossen?

📤 Inleveren

1. Beantwoord de vragen uit de reflectie en lever die in (.txt. of .pdf bestand).

3 Functies

In deze les leer je wat een functie is, waarom functies handig zijn en hoe je zelf een functie maakt in JavaScript. Je oefent met functies die tekst tonen of berekeningen uitvoeren.

🎯 Leerdoelen

• Je weet wat een functie is en wat het doel ervan is
• Je kunt een functie schrijven met function
• Je kunt een functie aanroepen (laten uitvoeren)
• Je begrijpt wat een parameter is en hoe je die meegeeft

💡 Wat is een functie?

Een functie is een blokje code dat je een naam geeft, zodat je het later makkelijk opnieuw kunt gebruiken.

Stel, je wilt iets drie keer doen, zoals een bericht tonen. Dan is het dus handig om dat in een functie te stoppen. 

function zegHallo() {
  console.log("Hallo!");
}

Om de functie uit te voeren (aan te roepen), typ je:

zegHallo();

📦 Functies met parameters

Je kunt een functie ook informatie meegeven. Bijvoorbeeld een naam:

function begroet(naam) {
  console.log("Hoi " + naam + "!");
}

begroet("Fatima"); // toont: Hoi Fatima!
begroet("Jesse");  // toont: Hoi Jesse!

🛠️ Opdracht – Bouw je eigen functies

1. Maak een nieuw HTML-bestand in Phoenix Code: functies.html
2. Typ deze code als basis:

<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
  <title>Functies oefenen</title>
</head>
<body>

  <h1>Bekijk de console</h1>

  <script>

    function begroet(naam) {
      console.log("Hallo " + naam + "!");
    }

    begroet("Maya");
    begroet("Koen");

  </script>

</body>
</html>

3. Maak nog een functie die een getal verdubbelt:

   function verdubbel(getal) {
     console.log(getal * 2);
   }

4. Roep die functie minstens twee keer aan met verschillende getallen
5. Voeg daarna zelf een nieuwe functie toe met een eigen idee, bijvoorbeeld:
   • Een functie die een leeftijd in hondenjaren berekent (× 7)
   • Een functie die een bericht toont in jouw stijl.

🧠 Reflectie

• Waarom is het handig om herhaalbare code in een functie te zetten?
• Wat gebeurt er als je een functie oproept zonder de juiste parameter?

📤 Inleveren

1. Maak een screenshot van je code én de console-output
   

4 Voorwaardes met if en else

In deze les leer je hoe je met JavaScript keuzes kunt maken. Je gebruikt if en else om bepaalde code alleen uit te voeren als aan een voorwaarde is voldaan.

🎯 Leerdoelen

• Je begrijpt wat een voorwaarde is
• Je kunt werken met if, else if en else
• Je kunt eenvoudige beslissingen laten uitvoeren op basis van een getal

💡 Wat is een voorwaarde?

Met een voorwaarde bepaal je of een stukje code wél of niet uitgevoerd moet worden. Je gebruikt een if-statement:

let leeftijd = 17;

if (leeftijd >= 18) {
  console.log("Je bent volwassen");
} else {
  console.log("Je bent nog geen 18");
}

Je kunt meerdere keuzes maken met else if:

let punt = 6;

if (punt >= 8) {
  console.log("Super goed!");
} else if (punt >= 5.5) {
  console.log("Voldoende");
} else {
  console.log("Onvoldoende");
}

🛠️ Opdracht – Leeftijdscontrole met voorwaarden

1. Maak een nieuw HTML-bestand in Phoenix Code: ifelse.html
2. Gebruik deze code als basis:

<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
  <title>If-statement oefenen</title>
</head>
<body>

  <h1>Bekijk de console</h1>

  <script>

    let leeftijd = 15;

    if (leeftijd >= 18) {
      console.log("Je mag stemmen.");
    } else {
      console.log("Je bent nog te jong om te stemmen.");
    }

  </script>

</body>
</html>

3. Pas de variabele leeftijd aan naar jouw eigen leeftijd en test het resultaat
4. Voeg een else if-blok toe dat controleert of iemand precies 17 is
5. Maak daarna zelf een voorbeeld met een punt (bijvoorbeeld een toetscijfer) en geef een boodschap: onvoldoende / voldoende / goed

📤 Inleveren

1. Maak een screenshot van je code én de console-output bij jouw leeftijd en punt
2. Lever dit screenshot in via Teams of Canvas

🧠 Reflectie

• Wat gebeurt er als je geen else gebruikt?
• Wanneer gebruik je else if in plaats van meerdere if-regels?

5 Gebeurtenissen (events)

In deze les leer je hoe je iets kunt laten gebeuren als een gebruiker op een knop klikt. Je leert werken met onclick waarmee je een functie kan aanroepen bij een gebeurtenis.

🎯 Leerdoelen

• Je weet wat een event is in JavaScript
• Je kunt een knop laten reageren op een klik met onclick
• Je kunt een functie aanroepen wanneer een event plaatsvindt

💡 Wat is een event?

Een event is een gebeurtenis, zoals:

• een klik op een knop (click)
• iets typen in een tekstvak (input)
• de muis bewegen over een element (mouseover)

Met JavaScript kun je ervoor zorgen dat er iets gebeurt als zo'n event plaatsvindt. Het meest gebruikte event is onclick.

Voorbeeld: klik op een knop

<button onclick="groet()">Klik hier</button>

<script>
  function groet() {
    console.log("Hoi! Je hebt op de knop geklikt.");
  }
</script>

Wordt je 'gek' van console.log? Je kunt ook alert gebruiken:

 alert("Je hebt geklikt!");

🛠️ Opdracht – Laat een knop iets doen

1. Maak een nieuw HTML-bestand in Phoenix Code: knop.html
2. Typ deze code als basis:

<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
  <title>Gebeurtenis oefenen</title>
</head>
<body>

  <h1>Druk op de knop!</h1>

  <button onclick="toonBericht()">Klik hier</button>

  <script>
    function toonBericht() {
      console.log("Je hebt geklikt!");
    }
  </script>

</body>
</html>

3. Verander de tekst in de functie naar je eigen boodschap
4. Maak daarna nog een tweede knop met een andere functie, bijvoorbeeld: toonLeeftijd()
5. Laat die tweede functie een leeftijd of getal tonen in de console (of via alert())

Voorbeeld:

function toonLeeftijd() {
  console.log("Ik ben 16 jaar");
}

🧠 Reflectie

• Wat is er nodig om een knop iets te laten doen?
• Wat gebeurt er als je een functie aanroept zonder dat die bestaat?

📤 Inleveren

1. Maak een screenshot van je HTML én console na het klikken op de knoppen
   

6 Formulierinvoer gebruiken met JavaScript

🎯 Leerdoelen

• Je weet hoe je met JavaScript input uit een formulier ophaalt met getElementById().
• Je kunt een if-statement gebruiken op basis van invoer.
• Je toont het resultaat op het scherm, niet in de console.

Start Code

<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
  <title>Leeftijd check</title>
  <style>
    body { font-family: sans-serif; }
    #output { font-weight: bold; margin-top: 15px; }
  </style>
</head>
<body>

  <h1>Voer je leeftijd in</h1>

  <input type="number" id="leeftijdInput" placeholder="Typ je leeftijd">
  <button>Check mijn leeftijd</button>

  <p id="output"></p>

  <script>
    function checkLeeftijd() {
      let leeftijd = Number(document.getElementById("leeftijdInput").value);
      let boodschap = "";

      if (leeftijd >= 18) {
        boodschap = "Je bent volwassen.";
      } else {
        boodschap = "Je bent een kind.";
      }

      document.getElementById("output").innerText = boodschap;
    }
  </script>

</body>
</html>

💡 Uitleg

(lees goed door!)

Op regel 14 wordt een leeftijd gevraagd.

Op regel 15 staat een knop. Deze doet nog niets maar die moet via het onlclick event gekoppeld worden aan de JS functie checkLeeftijd() .

Op regel 17 staat een legel paragraaf. Deze paragraaf wordt (later) gevuld door de JS functie.

Op regel 21 wordt de waarde van het input veld met het id leeftijdInput gevraagd. De waarde wordt in de JS variabele leeftijd bewaard.

Op regel 30 wordtdocument.getElementById("id").value gebuikt om de waarde uit een inputveld op te halen. Het HTML element dat waarvan de tekst wordt opgehaald heeft als id output.

🛠️ Opdracht – Leeftijd analyseren en tonen

1. Zorg ervoor dat de knop wordt gekoppeld aan de JavaScript functie checkLeeftijd(). 
2. Bereid de if-then-else structuur uit: als je ouder dat 65 bent dan ben je senior, ben je jonger dan 2 dan ben je een baby, jonger dan 6 een peuter, jonger dan 12 een jong kind, en jonger dan 18 een kind.
3. Test op een leeftijd <0 en laat dan een boodscahp zien dat de onvoer niet geldig is.

🧠 Reflectie

• Wat gebeurt er als je niets invult of een negatieve waarde gebruikt?
• Waarom is Number(...) nodig?
  

📤 Inleveren

• Lever de geteste en werkende code als html bestand met daarin de JS code in.
  

8 Bereken een prijs met korting

In deze les gebruik je JavaScript om een prijs te berekenen na korting. Je gebruikt een formulier met invoervelden voor het bedrag en de korting in procenten. Daarna laat je in de console zien wat de nieuwe prijs is.

🎯 Leerdoelen

• Je kunt meerdere waarden ophalen uit een formulier
• Je gebruikt JavaScript om een berekening te maken met die waarden
• Je toont het resultaat in de console

💡 Formule: prijs met korting

Als je een korting in procenten hebt, dan gebruik je de volgende formule:

kortingsbedrag = bedrag * (korting / 100);
nieuwePrijs = bedrag - kortingsbedrag;

Code

<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
  <title>Korting berekenen</title>
</head>
<body>

  <h1>Bereken de korting</h1>

  <p>Vul een bedrag en een kortingspercentage in:</p>

  <input type="number" id="bedragInput" placeholder="Bedrag in euro's">
  <input type="number" id="kortingInput" placeholder="Korting in %">
  <button onclick="berekenKorting()">Bereken</button>

  <script>
    function berekenKorting() {
      let bedrag = Number(document.getElementById("bedragInput").value);
      let korting = Number(document.getElementById("kortingInput").value);

      let kortingBedrag = bedrag * (korting / 100);
      let nieuwePrijs = bedrag - kortingBedrag;

      console.log("Origineel bedrag: €" + bedrag.toFixed(2));
      console.log("Korting: " + korting + "%");
      console.log("Nieuwe prijs: €" + nieuwePrijs.toFixed(2));
    }
  </script>

</body>
</html>

🛠️ Opdracht

1. Test het formulier met verschillende bedragen en percentages
2. Controleer of het resultaat klopt in de console
   
3. In plaats van console.log maak je net als bij de vorige opdracht een lege paragraaf aan en plaats daaarin het resultaat.
   De drie regels (regel 24-26 van de code) wordt dus op de pagina getoond, net als bij de vorige pagina.
4. Maak CSS stijl aanpassingen naar eigen inzicht zodat de pagina er netjes uitziet.

🧠 Reflectie

• Wat gebeurt er als je niks invult? Wat kun je daaraan doen?
• Wat gebeurt er als je een korting invult die hoger is dan 100%?

📤 Inleveren

1. De complete geteste en werkende HTML/JS/CSS in één HTML bestand.

--

Portfolio Challenge

1 Persoonlijke website – HTML & vormgeving

🎯 Leerdoelen

• Je kunt een persoonlijke website opbouwen met HTML en CSS.
• Je maakt meerdere pagina’s die met elkaar verbonden zijn via een werkend menu.
• Je past opmaak toe met een externe stylesheet.

🛠️ Bouw jouw website

Bouw een website die over jezelf gaat, de teksten van je website ga je tijdens de persoonlijk profileren lessen opstellen.

De opdracht:

• De website moet bestaan uit een homepage en 3 vervolgpagina's.
  
  voorbeeld home pages:
  
  
  
  

Elke pagina bevat:

• Een header met jouw logo, naam en een menu naar alle pagina’s.
• Een footer met een copyrightregel.
• Opmaak via een externe style.css bestand met classes.
• Elke pagina moet een header blok hebben met  jouw logo , jouw naam en een menu waar alle menu-items  in staan.
  Let op, het menu moet werken!
  
• Elke pagina moet een footer hebben waar een copyright in staat.
  
  voorbeeld footer:
  
  
  
  
• Alle pagina's moeten worden vormgegeven met css classes , maak gebruik van een externe stylesheet .
  
  
• De website heeft de volgende pagina's / menu-items:
  
  
  1. Home (homepage) (index.html)
     Je homepagina is je etalage, een homepagina moet bezoekers nieuwsgierig maken naar de rest van de website.
     Zorg dat je homepage er aantrekkelijk uitziet en dat de bezoeker in een oogopslag kan zien welke informatie er op de website te vinden is.
     Gebruik op de home page afbeeldingen en links naar de vervolgpagina's
     
     
  2. Mijn profiel (1e vervolgpagina) (profiel.html)
     Hierin plaats je een foto met een klein verhaaltje over jezelf.
     De exacte inhoud staat in de volgende opdracht,
     
     
  3. Over mij (2e vervolgpagina) (overmij.html)
     Plaats hier de 6 lesopdrachten van persoonlijk profileren (tijdlijn, normen &waarden, DISC, kernkwadranten, SWOT analyse, 360 graden feedback)
     
     
  4. Mijn visie (3e vervolgpagina) (mijnvisie.html)
     Voorlopig nog leeg, deze wordt pas vele later gevuld.
     

🛠️ Opdracht

1. Bouw een pagina voor de homepage (index .html ).
2. Bouw een pagina voor je profiel (profiel.html).
   
3. Bouw een pagina voor je overmij (overmij.html).
4. Bouw een pagina voor je visie ( visie .html).

Zorg dat alle pagina's hetzelfde menu hebben. Menu's moeten ook werken!
Maak van je website iets persoonlijks, geef het een mooie vorm, gebruik een achtergrond plaatje, doe iets met de font keuze.

Leef je uit en gebruik de technieken die je hebt geleerd!

🧠 Reflectie

• Wat maakt een homepage aantrekkelijk voor een bezoeker?
• Wat is het voordeel van een apart CSS-bestand gebruiken voor styling?
• Wat vond je lastig bij het koppelen van menu's tussen meerdere pagina’s?

📤 Inleveren

• De 4 HTML-bestanden: index.html, profiel.html, overmij.html, visie.html.
• Een externe style.css bestand.
• Screenshot van alle 4 pagina's in de browser (inclusief menu en footer zichtbaar).
• De reflectie; beantwoord de drie vragen i jouw eigen woorden en lever dit in (txt-bestand of pdf-bestand)

Je hebt in totaal dus 9 bestanden ingeleverd.

2 Persoonlijke website – content

Plaats jouw opdrachten van Persoonlijk Profileren op jouw website. De vorm mag jezelf bepalen.  

De vervolgpagina's vul je met onderstaande

Vervolgpagina Mijn profiel (profiel.html)

• Plaats hier een foto van jezelf 
  Schrijf hier je naam, leeftijd, de stad waar je woont

 Vervolgpagina Over mij (overmij.html)

• Plaats hier de 6 lesopdrachten van persoonlijk profileren
  • tijdlijn
  • normen &waarden
  • DISC
  • Kernkwadranten
  • SWOT analyse
  • 360 graden feedback

Vervolgpagina Mijn visie (visie.html)

• Deze laat je (nog) leeg

📤 Inleveren

• Screenshot van alle 4 pagina's in de browser. Zorg dat ale content goed leesbaar is. Evnetueel maak je extra screenshots zodat alles leesbaar is.

--

Blok 4 - PHP

Prompt Engineering 1

Introductie

Prompt Engineering is alsof je een buitenstaander die niets van je weet iets wilt vragen. Omdat te doen moet je dus duidelijk en geod communiceren.

We gaan leren hoe we goede prompt kunnen schrijven.

Voor een goede prompt moet je rekening houden met de volgende zaken:

1. 1. Context - een goede propmt heeft voldoende contexrt.
   2. Details/Specifiek - een goed prompt heeft voldoende details en is zo specifiek mogelijk.
   3. Duidelijkheid - een goede prompt is duidelijk.
   4. Doelgericht - een goede prompt is doelgericht.
   5. Vorm - in een geode prompt kan je de output in een bepalade vorm vragen.
   6. Toon -door in de prompt de toon op te nemne, bepaal je de vorm van het antwoord.

Al deze punten worden stuk-voor-stuk behandeled. De eerste drie zijn rood omdat élke prompt altijd moet voldoen aan deze kenmerken.

Maar laten we eerst even kiijk wat nu eigelijk promting precies is.

Wat is prompting?

Prompting betekent dat je iets vraagt aan een AI, zoals ChatGPT, op een manier waardoor je een goed antwoord krijgt. Je geeft een opdracht of stelt een vraag, en dat noemen we een prompt.

Je kunt het vergelijken met hoe je een klasgenoot iets vraagt:

1. Als je gewoon zegt: “Doe dit,” snapt die ander misschien niet precies wat je bedoelt.
2. Maar als je zegt: “Kun je me helpen met deze code, want ik snap het niet?", is dat al een stukje beter.
3. Maar het kan nog beter: "Kun je me helpen met deze code want ik krijg een foutmelding 'unknown variable on line 23', ik snap niet wat de foutmelding betekent? '".
4. En zelfs dit kan nog beter want je vergeet een belangrijk detail, zie jij welke detail?

Kort gezegd: prompting is het slim stellen van een vraag of opdracht aan AI, zodat je krijgt wat je nodig hebt.

In de laatste zin staat niets over in welke omgeving en met welke programmeertaal je werkt. Ook zou je kunnen overwegen om de code of een stuk daarvan mee te sturen.

✍️ Opdracht 1

Verbeter de prompt die hierboven bij punt 4 staat.

1. Context

We hebben geleerd dat een goede prompt detail en context heeft.

Context is een soort van omgeving.

Als je vraagt om code aan passen dan moet je dus aangeven wat de 'omgeving' is, in dit geval PHP en als het je bepaalde frameworks gebruikt of andere zaken die van belang zijn dan noem je die ook. 

• Context betekent: de omgeving waarin iets zich afspeelt.

• Bij programmeren is dat bijvoorbeeld: de taal (zoals PHP), het framework (zoals Laravel), of iets anders dat belangrijk is om te weten.

• Een AI snapt je vraag beter als jij eerst vertelt wat de omgeving/context is.

✍️ Opdracht 2

Situatie

Je hebt de volgende PHP-code gekregen.

Deze code toont de huidige datum:

<?php
echo date("Y-m-d");
?>

Maar jij wil dat de datum verschijnt in het Nederlands, zoals: 9 mei 2025

De AI moet je helpen om de code aan te passen.

📝 Jouw taak:

1. Schrijf een prompt aan ChatGPT waarin je vraagt om deze code aan te passen zodat de datum in het Nederlands verschijnt.

2. Let erop dat je duidelijk aangeeft wat de context is:

    

   • Je werkt met PHP

   • De code moet draaien op een gewone server (geen framework zoals Laravel)

   • Je wil de datum in het Nederlands

Inleveren

1. Screenshot van de prompt en het antwoord dat je hebt gekregen.
2. Screenshot van het resultaat in je browser.

2. Detail/Specifiek

Doel

Je leert hoe belangrijk detail en specificiteit zijn in een goede prompt. Hoe specifieker je bent, hoe beter de AI je kan helpen met het schrijven of verbeteren van PHP-code.

📚 Theorie

• Een vage prompt zoals “Maak een contactformulier” geeft een vaag resultaat.

  • Welke velden moeten erin?

  • Wat moet er met de ingevulde gegevens gebeuren?

  • Moet het formulier controle uitvoeren?

  • Moet er een succesbericht komen?

    Een specifieke prompt vertelt precies wat je wil.

Een goede prompt bevat concrete dingen en bevat geen (of zo min mogelijk) 'vage' termen.

Test je prompt

Als je over een prompt vragen kan stellen dan is die niet 100% concreet.

Voorbeeld prompt:

Maak de bannder iets breder en verander het letter type zodat het groter is.

Wat is 'iets breder' en wat is 'groter'?

Beter zou zijn:

Maak de banner 5% breder en maak het font 2px groter.

✍️ Opdracht 3

Situatie

Je wil een contactformulier in PHP laten maken door ChatGPT.

Jouw taak

1. Schrijf een prompt aan ChatGPT waarin je duidelijk vraagt om een contactformulier in PHP.

   Je moet in je prompt minimaal deze 4 dingen specifiek vermelden:

   • Welke velden het formulier moet hebben (bv. naam, e-mail, bericht)

   • Wat er met de data moet gebeuren (bijv. opslaan, versturen, tonen)

   • Of er foutcontrole moet zijn (bijv. verplicht invullen, geldig e-mailadres)

   • Of er een succesmelding moet komen na het verzenden

Inleveren

1. Screenshot van de prompt en het antwoord dat je hebt gekregen.
2. Screenshot van het resultaat in je browser.

3. Duidelijkheid

Duidelijk betekent dat je prompt voldoende detail bevat. Hierdoor is het duidelijk wat je precies bedoeld.

Een duidelijke prompt zegt precies:

1. Wat je wil

2. Waarvoor je het wil

3. Wat de beperkingen zijn

4. En eventueel hoe je het eruit wil laten zien

Een voorbeeld van de punten zijn:

1. Je wilt een website
2. Je wilt een website waarin de gebruiker zijn naam en adres moet opgeven.
3. Alle velden moeten op één web pagina passen en bestaat uit HTML en CSS.
   De velden zijn allemaal verplicht. Zodra de submot button wordt ingedrukt wordt gecontroleerd of alle velden zijn ongevuld. Als dat niet het geval is dan volgt er een aanwijzing/waarschuwing.
4. Het moet er eenvoudig en professioneel uitzien, Gebruik 'Tailwind' als CSS framework.

📝 Opdracht 4

Situatie

Je wil een AI vragen om een klein PHP-script te maken waarmee je een getal controleert: is het even of oneven?

Hieronder zie je een voorbeeld van een vage prompt. Lees hem goed.

“Schrijf iets in PHP dat met getallen werkt.”

Je gaat nu zelf een duidelijke prompt schrijven waarin je vraagt om een PHP-script dat:

• Één getal controleert

• Zegt of het getal even of oneven is

• De gebruiker het getal zelf laat invoeren via een HTML-formulier

Inleveren

1. Screenshot van de prompt en het antwoord dat je hebt gekregen.
2. Screenshot van het resultaat in je browser.
   

4. Doelgericht

📚 Theorie

• AI is niet helderziend. Als je alleen zegt “Leg dit uit”, weet de AI niet hoe uitgebreid, voor wie of in welke vorm.

  • Wat wil je precies weten of krijgen?

  • Wil je code, uitleg, een stappenplan, een voorbeeld, een tabel, enz.?

  • Voor wie is het bedoeld? (Bijv. jezelf, een beginner, een klasgenoot?)

    Een doelgerichte prompt maakt duidelijk:

📝 Opdracht

Situatie

Je wil begrijpen hoe een while-loop werkt in PHP, en je wil dat de AI het aan je uitlegt.

Deel 1: Vergelijk twee prompts

Prompt A (niet doelgericht):

“Wat is een while-loop?”

Prompt B (wel doelgericht):

“Leg uit wat een while-loop in PHP doet. Geef een voorbeeld met code en uitleg in simpele taal, zodat ik het kan gebruiken in een quiz voor klasgenoten.”

🔍 Wat is het verschil tussen A en B?

Deel 2: Schrijf je eigen doelgerichte prompt

Bedenk nu een onderwerp in PHP dat jij lastig vindt (bijvoorbeeld: arrays, forms, functies, POST vs GET…).

Schrijf een doelgerichte prompt waarbij je duidelijk maakt wat je wil, in welke vorm, en voor wie het bedoeld i

Inleveren

1. Deel 1, leg in je eigen woorden uit wat het verschil is tussen prompt A en prompt B.
2. Deel 2, schrijf je eigen doelgerichte prompt (zie beschrijving deel 2). 

5. Vorm

📚 Theorie (kort samengevat)

• Soms weet de AI wél wat je bedoelt, maar krijg je het antwoord in een onhandige vorm:

  • Alleen tekst terwijl jij voorbeeldcode wilde.

  • Een lang verhaal terwijl jij liever een stappenplan had.

  • Code zonder uitleg erbij.

   

• Daarom is het slim om in je prompt te zeggen hoe je het antwoord wil zien:

  • Als lijst, tabel, voorbeeldcode, uitleg in korte zinnen, enz.

Opdracht

Deel 1: Slechte prompt (voorbeeld)

“Leg uit hoe je een formulier maakt met PHP.”

Wat is hier onduidelijk over de vorm van het antwoord?

Deel 2: Schrijf zelf een betere prompt

Jij gaat nu een betere prompt schrijven waarin je duidelijk zegt in welke vorm je het antwoord wil krijgen. Kies een vorm, zoals:

• Stap-voor-stap uitleg

• PHP-code met uitleg onder elke regel

• Een tabel met onderdelen van een formulier

• Een combinatie van uitleg en voorbeeld

📌 Vergeet niet te vermelden dat je werkt met PHP, en dat het voor een beginner is.

Inleveren

....

6. Toon

📚 Theorie

• De toon is hoe iets klinkt of overkomt: serieus, grappig, formeel, simpel, kinderlijk, informeel, enz.

• Als je geen toon aangeeft, kiest de AI zelf. Soms is dat te zakelijk, te moeilijk of juist te speels.

• In een goede prompt zeg je dus hoe de AI zich moet gedragen.

📝 Opdracht

Situatie:

Je wil dat ChatGPT uitlegt wat een functie in PHP is.

Je gaat dezelfde uitleg in verschillende tonen laten geven.

Stap 1: Schrijf drie verschillende prompts

Gebruik hetzelfde onderwerp (“Wat is een functie in PHP?”) en verander alleen de toon.

1. 🎩 Formeel en technisch (voor iemand met programmeerervaring):

2. 😄 Grappig en speels (alsof je het uitlegt aan een kind van 12):

3. 💬 Duidelijk en vriendelijk (voor een klasgenoot die net begint met PHP):

Inleveren

1. Welke toon vond jij het meest duidelijk voor een beginner?

2. Welke toon past het best bij jouw klasgroep?

3. Welke toon past het best bij jouw klasgroep?

4. Wat gebeurt er als je géén toon vraagt in je prompt?

Samengevat

Een goede prompt.

1. Context – Geef achtergrondinformatie, zoals voor wie het is, wat het doel is, of waar het over moet gaan (welke programmeertaal?).
2. Detail – Hoe specifieker je bent, hoe beter het antwoord past bij wat je zoekt.
3. Duidelijkheid – Gebruik duidelijke en begrijpelijke taal. Vermijd vage of dubbelzinnige zinnen.
4. Doelgerichtheid – Geef aan wat je precies wil (bijvoorbeeld: een uitleg, een lijst, een verhaaltje, een vergelijking, enz.).
5. Vorm – Soms helpt het als je zegt hoe het antwoord eruit moet zien (bijvoorbeeld: “maak er een tabel van”, “gebruik korte zinnen”, “schrijf het op het niveau van een brugklasser”).
6. Toon/Stem – Wil je dat het grappig is? Serieus? Zakelijk? Kinderlijk? Dat kun je ook zeggen in je prompt.

Voorbeeld prompt

“Leg uit wat een if-statement is in PHP. Geef een simpel voorbeeld met uitleg in makkelijke taal. Ik ben 14 en net begonnen met PHP, dus graag zonder moeilijke woorden. Laat ook zien wat er gebeurt als de voorwaarde niet waar is.”

Opdracht 3

Maak een prompt waarin je aan AI vraagt om een programma in HTML-pagina te maken die er zo goed mogelijk lijkt op deze website template.

Probeer dit in één tekst prompt te doen (gebruik dus géén plaatje) en denk aan alle 6 eigenschappen voor een geode prompt.

Inleveren

1. Prompt die je hebt gemaakt (schermafdruk).
2. Resultant (schermafdruk van de webpage).

PHP Intro

1 Front-End en Back-End

🎯 Leerdoelen

• Je weet wat frontend en backend zijn.

• Je kunt het verschil uitleggen in je eigen woorden.

• Je kunt bij een website aanwijzen wat frontend is en wat backend is.

Wat is frontend?

• De voorkant van een website: alles wat de gebruiker ziet.

• Wordt gemaakt met HTML, CSS, JavaScript.

• Denk aan knoppen, kleuren, tekst, afbeeldingen.

👉 Vergelijking: de menukaart en bediening van een restaurant.

Wat is backend?

• De achterkant van een website: alles wat op de server gebeurt.

• Zorgt voor berekeningen, het opslaan van gegevens, inloggen, bestellingen verwerken.

• Wordt vaak gemaakt met talen zoals PHP, Python, Node.js.

👉 Vergelijking: de keuken van een restaurant.

Client en server

De computer is geen restaurant, maar je kunt het er wel mee vergelijken: de webbrowser waar de bestellingen worden opgenomen en de webserver (ergens in de cloud) is de keuken.

Bestandsoorten

We kennen al HTML en CSS, later gaan we ons verdiepen in Javascript en PHP.

Opdracht 1

Geef van elk van de onderstaande situatie wat het is:

front-end, back-end of beiden?

Licht elk antwoord in eigen woorden toe.

Opdracht 2

Beantwoord de volgende vragen in eigen woorden

• Wat wist je nog niet?

• Waarom denk je dat er zowel frontend als backend nodig is?

• Wat lijkt jou leuker om te maken?

Inleveren

Open het Word document Opdracht Front-end backend.docx en beantwoord de vragen uit opdracht 1 en opdracht 2. Bewaar het bestand als PDF en lever dat in.

• PDF document

2 Installeren XAMPP

Wij hebben (nog) geen webserver in de cloud. In plaats daarvan gaan we een soort 'nep-server' gebruiken en hiervoor gaan we XAMPP installeren.

Download de software

Google of download de juiste versie van apachefriends

Voer de installatie uit

Je hebt alleen Apache en MySQL nodig, de andere opties kan je beter niet installern.

Als er wordt gevraagd om php.exe aan het path toe te voegen dan kies je ja/yes. Alle andere opties kun je laten staan zoals ze default staan.

Opstarten XAMPP

Als het goed is, is er tijdens de installatie een short-cut gemaakt die heet XAMPP Control.

Deze shortcut voert C:\xampp\xampp-control.exe uit.

Druk op de eerste twee knopjes start naast Apache en MySQL. Hiermee start je de webserver en de database op. Als alles goed is dan zie je het volgende.

XAMPP Instellingen

We gaan een paar dingen anders instellen.

Allereerst gaan we de database als Windows-service laten draaien dat verhoogt de stabiliteit.

1 Stop XAMPP

Stop XAMPP en als dat niet lukt, restart je machine of gebruik de Windows task manager om XAMPP te stoppen.

2 Properties xampp-controll.exe

Ga via de file explorer naar c:\xampp\ en zoek naar xampp-controll.exe, selecteer met rechtermuis propertjes (of eigenschappen).

3 Compatibily 'Run this program as an administror'

Selecteer onder het tabje Compatibily 'Run this program as an administror'

4 OK en klaar.

.

5 Start XAMPP

Sluit XAMPP en start XAMPP opnieuw op.

6 Groen vinkje

Druk op het rode kruisje links naast MySQL. Het kruisje wordt een groen vinkje.

7 index.php weg

Tenslotte, ga naar c:\xampp\htdocs\ en gooi het bestand index.html weg.

Waarom dat is dat zien we later als we met XAMPP gaan werken.

Opdracht

Voer ale 7 stappen uit.

Inleveren

1. Screenshot van XAMPP Control panel met (minimaal) één groen vinkje en Apache en MySQL gestart.
   Er zijn geen rood gekleurde foutmeldingen te zien.

3 Installatie Visual Studio Code

In deze les leer je hoe je Visual Studio Code installeert, waarom we een code editor gebruiken, en hoe je PHP-bestanden opent vanuit de htdocs-map.

🔰 Wat gaan we doen?

• We installeren Visual Studio Code (VSC)
• We leggen uit waarom we een goede editor nodig hebben
• We openen een PHP-bestand in de htdocs-map

💡 Waarom Visual Studio Code?

• VSC is een gratis en krachtige code editor
• Hij maakt je code overzichtelijk met kleuren, inspringing en suggesties
• Hij helpt je fouten sneller te vinden en biedt slimme aanvulling
• Het is de standaard editor voor veel professionele programmeurs

Zonder goede editor werk je in Kladblok of iets simpels – dat is lastig lezen, foutgevoelig en traag werken.

📚 Installatie

1. Ga naar de officiële website: https://code.visualstudio.com/

2. Klik op Download for Windows

3. Start het installatieprogramma en kies de standaardinstellingen (volgende, volgende...)

4. Vink aan: "Add to PATH" en "Open with Code" in contextmenu als dat wordt gevraagd

📚 Eerste keer openen

Open Visual Studio Code. Je ziet een startscherm. Je hoeft je nergens aan te melden.

🛠️ Openen van een PHP-bestand

1. Ga in VSC naar File > Open Folder
2. Navigeer naar de map htdocs op jouw computer (bijv. C:\xampp\htdocs)
3. Klik op Select Folder
4. In de linkerbalkmaak je nu een nieuw bestand en die noem je test.php
5. Klik op een bestand om het te openen en te bewerken

Tip: Klik met rechts op het bestand en kies "Reveal in File Explorer" als je het ook in Verkenner wil zien.

💡 Extra VSC Tips

• Installeer de PHP Intelephense-extensie voor slimme PHP-hulp
• Gebruik Ctrl + S om op te slaan
• Als je veel bestanden hebt, gebruik dan Ctrl + P om snel te zoeken

Opdracht

Zet dit in het bestand test.php

<?php

echo "TEST";

Sla op en ga nu mert de browser naar https://localhost/test.php

Wat zie je?

🧠 Reflectie

Niet inleveren mar probeer dit voor je zefl te beantwoorden als voorbereiding op de Kennis-Check.

• Waarom gebruiken we Visual Studio Code en niet Kladblok?
• Wat heb je geleerd over het openen van PHP-bestanden?

📤 Inleveren

Maak een screenshot van:

1. Visual Studio Code met een geopend bestand uit htdocs

4 Jouw eerste PHP-pagina

In deze les ga je jouw allereerste PHP-pagina maken. Je leert hoe je PHP-code schrijft en uitvoert, en hoe je PHP en HTML samen kunt gebruiken.

🔰 Wat gaan we doen?

• Je maakt een PHP-bestand aan in de map htdocs
• Je schrijft je eerste echo-opdracht in PHP
• Je bekijkt het resultaat via http://localhost

ℹ️ Uitleg

• PHP is een programmeertaal voor de backend
• PHP draait op de server en geeft HTML terug aan de browser
• Een PHP-bestand eindigt op .php
• Met echo toon je iets op het scherm

Voorbeeld 1: eenvoudige tekst

<?php
echo "Hallo wereld!";
?>

Toont de tekst "Hallo wereld!" in je browser.

Voorbeeld 2: HTML + PHP

<!DOCTYPE html>
<html>
<body>
  <h1>Welkom</h1>
  <p><?php echo "Dit is gegenereerd door PHP!"; ?></p>
</body>
</html>

Hierin zie je dat je PHP kunt combineren met gewone HTML.

🛠️ Opdracht 3A

Maak een bestand intro.php in de map htdocs en zet daarin:

<html>
<body>
  <h2>Over mij</h2>
  <p>
    <?php
      echo "Hallo! Ik ben [jouw naam] en dit is mijn eerste PHP-pagina.";
    ?>
  </p>
</body>
</html>

• Vervang [jouw naam] door je eigen naam
• Open in de browser via: http://localhost/intro.php

🛠️ Opdracht 3B – Extra

Laat meer zinnen zien met meerdere echo-regels en gebruik <br> om af te breken:

<?php
echo "Ik hou van programmeren.<br>";
echo "Mijn favoriete kleur is blauw.<br>";
echo "PHP is best leuk!";
?>

📌 Tip: combineer dit in een klein "dagboekje over jezelf".

🧠 Afsluiting

• Wat gebeurt er als je een PHP-bestand opent door erop te dubbelklikken in Verkenner?
• Stel je maakt een folder in htdocs en zet in deze fodler een .php bestand, hoe kan je dat dan via localhost in de browser openen?

📤 Inleveren

1. Screenshot van de pagina in je browser met jouw naam zichtbaar
   

5 Variabelen en Strings in PHP

In deze les leer je hoe je gegevens kunt opslaan in variabelen, hoe je met tekst (strings) werkt, en hoe je deze informatie kunt tonen op je website met PHP.

🔰 Wat gaan we doen?

• We leren wat een variabele is
• We maken een paar variabelen aan in PHP
• We tonen informatie op het scherm met echo
• We combineren tekst met variabelen (string concatenatie)

💡 Wat is een variabele?

• Een variabele is een soort doosje waarin je informatie kunt stoppen
• Je geeft het doosje een naam, zoals $naam of $leeftijd
• Je kunt de waarde later gebruiken of aanpassen

Voorbeeld

<?php
$naam = "Fatima";
$leeftijd = 16;
echo "Hallo, mijn naam is " . $naam . " en ik ben " . $leeftijd . " jaar oud.";
?>

Resultaat: Hallo, mijn naam is Fatima en ik ben 16 jaar oud.

🛠️ Opdracht – Toon jouw info

Maak een bestand opdracht5.php in je htdocs-map.

Vul dit in met jouw eigen gegevens:

<?php
$naam = "Jouw naam hier";
$leeftijd = 15;
$school = "ROC Amstelland";

echo "<h1>Over mij</h1>";
echo "<p>Ik ben " . $naam . " en ik ben " . $leeftijd . " jaar oud.</p>";
echo "<p>Ik zit op " . $school . ".</p>";
?>

• Vervang de waarden door je eigen gegevens
• Open het bestand via http://localhost/opdracht5.php

🛠️ Opdracht – Extra uitdaging

• Voeg een variabele toe voor je favoriete hobby
• Toon dit op een derde regel met:
  Mijn hobby is muziek maken.

ℹ️ Uitleg

• In PHP begint een variabele altijd met een $-teken
• Tekst noemen we een string (tussen aanhalingstekens)
• Als je tekst en variabelen combineert, gebruik je . (punt) om aan elkaar te plakken

🧠 Reflectie

• Wat is het verschil tussen een tekst en een getal in PHP?
• Waarom is het handig om gegevens op te slaan in variabelen?
• Kun je bedenken hoe je variabelen later zou gebruiken in een formulier of website?

📤 Inleveren

1. Lever je het bestand opdracht.php5i n.
   Je tekst moet minimaal 3 variabelen gebruiken

6 Strings en Getallen in PHP

In deze les leer je het verschil tussen tekst (strings) en getallen (integers) in PHP. Je leert ook wat er gebeurt als je probeert te rekenen met tekst of tekst toevoegt aan een getal.

🔰 Wat gaan we doen?

• We leggen het verschil uit tussen strings en getallen
• We oefenen met optellen en tekst plakken
• We maken een mini-rekenmachine

💡 Wat is het verschil?

• String = tekst, tussen aanhalingstekens: "Hallo"
• Getal= nummer, zonder aanhalingstekens: 5
• Als je twee strings met . (punt) combineert, dan “plak” je tekst aan elkaar
• Als je twee getallen met + optelt, dan krijg je de som

Voorbeeld

<?php
$tekst1 = "Hallo";
$tekst2 = "wereld";
$getal1 = 10;
$getal2 = 5;

echo $tekst1 . " " . $tekst2; // Hallo wereld
echo "<br>";
echo $getal1 + $getal2;       // 15
?>

🛠️ Opdracht – Reken met getallen

Maak een nieuw bestand aan in je htdocs-map: rekenen.php

Schrijf een script dat dit doet:

• Maakt twee variabelen met getallen
• Toont het resultaat van optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen.

Voorbeeldcode

<?php
$prijs = 7.50;
$aantal = 3;
$totaal = $prijs * $aantal;

echo "<p>Prijs per stuk: €" . $prijs . "</p>";
echo "<p>Aantal: " . $aantal . "</p>";
echo "<p>Totaalprijs: €" . $totaal . "</p>";
?>

💡 Let op met aanhalingstekens!

Als je een getal tussen aanhalingstekens zet, wordt het een string en kun je er niet goed mee rekenen:

$getal1 = "10"; // string
$getal2 = 5;    // integer
echo $getal1 + $getal2; // dit werkt, maar PHP zet de string stilletjes om naar een getal

Tip: Probeer getallen zonder aanhalingstekens te houden als je ermee rekent!

🧠 Reflectie

• Wat gebeurt er als je probeert te rekenen met een string zoals "hallo"?
• Waarom is het handig dat PHP automatisch strings soms omzet naar getallen?
• Wat zou er gebeuren als je $prijs een tekst maakt in plaats van een getal?

📤 Inleveren

1. Lever een screenshot in van jouw rekenen.php in de browser
   Je code moet verschillende berekningen laten zien.

7 Leeftijd check met formulier

In deze les leer je hoe je een formulier maakt dat gegevens doorstuurt naar een PHP-script, en hoe je met if-statements reageert op die gegevens.

🎯 Leerdoelen

• Je maakt een formulier dat gegevens verzendt naar een PHP-bestand
• Je kunt een if gebruiken om iets te controleren
• Je reageert in de browser op wat de gebruiker heeft ingevuld

🛠️ Formulier maken

Maak een bestand formulier.html aan in je htdocs-map. Zet hierin de volgende code:

<!DOCTYPE html>
<html>
<body>

  <h2>Hoe oud ben jij?</h2>

  <form action="leeftijd.php" method="get">
    <label for="leeftijd">Voer je leeftijd in:</label><br>
    <input type="number" name="leeftijd" id="leeftijd"><br><br>
    <input type="submit" value="Verstuur">
  </form>

</body>
</html>

Uitleg

Dit is een eenvoudig HTML-formulier dat de leeftijd vraag en die deze waarde dan opstuurd naar het bestand leeftijd.php.

🛠️ leeftijd.php

Maak nu een bestand leeftijd.php en voeg dit toe:

<?php
$leeftijd = $_POST["leeftijd"];

echo "<h2>Jouw leeftijd is: " . $leeftijd . "</h2>";

if ($leeftijd >= 18) {
  echo "Je bent volwassen.";
} else {
  echo "Je bent nog geen 18.";
}
?>

Uitleg

Op regel 2 wordt de $leeftijd uit de formulier variable gehaald.

Regel 6 t/m 10 laten zien hoe je een conditiemet een if-then-else in PHP maakt.

🛠️ Opdracht – Zelf uitbreiden

• Voeg een extra if-statement toe die controleert of iemand jonger is dan 12:

  if ($leeftijd < 12) {
    echo "<br>Je bent nog een kind.";
  }

• Voeg ook een if-statement toe die een compliment geeft bij een mooie leeftijd (bijvoorbeeld 16 of 21)
• Bedenk zelf een leuke uitbreieding of verander het programma. De code moet wel:
  • minimaal 3 if-statements bevatten en minimaal 1 if-then-else.
  • Test je code

📘 Tip

• Gebruik $_GET["veldnaam"] om iets op te halen uit een formulier
• Gebruik if, else of elseif om verschillende reacties te geven

🧠 Reflectie

• Kun je bedenken hoe je dit formulier zou kunnen gebruiken voor een login of een quiz?

📤 Inleveren

1. Lever een screenshot in van leeftijd.php met een ingevuld formulier en meerdere testleeftijden
   Je code moet minstens 3 if-statements bevatten waarvan minimaal 1 if-then-else.

8 Kortingscalculator met formulier

In deze les maak je een eigen kortingscalculator. Je vult een bedrag en een kortingspercentage in, en de PHP-code berekent de prijs na korting.

🎯 Leerdoelen

• Je gebruikt een formulier met meerdere invoervelden
• Je rekent in PHP met getallen die uit een formulier komen
• Je maakt zelf een praktische webpagina

🛠️ Stap 1 – Pas je formulier aan

Pas het formulier uit formulier.html aan zodat het er zo uitziet:

<!DOCTYPE html>
<html>
<body>

  <h2>Kortingscalculator</h2>

  <form action="korting.php" method="get">
    <label for="bedrag">Voer het bedrag in:</label><br>
    <input type="number" name="bedrag" step="0.01" required><br><br>

    <label for="korting">Korting (%):</label><br>
    <input type="number" name="korting" step="1" required><br><br>

    <input type="submit" value="Bereken korting">
  </form>

</body>
</html>

🛠️ Stap 2 – Maak korting.php

Maak een nieuw bestand aan in je htdocs-map met de naam korting.php en plak daarin de volgende code:

<?php
$bedrag = $_POST["bedrag"];
$korting = $_POST["korting"];

$kortingBedrag = $bedrag * ($korting / 100);
$nieuwBedrag = $bedrag - $kortingBedrag;

echo "<h2>Resultaat</h2>";
echo "<p>Oorspronkelijk bedrag: €" . $bedrag . "</p>";
echo "<p>Korting: " . $korting . "%</p>";
echo "<p>Korting in euro: €" . round($kortingBedrag, 2) . "</p>";
echo "<p>Bedrag na korting: €" . round($nieuwBedrag, 2) . "</p>";
?>

📘 Uitleg berekening

• Voorbeeld: je voert in €100 en 20% korting
• PHP rekent uit: 100 * (20 / 100) = 20
• Nieuwe prijs = 100 - 20 = 80

🛠️ Opdracht 1

• Laat een extra bericht zien met if:
  • Bij een korting van 50% of meer: "Wat een superdeal!"
  • Bij minder dan 10%: "Dat is maar een klein beetje korting."

🛠️ Opdracht 2

Maak een .txt. of PDF en geef antwoord op de volgende vragen.

Vraag 1

In het formulier staat: <input type="number" name="bedrag" step="0.01" required><br><br>
Wat doet step="0.01"; wat gebeurt er als je step ="1" gebruikt?

Vraag 2

In het formulier staat: <input type="number" name="bedrag" step="0.01" required><br><br>
Wat doet required; wat gebeurt er als je dit weglaat?

Vraag 3

In het formulier staat: <input type="number" name="bedrag" step="0.01" required><br><br>
Verander name="bedrag" naar name="prijs". Test of de berekening nog werkt.

Leg uit wat je moet aanpassen in de code korting.php om de berekning weer te laten werken na deze aanpassingen.

🧠 Reflectie

• Wat gebeurt er als je 0% korting invoert?
• En als je 100% korting invoert?
• Zou je dit op een echte webshop kunnen gebruiken?

📤 Inleveren

1. Het php bestand korting.php
2. PDF of txt-bestand met de antwoorden op de drie vragen in eigen woorden.

PHP-1

1 Formulieren GET en POST

🎯 Leerdoelen

• Je weet wat GET en POST zijn.
• Je kunt gegevens doorsturen van een formulier naar een PHP-bestand.
• Je begrijpt het verschil tussen GET en POST qua werking en veiligheid.

💡 Uitleg

Bij een formulier kies je of je GET of POST gebruikt om gegevens naar de server te sturen:

🛠️ Opdracht 1 – formulier.html (GET)

1. Maak een bestand formulier.html en zet daar deze code in:

<!DOCTYPE html>
<html>
<body>

  <h2>Wat is je naam?</h2>

  <form action="begroeting.php" method="get">
    <label for="naam">Naam:</label><br>
    <input type="text" id="naam" name="naam" required><br><br>
    <input type="submit" value="Verstuur">
  </form>

</body>
</html>

Let op de method="get" en het attribuut required.

🛠️ Opdracht 2 – begroeting.php (GET)

1. Maak het bestand begroeting.php met de volgende PHP-code:

<?php
if (isset($_GET["naam"])) {
    $naam = htmlspecialchars($_GET["naam"]);
    echo "<h1>Hallo $naam!</h1>";
} else {
    echo "<p>Geen naam ingevuld.</p>";
}
?>

Uitleg: We controleren met isset() of de waarde bestaat. htmlspecialchars() voorkomt XSS-aanvallen.

Vul het formulier in en kijk wat er gebeurt. Wat zie je op URL als je de begroeting ziet? Pas de tekst na het = teken op de url aan en reload je pagina, wat gebeurt er?

🛠️ Opdracht 3 – POST-versie maken

1. Pas in formulier.html het formulier aan naar:

<form action="begroeting2.php" method="post">

2. Maak een nieuw bestand begroeting2.php met deze code:

<?php
if (isset($_POST["naam"])) {
    $naam = htmlspecialchars($_POST["naam"]);
    echo "<h1>Welkom, $naam (via POST)</h1>";
} else {
    echo "<p>Geen naam ontvangen.</p>";
}
?>

🧠 Reflectie

• Wat is het verschil tussen POST en GET?
• Wat gebeurt er precies in het PHP-bestand als je op “Verstuur” klikt?
• Wanneer zou je liever POST gebruiken dan GET? Geef een voorbeeld.

📤 Inleveren

• Lever de post-versie in van het formulier (.html).
• Beantwoord de drie reflectievragen en lever dit in als .txt of .pdf-bestand.

2 Include en Require

🎯 Leerdoelen

• Je weet wat include en require doen in PHP.
• Je kunt een header of footer inladen met include.
• Je herkent het verschil tussen include en require.

💡 Uitleg

Vaak gebruik je op meerdere pagina’s dezelfde stukjes HTML, zoals een menu of een footer. Je kunt dat opslaan in een apart bestand en invoegen met include of require.

• include "bestand.php": probeert het bestand in te laden. Als dat niet lukt, gaat de pagina wel gewoon verder.
• require "bestand.php": probeert het bestand in te laden. Als dat niet lukt, stopt de pagina met een fout.

Voorbeeld:

Stel, je maakt een bestand header.php met daarin een simpel menu:

<!-- header.php -->
<header>
  <h1>Mijn Website</h1>
  <nav>
    <a href="index.php">Home</a> |
    <a href="info.php">Info</a>
  </nav>
</header>

En dan gebruik je include in een andere pagina:

<?php include "header.php"; ?>

<h2>Welkom op de homepagina</h2>
<p>Dit is de inhoud van index.php</p>

🛠️ Opdracht – Header en footer maken

1. Maak een bestand header.php met een kop en menu zoals hierboven.
2. Maak een bestand footer.php met daarin bijvoorbeeld:
   <footer>© 2025 Mijn Website</footer>
3. Maak een bestand index.php met bovenin een include("header.php") en onderin een include("footer.php").

🧠 Reflectie

• Waarom is het handig om met include te werken?
• Wanneer zou je liever require gebruiken?
• Wat zou er gebeuren als je honderd pagina’s hebt zonder include te gebruiken? In welk geval zou dat onhandig zijn?

📤 Inleveren

• Beantwoord de drie vragen n eigen woorden uit de reflectie en lever die in (.txt of .pdf bestand).
  

3 Arrays en Loops

🎯 Leerdoelen

• Je weet wat een array is in PHP.
• Je kunt een array maken met meerdere waarden.
• Je kunt een foreach-loop gebruiken om alle items te tonen.

💡 Uitleg

Een array is een soort lijstje waarin je meerdere dingen kunt bewaren, zoals hobby’s of namen.

Een (gewone) variabele is plaats in get computergehuegen waarin je één waarde kan opslaan.

Een array is een variabele die meer dan één waarde kan bevatten.

Je gebruikt een foreach-loop om elk item uit de array één voor één te gebruiken.

Voorbeeld:

<?php
$hobbies = ["voetbal", "lezen", "gamen"];

foreach ($hobbies as $hobby) {
  echo "<p>Mijn hobby is: $hobby</p>";
}
?>

Resultaat:
Mijn hobby is: voetbal
Mijn hobby is: lezen
Mijn hobby is: gamen

🛠️ Opdracht – Eigen array

Maak een bestand lijst.php en vul dit met een array van 5 dingen die jij leuk vindt (hobby’s, favoriete eten, games…).

• Gebruik een foreach-loop om ze allemaal op het scherm te tonen.
• Geef elk item weer in een eigen paragraaf (<p>).

💡 Uitleg

Er is ook een ander soort loop; een for-loop. 

Gebruik een for-loop in plaats van foreach:

<?php
$games = ["Minecraft", "FIFA", "Fortnite", "Roblox"];
for ($i = 0; $i < count($games); $i++) {
  echo "<p>" . $i . " Favoriete game: " . $games[$i] . "</p>";
}
?>

De waarde van $games[0] is dus "Minecraft", $games[1] = "FIFA", etc, etc.

Het eerste element in een array heeft een index 0!

🛠️ Opdracht - deel 2

Plaats in de PHP-code (lijst.php) een eigen voorbeeld waarbij je een for-loop gebruikt.

🧠 Reflectie

• Wat is het voordeel van een array ten opzichte van losse variabelen?
• Wat is het verschil tussen for en foreach?
• Wanneer zou je liever een for-loop gebruiken?

📤 Inleveren

• Lever een screenshot in van jouw lijst.php met minimaal 5 items in een array, getoond in de browser.
• Laat zien dat je zowel foreach als for gebruikt hebt.

4 Loops met indexed arrays

🎯 Leerdoelen

• Je weet wat een indexed array is in PHP.
• Je kunt een array maken en vullen met meerdere waarden.
• Je kunt met een foreach-loop door een array lopen.
• Je kunt gegevens uit een array weergeven met echo.

💡 Uitleg

Een indexed array is een lijst waarbij elk element een nummer (index) heeft, beginnend bij 0. Bijvoorbeeld:

<?php
$producten = ["Chips", "Cola", "Tandpasta", "Zeep"];
?>

Met een foreach-loop kun je door deze array heen lopen en elk item laten zien:

<?php
foreach ($producten as $product) {
  echo "<p>$product</p>";
}
?>

🛠️ Opdracht – Winkelmandje weergeven

Situatie: Je bouwt een simpele webwinkel. Je hebt een lijst met producten die iemand in zijn winkelmandje heeft geplaatst. Jij zorgt dat de producten netjes op het scherm getoond worden met behulp van een array en een loop.

1. Maak een nieuw bestand aan met de naam winkelmandje.php.
2. Maak een indexed array met minimaal 5 producten uit een supermarkt (bijv. "Brood", "Melk", ...).
3. Gebruik een foreach-loop om de lijst als HTML-lijst (<ul>) weer te geven.
4. Tel hoeveel producten er in het winkelmandje zitten met count() en toon dat onderaan.

Voorbeelduitvoer:

• Brood
• Melk
• Appels

Totaal: 3 producten

🧠 Reflectie

• Waarom is het handig om een lijst in een array op te slaan?
• Wat gebeurt er als je een nieuw product toevoegt aan de array? Moet je je loop aanpassen?
• Hoe zou je deze code hergebruiken als iemand anders een andere boodschappenlijst heeft?

📤 Inleveren

• Lever je bestand winkelmandje.php in.
• Lever je reflectie in als .txt of .pdf.

5 (Associative) Arrays en Loops

🎯 Leerdoelen

• Je begrijpt het verschil tussen indexed en associatieve arrays.
• Je kunt beide soorten arrays aanmaken in PHP.
• Je kunt met een foreach-loop informatie uit arrays tonen.

💡 Uitleg

Indexed array

Een indexed array gebruikt nummers als 'key'. Dit is handig voor eenvoudige lijsten:

<?php
$namen = ["Fatima", "Noah", "Aziz"];
echo $namen[0];
echo "<br>";
echo $namen[1];
echo "<br>";
echo $namen[2];
echo "<br>";
?>

Associatieve array

Een associatieve array gebruikt zelfgekozen 'keys'. Dit is handig voor gegevens met betekenis:

<?php
$student = [
  "voornaam" => "Fatima",
  "achternaam" => "Bakker",
  "email" => "fatima.bakker@example.com"
];
echo $student['voornaam'];
echo "<br>";
echo $student['achternaam'];
echo "<br>";
echo $student['email'];
echo "<br>";
?>

🛠️ Opdracht – Studentenlijst maken

Test beide voorbeelden.

1. onder aan de code druk je nog een keer alle waarden af, maar dan door geburik te maken va een loop.
2. Voeg dan op regel 2 in de eerste code je eigen naam toe en test je code nog een keer. Wat gebeurt er?
3. Voeg dan tussen achternaam en email voor de student de woonplaats toe. Geef deze een waarde. Test je code nog een keer. Wat gebeurt er?

🧠 Reflectie

• Wat is het verschil tussen indexed en associatieve arrays?
  
• Wat gebeurt er als je een 'key' verkeerd typt?
• In de opdracht heb je kunnen zien waarom je beter een loop kan gebruiken om een array af te drukken. Leg in eigen woorden uit waarom.

📤 Inleveren

• Lever je reflectie in als .txt of .pdf.

6 Functies in PHP

🎯 Leerdoelen

• Je weet wat een functie is in PHP.
• Je kunt zelf een functie schrijven en aanroepen.
• Je kunt gegevens meegeven aan een functie (parameters).

💡 Uitleg

Een functie is een blokje code dat je een naam geeft en later opnieuw kunt gebruiken. Zo hoef je niet telkens dezelfde code opnieuw te schrijven.

Je kunt informatie aan een functie meegeven (dat noem je een parameter) en je kunt iets teruggeven (dat noem je een return).

Voorbeeld:

<?php
function begroet($naam) {
  echo "Hallo, $naam!<br>";
}

begroet("Fatima");
begroet("Ali");
?>

🛠️ Opdracht 1 – Maak je eigen begroetfunctie

1. Maak een nieuw bestand functie.php
2. Maak daarin een functie begroet die één parameter accepteert: $naam
3. Laat de functie een boodschap tonen zoals “Hoi, [naam], welkom terug!”
4. Roep de functie minstens 3 keer aan met verschillende namen.

🛠️ Opdracht 2 – Maak een rekentool met functie

1. Maak een functie kortingBerekenen die twee getallen als parameter gebruikt: $bedrag en $percentage
2. Laat de functie het bedrag na korting returnen
3. Laat het resultaat op het scherm zien met echo

Voorbeeldcode:

<?php
function kortingBerekenen($bedrag, $korting) {
  $nieuwBedrag = $bedrag - ($bedrag * ($korting / 100));
  return $nieuwBedrag;
}

echo "<p>Je betaalt nu: €" . kortingBerekenen(100, 25) . "</p>";
?>

🧠 Reflectie

• Waarom is het handig om functies te gebruiken?
• Wat gebeurt er als je geen parameter meegeeft aan een functie die er wel één verwacht?
• Waar zou je functies nog meer voor kunnen gebruiken?

📤 Inleveren

• functie.php met ten minste 1 begroetfunctie én 1 rekentool.
  Je moet ten minste 2 functies gebruiken met parameters, waarvan 1 ook een return gebruikt.

7 Datum en Tijd in PHP

🎯 Leerdoelen

• Je weet hoe je de huidige datum en tijd kunt tonen met PHP.
• Je kunt berekenen hoeveel dagen of jaren geleden iets was.
• Je kunt de leeftijd berekenen op basis van een geboortedatum.

💡 Uitleg

PHP heeft functies om met datum en tijd te werken. De belangrijkste is date(), waarmee je de huidige tijd kunt weergeven in verschillende formaten.

• date("Y") → jaar (bijv. 2025)
• date("d-m-Y") → dag-maand-jaar (bijv. 04-06-2025)
• date("H:i") → tijd in uren:minuten (bijv. 14:36)

Voorbeeld:

<?php
echo "Vandaag is het: " . date("d-m-Y") . "<br>";
echo "Het is nu: " . date("H:i") . " uur.";
?>

🛠️ Opdracht 1 – Toon de datum en tijd

1. Maak een bestand datum.php
2. Laat daarin zien:
   • Welke dag het vandaag is
   • De datum in formaat dd-mm-yyyy
   • De tijd in uren en minuten

🛠️ Opdracht 2 – Leeftijd berekenen

Bereken iemands leeftijd op basis van geboortedatum:

<?php
$geboortedatum = "2007-03-15";
$geboortedag = new DateTime($geboortedatum);
$vandaag = new DateTime();

$verschil = $vandaag->diff($geboortedag);
echo "Je bent " . $verschil->y . " jaar oud.";
?>

Uitleg: PHP kan automatisch het aantal jaren berekenen tussen twee datums met diff().

🧠 Reflectie

• Wat is het verschil tussen date() en new DateTime()?
• Waarom moet je bij het berekenen van leeftijd een diff() gebruiken?
• Wat zou er gebeuren als je geboortedatum in een verkeerd formaat schrijft?

📤 Inleveren

• datum.php met de juiste datum, tijd en berekende leeftijd.
  Je gebruikt minstens één functie met datum en één met tijd, en diff() voor de leeftijd.

8 Sessies en Inloggen met PHP

🎯 Leerdoelen

• Je weet wat een sessie is in PHP.
• Je kunt een eenvoudige inlogpagina maken.
• Je kunt een gebruiker herkennen op een andere pagina.

💡 Uitleg

Een sessie in PHP is een manier om informatie te onthouden zolang de gebruiker je website bezoekt. Bijvoorbeeld of iemand is ingelogd of wat zijn/haar gebruikersnaam is.

Je start een sessie met:

<?php
session_start();
?>

🛠️ Opdracht 1 – inloggen.html

Maak een bestand inloggen.html met een formulier waarin je gebruikersnaam invoert:

<!DOCTYPE html>
<html>
<body>

  <h2>Inloggen</h2>

  <form action="login.php" method="post">
    <label for="naam">Naam:</label><br>
    <input type="text" name="naam" id="naam" required><br><br>
    <input type="submit" value="Inloggen">
  </form>

</body>
</html>

🛠️ Opdracht 2 – login.php

Maak een bestand login.php dat de naam opslaat in een sessie en doorstuurt:

<?php
session_start();
$_SESSION["gebruiker"] = $_POST["naam"];
header("Location: welkom.php");
exit;
?>

🛠️ Opdracht 3 – welkom.php

Maak een bestand welkom.php dat de gebruiker begroet:

<?php
session_start();
if (isset($_SESSION["gebruiker"])) {
  echo "<h1>Welkom, " . $_SESSION["gebruiker"] . "!</h1>";
  echo '<p><a href="uitloggen.php">Uitloggen</a></p>';
} else {
  echo "<p>Je bent niet ingelogd.</p>";
}
?>

🛠️ Opdracht 4 – uitloggen.php

<?php
session_start();
session_destroy();
header("Location: inloggen.html");
exit;
?>

🧠 Reflectie

• Waarom moet je altijd session_start() gebruiken bovenaan?
• Wat gebeurt er als je probeert welkom.php te openen zonder in te loggen?
• Wat zou je kunnen uitbreiden, bijvoorbeeld met wachtwoordcontrole?

📤 Inleveren

• Screenshots van inloggen.html, welkom.php met jouw naam, en uitloggen.php na het uitloggen.
• Je moet gebruik maken van sessies en de naam van de gebruiker correct kunnen tonen op meerdere pagina’s.

9 Inloggen met wachtwoordcontrole

🎯 Leerdoelen

• Je maakt een formulier met gebruikersnaam én wachtwoord.
• Je controleert de invoer in PHP.
• Je begrijpt waarom $_GET niet veilig is voor wachtwoorden.
• Je leert werken met een associatieve array.

💡 Uitleg

Een loginformulier stuurt gebruikersnaam en wachtwoord naar PHP. In deze les gebruiken we eerst $_GET om te laten zien waarom dat niet veilig is – je ziet het wachtwoord in de URL.

🛠️ Opdracht 1 – login.html

Maak een bestand login.html:

<!DOCTYPE html>
<html>
<body>

  <h2>Loginformulier</h2>

  <form action="controle.php" method="get">
    <label>Gebruikersnaam:</label><br>
    <input type="text" name="gebruiker" required><br><br>

    <label>Wachtwoord:</label><br>
    <input type="password" name="wachtwoord" required><br><br>

    <input type="submit" value="Log in">
  </form>

</body>
</html>

🛠️ Opdracht 2 – controle.php

Maak een bestand controle.php waarin je controleert of de gebruiker mag inloggen:

<?php
$gebruiker = $_GET["gebruiker"];
$wachtwoord = $_GET["wachtwoord"];

if ($gebruiker == "admin" && $wachtwoord == "geheim123") {
  echo "<h2>Welkom, $gebruiker!</h2>";
} else {
  echo "<p>Foutieve inloggegevens. Probeer opnieuw.</p>";
}
?>

Let op:

Als je dit formulier verstuurt, zie je het wachtwoord in de URL. Dat is niet veilig!

🛠️ Opdracht 3 – Verbeter met POST

• Pas het formulier aan zodat het method="post" gebruikt
• Pas controle.php aan zodat het $_POST gebruikt
• Test: zie je het wachtwoord nog in de URL?

💡 Uitleg – Associatieve array

Tot nu toe heb je gewerkt met lijsten zoals:

$hobby’s = ["voetbal", "gamen", "lezen"];

Dit is een indexed array: de computer onthoudt zelf de volgorde (index 0, 1, 2).

Een associatieve array heeft zelfgekozen namen als index (zogenaamde "keys"):

$gebruikers = [
  "admin" => "geheim123",
  "student" => "welkom01"
];

Je kunt dan bijvoorbeeld zeggen:

echo $gebruikers["admin"]; // toont: geheim123

Heel handig voor wachtwoorden of gebruikerslijsten!

🛠️ Extra opdracht – Meerdere gebruikers

Breid controle.php uit met een associatieve array van toegestane gebruikers en wachtwoorden:

<?php
$gebruikers = [
  "admin" => "geheim123",
  "student" => "welkom01",
  "docent" => "phprules"
];

$gebruiker = $_POST["gebruiker"];
$wachtwoord = $_POST["wachtwoord"];

if (isset($gebruikers[$gebruiker]) && $gebruikers[$gebruiker] == $wachtwoord) {
  echo "<h2>Welkom, $gebruiker!</h2>";
} else {
  echo "<p>Inloggen mislukt.</p>";
}
?>

Voeg zelf nog twee gebruikers toe: één voor jouw zelf (dus je eigen voornaam) en één voor een klasgenoot.

🧠 Reflectie

• Wat is het verschil tussen een indexed array en een associatieve array?
• Waarom is het veiliger om $_POST te gebruiken voor wachtwoorden?
• Wat zou je doen om inloggen met een wachtwoord nog veiliger te maken?

📤 Inleveren

• controle.php
• Een .txt. of .pdf bestand met de antwoorden op de drie reflectievragen.

PHP Challenge

PHP Challenge - Mini-website bouwen

🎯 Doelen

• Je laat zien wat je geleerd hebt over PHP-backend programmeren.
• Je maakt een mini-website met meerdere pagina’s, functies, formulieren en sessies.
• Je werkt zelfstandig aan een afgerond eindproject.

📜 Opdracht

Kies één van onderstaande opties of bedenk in overleg je eigen variant:

🌟 Optie 1 – Persoonlijke website

• Inlogpagina met naam via sessie
• Een pagina “Over mij” met gegevens in variabelen
• Hobby’s in een array en met een foreach getoond
• Een formulier waarin iemand je een bericht kan sturen

🎮 Optie 2 – Quiz met score

• Meerdere vragen opgeslagen in een array
• Gebruik een foreach om antwoorden te controleren
• Gebruik een functie om de score te berekenen
• Gebruik sessie om naam van deelnemer te onthouden

🛒 Optie 3 – Simpele webshop of rekentool

• Formulier waarin je een product kiest en korting toepast
• Gebruik een functie om korting te berekenen
• Toon de datum en tijd van aankoop
• Maak het overzichtelijk met includes (header/footer)

💡 Eisen

Jouw project moet aan de volgende eisen voldoen:

• Minstens 3 aparte pagina’s (.php)
• Gebruik van include() of require() voor menu of footer
• Minstens 1 formulier die met POST of GET gegevens verwerkt
• Gebruik van een array en loop (for of foreach)
• Gebruik van minstens 1 zelfgemaakte functie
• Gebruik van sessies ($_SESSION)

Gebruik AI om je te helpen, maar begrijp wat er gebeurt!

🧠 Reflectie

• Wat ging goed in dit project?
• Wat vond je lastig?
• Wat zou je toevoegen als je meer tijd had?

📤 Inleveren

• Voeg een kort reflectiedocument (.pdf of .txt) toe waarin je de vragen hierboven beantwoordt
• Laat een docent zien dat alles op jouw computer werkt en dat je aan alle eisen voldoet.

Blok 5 - Database en JS (DOM)

Prompt Engineering 2

1, Introductie

We hebben in prompt engineering 1 geleerd waaraan een goede prompt moest voldoen.

Dit zijn de basis kenmerken van een goede prompt. De eerste drie kenmerken moet je prompt altijd aan voldoen!

1. 1. Context - een goede prompt heeft voldoende contexrt.
   2. Details/Specifiek - een goed prompt heeft voldoende details en is zo specifiek mogelijk.
   3. Duidelijkheid - een goedeprompt is duidelijk.
   4. Doelgericht - een goede prompt is doelgericht.
   5. Vorm - in een goede prompt kan je de output in een bepalade vorm vragen.
   6. Toon -door in de prompt de toon op te nemen, bepaal je de vorm van het antwoord.

In deze module gaan we 6 advanched prompt-technieken leren. Deze technieken heb je niet altijd nodig maar het is handig om deze technieken te kennen.

Bovendien zijn de meeste techniekken ook toepasbaar in als 'problem solving' technieken.

1. Isolate the problem
   Focus alleen op het onderdeel dat opgelost moet worden.
   Laat overbodige context of code weg, zodat de AI zich op het juiste richt.

2. Provide lists in bullet points
   Structuur helpt de AI om overzichtelijke en duidelijke antwoorden te geven.

3. Provide the order if you ask for multiple tasks
   Geef een logische volgorde bij samengestelde opdrachten.

4. Geef voorbeelden (few-shot prompting)
   Laat zien wat je bedoelt met een input/output-voorbeeld.

5. Stel voorwaarden of beperkingen
   Geef grenzen aan zoals "gebruik max. 100 woorden" of "geen disclaimers".

6. Werk in stappen (chain-of-thought prompting)
   Vraag de AI om stap voor stap te redeneren of eerst een plan te maken.

1. Isolate the problem

Uitleg

Richt je prompt op het exacte probleem. In plaats van een hele codepagina te geven, geef alleen het stuk code of de situatie waar het om draait. Hoe minder ruis, hoe beter de AI kan helpen.

Je ziet dus dat je voor een goede prompt de code goed moet kunnen lezen.

Opdracht

Je hebt een PHP-pagina met een formulier dat soms geen gegevens doorstuurt.

👉 Maak een prompt voor ChatGPT waarin je alleen het relevante deel van de code opneemt en waarin je de AI vraagt om te helpen bij het vinden van de fout.

Houd nog steeds rekening met de context, details en duidelijkheid.

In dit voorbeeld zou je makkelijk de hele code kunnen verturen, maar in de echte wereld heb je veel meer code en daarom is dit een goede oefening in het isoleren van code die relevant is.

Tip: je kan ook andersom redeneren en alle code waarvan je zeker weet die goed is of niets met het formulier te maken heeft weghaald.

<?php
$bericht = "";
$success = false;

if ($_SERVER["REQUEST_METHOD"] === "POST") {
    if (!empty($_POST["naam"])) {
        $naam = $_POST["naam"];
        $bericht = "Hallo, " . htmlspecialchars($naam) . "!";
        $success = true;
    } else {
        $bericht = "Je moet je naam invullen.";
    }
}
?>

<!DOCTYPE html>
<html lang="nl">
<head>
    <meta charset="UTF-8">
    <title>Contactpagina</title>
    <style>
        body { font-family: Arial; background-color: #f0f0f0; margin: 2rem; }
        .container { background: white; padding: 2rem; border-radius: 8px; max-width: 600px; margin: auto; }
        .error { color: red; }
        .success { color: green; }
        footer { margin-top: 4rem; font-size: 0.8em; text-align: center; color: #666; }
    </style>
    <script>
        function checkForm() {
            const naam = document.getElementById("naam").value;
            if (naam.trim() === "") {
                alert("Naam is verplicht!");
                return false;
            }
            return true;
        }
    </script>
</head>
<body>

<div class="container">
    <h1>Neem contact met ons op</h1>

    <form method="get" action="" onsubmit="return checkForm();">
        <label for="naam">Naam:</label><br>
        <input type="text" id="naam" name="naam" placeholder="Vul je naam in"><br><br>
        <label for="email">E-mail:</label><br>
        <input type="email" id="email" name="email" placeholder="voorbeeld@domein.nl"><br><br>
        <label for="vraag">Je vraag:</label><br>
        <textarea id="vraag" name="vraag"></textarea><br><br>
        <button type="submit">Verzenden</button>
    </form>

    <?php if ($bericht): ?>
        <p class="<?= $success ? 'success' : 'error' ?>"><?= $bericht ?></p>
    <?php endif; ?>
</div>

<footer>
    &copy; 2025 Webdev Company | <a href="#">Privacybeleid</a>
</footer>

</body>
</html>

Inleveren

De prompt die het probleem uiteindelijk vond en waain alleen de relevante code staat.

De prompt voldoet tevens minimaal aan de basis kenmerken van een prompt: context, details en duidelijkheid.

2, Provide lists in bullet points

Uitleg

Als je meerdere dingen van een AI vraagt, is het belangrijk om structuur aan te brengen in je prompt. Door bullet points of genummerde lijsten te gebruiken:

• Maak je je prompt overzichtelijk.

• Zorg je ervoor dat de AI geen onderdelen vergeet.

• Help je jezelf om duidelijk te verwoorden wat je wilt.

Bullet points zijn dus niet alleen netjes — ze zijn slim.

Opdracht

Hieronder zie je een afbeelding van een eenvoudige webpagina met meerdere onderdelen.

Het plaatje kan je hirr downloaden: Berglandschap.png.

1. Bestudeer de afbeelding goed. Wat zie je allemaal op de pagina?

2. Bedenk wat je aan de AI zou vragen om precies deze pagina te laten maken.

3. Noteer minstens 4 onderdelen van de pagina als bullet points in je prompt.

Inleveren

1. Prompt
2. Resultaat in code
3. Schermafdruk van resultaat

3. Provide the order if you ask for multiple tasks

Uitleg

Als je aan de AI vraagt om meerdere dingen tegelijk te doen, dan is het belangrijk dat je duidelijk maakt in welke volgorde dat moet gebeuren.

AI volgt jouw instructies letterlijk — dus als de volgorde onduidelijk is, krijg je soms een rommelig of onvolledig resultaat.

Door een logische nummering of expliciete volgorde te geven, help je de AI om stapsgewijs te werken.

Voorbeeld (vaag):
Maak een invoerpagina met HTML en verwerk de gegevens met PHP.

Voorbeeld (duidelijker):

1. Maak eerst een HTML-pagina met een formulier waarin wordt gevraagd naar de tijd en de klantnaam
2. Voeg daarna de PHP-code toe die de ingevulde gegevens toont.

Opdracht

Je wilt de AI vragen om je te helpen met het maken van een eenvoudige contactpagina.

Die moet bestaan uit:

• Een HTML-formulier waarin je je naam en e-mailadres kunt invullen
• Een PHP-script dat de gegevens verwerkt en netjes op het scherm toont

1. Schrijf een prompt waarin je deze twee onderdelen vraagt in de juiste volgorde.
2. Gebruik een genummerde lijst of maak duidelijk met woorden wat “eerst” en “daarna” moet gebeuren.
3. Houd rekening met de context, details en duidelijkheid.

Inleveren

1. Je volledige prompt
2. De gegenereerde HTML + PHP code
3. Een screenshot van het resultaat in de browser

4. Geef voorbeelden (few-shot prompting)

Uitleg

Als je wilt dat de AI op een specifieke manier code genereert of uitlegt, dan helpt het enorm als je eerst een paar voorbeelden geeft. Dit heet few-shot prompting.

Je laat zien wat jij bedoelt — de AI herkent het patroon en volgt het. Dit is heel handig bij het ontwerpen van knoppen, formulieren of herhalende structuren.

Voorbeeld prompt

<button style="background-color: red;">Verwijderen</button><button 
    style="
        background-color: #dc3545; 
        color: white; 
        border: none; 
        padding: 10px 16px; 
        font-size: 16px; 
        border-radius: 4px; 
        cursor: pointer;
        transition: background-color 0.3s ease;
    "
    onmouseover="this.style.backgroundColor='#c82333'"
    onmouseout="this.style.backgroundColor='#dc3545'"
    onclick="handleDelete()"
>
    Verwijderen
</button>

Deze knop ziet er professioneel uit: rood met witte tekst, afgeronde hoeken en een vloeiend hover-effect dat de kleur donkerder maakt wanneer je erover beweegt.
Klikt de gebruiker op de knop, dan wordt de JS code handleDelete() aangeroepen.

Maak op dezelfde manier een blauwe knop 'toevoegen'.

Opdracht

Je wilt een aantal drop down menu's maken. Hier is een voorbeeld.

<style>
  .form-control {
    width: 250px;
    padding: 8px 12px;
    font-size: 16px;
    border: 1px solid #ccc;
    border-radius: 6px;
    background-color: #f9f9f9;
    appearance: none; /* verwijder standaardstijl in sommige browsers */
  }

  .form-control:focus {
    border-color: #007BFF;
    outline: none;
    background-color: #fff;
    box-shadow: 0 0 5px rgba(0, 123, 255, 0.3);
  }
</style>

<select id="taalSelect" name="taal" class="form-control">
  <option value="en">Engels</option>
  <option value="nl" selected>Nederlands</option>
  <option value="fr">Frans</option>
</select>

Maak een multi-shot prompt waarbij je dit menu als voorbeeld gebruikt en waarbij je het volgende menu maakt:

Tip: denk goed na over wat je de AI precies als voorbeeld geeft, alleen de HTML of HTML met CSS? Denk hierbij ook aan Isolate the problem.

Inleveren

1. Je volledige prompt inclusief voorbeeld(en)
2. De gegenereerde knop + uitleg van de AI
3. Een screenshot van de knop in de browser

5. Stel voorwaarden of beperkingen

Uitleg

Soms wil je meer controle over hoe de AI iets oplevert. Je kunt dan in je prompt voorwaarden of beperkingen opnemen.

Bijvoorbeeld:

• Beperk het aantal woorden of regels code
• Vermijd bepaalde technieken (zoals frameworks)
• Vraag om iets op een specifieke manier te doen (bijv. alleen in-line CSS)

Door deze randvoorwaarden op te nemen, stuur je de AI veel gerichter aan.

Opdracht

Je wilt een eenvoudige HTML-formulierpagina laten genereren, maar je stelt een aantal duidelijke voorwaarden.

1. Bedenk minstens 3 voorwaarden waaraan de code moet voldoen. Bijvoorbeeld:
   • Geen externe CSS-bestanden of frameworks zoals Bootstrap
   • Maximaal 30 regels HTML
   • Formulier moet naam en e-mailadres bevatten, met eenvoudige styling
2. Schrijf een prompt waarin je deze voorwaarden duidelijk formuleert.
   • Leg de context uit: “Ik wil een eenvoudig formulier…”
   • Som je voorwaarden op in een bulletlijst of genummerde lijst
   • Sluit duidelijk af met je verzoek: “Geef alleen de HTML-code”
3. Zorg dat je prompt voldoet aan de context, details en duidelijkheid.

Inleveren

1. Je prompt (inclusief de voorwaarden)
2. De gegenereerde HTML-code
3. Een screenshot van het formulier

6. Chain-of-thought prompting 1

Uitleg

Bij opdrachten met meerdere onderdelen is het slim om de AI eerst te laten nadenken en plannen. Dat noem je chain-of-thought prompting.

Je vraagt de AI dus om niet meteen te bouwen, maar eerst te analyseren:

• Wat moet er gebeuren, welke stappen moet ik volgen?
• In welke volgorde?
• Wat zijn de componenten en technieken die ik moet gebruiken?

Daarna kan de AI gestructureerd de code aanleveren. Zo voorkom je onvolledige of chaotische antwoorden.

Voorbeeld

Prompt

Ik wil een formulier dat een naam opslaat.
Leg eerst uit welke stappen ik daarvoor nodig heb.
Geef dan de HTML-code.
Geef daarna de PHP-code.
Leg elke stap kort uit.

Verwachte AI-reactie

1. Je hebt een HTML-formulier nodig om de naam in te voeren.
2. Je hebt een PHP-script nodig dat de naam opvangt en verwerkt.
3. Je moet het formulier met method="post" versturen.
4. Daarna geef ik de HTML en PHP code apart, met uitleg.

Als je een stap niet snapt, of het niet eens bent, vraag dan verheldering. Vraag uitleg, bijvoorbeeld:

Prompt

Wat gebeuert er in stap 3 en waarom moet ik ene post gebruiken, zijn er alternatieven?

Op deze manier leer je een probleem in stappen opdelen en daarna de stappen één voor één op te lossen. Nu lijkt dat wellicht overbodig, maar bij grotere projecten is deze methode noodzakelijk.

Opdracht

Je wil een AI vragen om een simpele “Contact opnemen”-pagina te maken met de volgende onderdelen:

• Een HTML-formulier met velden voor naam, e-mail en bericht
• Een mooie layout met CSS (geen framework)
• Een PHP-bestand dat het formulier verwerkt en de data netjes toont
• De gegevens mogen niet verstuurd worden zonder geldige invoer

Maar: je wil niet meteen de code, je wil dat de AI eerst in stappen uitlegt hoe je dit moet aanpakken.

1. Schrijf een prompt waarin je aan de AI vraagt om:
   • Eerst te analyseren wat deze opdracht inhoudt
   • Daarna een overzicht in stappen te geven van wat er allemaal moet gebeuren (HTML-structuur, input validatie, PHP-verwerking, opmaak)
   • Pas daarna per stap de juiste code te geven, met uitleg
2. Gebruik termen als:
   • “Geef eerst een analyse van de opdracht”
   • “Schrijf daarna de stappen uit in logische volgorde”
   • “Geef dan pas de bijbehorende code, met uitleg per stap”
3. Voeg in je prompt beperkingen of voorkeuren toe, zoals:
   • “Gebruik geen externe CSS-frameworks”
   • “Gebruik eenvoudige PHP, geen database”
   • “Geef geen code voordat alle stappen duidelijk zijn”
4. Zorg dat je prompt voldoet aan de kenmerken: context, details, duidelijkheid, volgorde

Inleveren

1. Je volledige prompt(en)
2. Het AI-antwoord (mag opgeknipt zijn in stappen)
3. De uiteindelijke werkende HTML- en PHP-code
4. Screenshot van de werkende pagina

7. Chain-of-thought prompting 2

In de vorige opdracht heb je een formulier laten maken.

Wat voor method heb je gebruikt in het formulier?

Vraag AI om uit te leggen welke methoden er zijn en wat de voor en nadelen zijn van bedien methoden?

Inleveren

1. Je volledige prompt.
2. In een txt bestand: Jouw eingen aanbeveling: wat zou je het beste hebben kunnen gebruiken bij de vorige opdracht. Leg uit waarom!

JS - (DOM1)

1 Elementen ophalen en aanpassen

🎯 Leerdoelen

• Je weet wat de DOM is.
• Je kunt HTML-elementen selecteren met JavaScript.
• Je kunt de inhoud en stijl van elementen aanpassen via JavaScript.

💡 Uitleg

De DOM (Document Object Model) is de structuur van je HTML-document zoals de browser die begrijpt. Met JavaScript kun je deze structuur lezen en aanpassen.

Voorbeeld – een paragraaf veranderen:

<p id="mijnParagraaf">Oude tekst</p>
<script>
  const p = document.getElementById("mijnParagraaf");
  p.textContent = "Nieuwe tekst!";
  p.style.color = "blue";
</script>

🛠️ Opdracht – Tekst aanpassen

1. Maak een nieuw bestand aan met de naam dom1.html.
2. Maak hierin een kopje, een paragraaf met een id, en een knop.
3. Als je op de knop klikt, moet de tekst in de paragraaf veranderen naar iets anders (bijv. “Hallo wereld!”).

Gebruik bijvoorbeeld:

document.getElementById("knop").addEventListener("click", function() {
  document.getElementById("mijnParagraaf").textContent = "Hallo wereld!";
});

🧠 Reflectie

• Wat is de DOM in eigen woorden?
• Wat doet getElementById precies?
• Waarom zou je de stijl van een element met JavaScript aanpassen en niet met CSS?

📤 Inleveren

• Lever je bestand dom1.html in via Teams of Canvas.
• Beantwoord de reflectievragen in een .txt of .pdf bestand en lever deze mee in.

2 Meerdere elementen aanpakken

🎯 Leerdoelen

• Je kunt meerdere elementen selecteren met querySelectorAll.
• Je kunt met forEach een actie uitvoeren op elk element.
• Je kunt een class toevoegen of verwijderen met classList.

💡 Uitleg

Als je meerdere elementen tegelijk wilt aanpakken (zoals alle <p>-elementen of alle knoppen), gebruik je querySelectorAll. Dit geeft je een lijst (een zogenaamde “NodeList”) van alle elementen die matchen.

Met forEach kun je vervolgens over deze lijst heen lopen en elk element iets laten doen:

<p>Item 1</p>
<p>Item 2</p>
<p>Item 3</p>

<script>
  const alleP = document.querySelectorAll("p");
  alleP.forEach(function(p) {
    p.style.color = "green";
  });
</script>

Je kunt ook classes toevoegen of weghalen met classList:

p.classList.add("actief");
p.classList.remove("verborgen");
p.classList.toggle("geselecteerd");

🛠️ Opdracht – items markeren

1. Maak een bestand dom2.html.
2. Maak een lijst van minimaal 5 <p>-elementen met een class item.
3. Maak een knop met de tekst “Markeer alles”.
4. Wanneer je op de knop klikt, moeten alle <p class="item"> elementen de class actief krijgen.

Gebruik bijvoorbeeld:

document.getElementById("knop").addEventListener("click", function() {
  document.querySelectorAll(".item").forEach(function(el) {
    el.classList.add("actief");
  });
});

Stijl de class actief in je <style> met bijvoorbeeld een achtergrondkleur of rand.

🧠 Reflectie

• Wat doet querySelectorAll(".item") precies?
• Wat is het verschil tussen getElementById en querySelectorAll?
• Waarom gebruik je forEach bij een NodeList?

📤 Inleveren

• Lever het bestand dom2.html in via Teams of Canvas.
• Beantwoord de reflectievragen in een .txt of .pdf bestand en lever die ook in.

3 Interactie met knoppen en events

🎯 Leerdoelen

• Je begrijpt wat een event is in JavaScript.
• Je kunt reageren op een klik of muisactie met addEventListener.
• Je kunt een actie koppelen aan meerdere elementen.

💡 Uitleg

Een event is iets wat gebeurt in de browser: een klik, het bewegen van de muis, een toets indrukken…

Met addEventListener kun je zeggen: “Als dit gebeurt, doe dan dat.”

const knop = document.getElementById("klikMij");
knop.addEventListener("click", function() {
  alert("Je klikte op de knop!");
});

Ook andere events zijn mogelijk, zoals mouseover, mouseout, keydown enzovoort.

Je kunt ook meerdere elementen selecteren en daar een event aan koppelen:

document.querySelectorAll(".kleurvak").forEach(function(el) {
  el.addEventListener("mouseover", function() {
    el.style.backgroundColor = "yellow";
  });
});

🛠️ Opdracht – Events in actie

1. Maak een nieuw HTML-bestand dom3.html.
2. Voeg 5 divjes toe met de class kleurvak, elk met een vaste afmeting en een andere begin-kleur.
3. Als je met de muis over een vakje gaat, verandert de achtergrondkleur in geel.
4. Als je erop klikt, moet de tekst in het vakje veranderen naar “Geklikt!”.

Gebruik zowel mouseover als click events.

Voorbeeld CSS:

.kleurvak {
  width: 100px;
  height: 100px;
  display: inline-block;
  margin: 10px;
  text-align: center;
  line-height: 100px;
  background-color: lightblue;
}

🧠 Reflectie

• Wat is een event in je eigen woorden?
• Wat doet addEventListener precies?
• Wat is het verschil tussen mouseover en click?

📤 Inleveren

• Lever je bestand dom3.html in via Teams of Canvas.
• Beantwoord de reflectievragen in een .txt of .pdf bestand en lever die ook in.

4 Elementen toevoegen met JavaScript

🎯 Leerdoelen

• Je kunt een nieuw HTML-element aanmaken met createElement.
• Je kunt dat element toevoegen aan de DOM met appendChild.
• Je kunt invoer van de gebruiker gebruiken om dynamisch iets te maken.

💡 Uitleg

Je kunt nieuwe HTML-elementen maken en ze toevoegen aan je pagina met JavaScript. Dit is handig als je bijvoorbeeld automatisch lijstjes wilt uitbreiden of reacties wilt tonen.

const nieuwElement = document.createElement("p");
nieuwElement.textContent = "Hallo, ik ben nieuw!";
document.body.appendChild(nieuwElement);

Je kunt ook iets maken op basis van wat de gebruiker invoert:

<input type="text" id="tekstvak">
<button id="voegToe">Voeg toe</button>
<div id="resultaat"></div>

<script>
  document.getElementById("voegToe").addEventListener("click", function() {
    const invoer = document.getElementById("tekstvak").value;
    const nieuwP = document.createElement("p");
    nieuwP.textContent = invoer;
    document.getElementById("resultaat").appendChild(nieuwP);
  });
</script>

🛠️ Opdracht – Invoer toevoegen

1. Maak een bestand dom4.html.
2. Voeg een invoerveld toe waarin de gebruiker een hobby, film of favoriet eten kan typen.
3. Voeg een knop toe met de tekst “Toevoegen”.
4. Telkens wanneer je klikt, moet er een nieuw <p>-element met de ingevoerde tekst verschijnen onder een lijstdiv.

Bonus: Als je het leuk vindt, laat de invoervelden na het klikken automatisch leeglopen.

🧠 Reflectie

• Wat doet createElement precies?
• Wat is het verschil tussen textContent en innerHTML?
• Waarom moet je appendChild gebruiken?

📤 Inleveren

• Lever je bestand dom4.html in via Teams of Canvas.
• Beantwoord de reflectievragen in een .txt of .pdf bestand en lever die ook in.

5 Elementen verwijderen of aanpassen via event.target

🎯 Leerdoelen

• Je begrijpt wat event.target doet.
• Je kunt een klik koppelen aan een specifiek element dat je wilt aanpassen of verwijderen.
• Je kunt met JavaScript elementen verwijderen uit de DOM.

💡 Uitleg

Als een event plaatsvindt (zoals een klik), kun je met event.target achterhalen welk element precies geklikt is.

Voorbeeld – klikbare lijst waarin een item verdwijnt:

<ul id="lijst">
  <li>Appel</li>
  <li>Banaan</li>
  <li>Peer</li>
</ul>

<script>
  document.querySelectorAll("#lijst li").forEach(function(item) {
    item.addEventListener("click", function(event) {
      event.target.remove();
    });
  });
</script>

Of met this als shorthand:

item.addEventListener("click", function() {
  this.remove();
});

🛠️ Opdracht – Klik en verwijder

1. Maak een bestand dom5.html.
2. Voeg een lijst toe (bijv. <ul>) met minstens 5 items (bijv. films, dieren of snacks).
3. Schrijf JavaScript die ervoor zorgt dat je een item uit de lijst verwijdert zodra je erop klikt.
4. Bonus: Toon boven de lijst hoeveel items er nog over zijn.

Gebruik event.target.remove() of this.remove() binnen je event handler.

🧠 Reflectie

• Wat is event.target en waar gebruik je het voor?
• Wat is het verschil tussen event.target en this in een event?
• Waarom zou je een lijst dynamisch willen kunnen aanpassen?

📤 Inleveren

• Lever je bestand dom5.html in via Teams of Canvas.
• Beantwoord de reflectievragen in een .txt of .pdf bestand en lever die ook in.

6 Klassennamen wisselen met classList.toggle

🎯 Leerdoelen

• Je kunt met JavaScript classes toevoegen of verwijderen.
• Je weet wat classList.toggle doet.
• Je kunt styling aanpassen afhankelijk van de class van een element.

💡 Uitleg

Met classList kun je een class toevoegen, verwijderen of omwisselen (“toggelen”). Dit is handig om styling of gedrag van elementen aan te passen wanneer de gebruiker iets doet.

Bijvoorbeeld: klik op een element om het te markeren:

<ul id="taken">
  <li>Boodschappen doen</li>
  <li>Afwassen</li>
  <li>Hond uitlaten</li>
</ul>

<style>
  .afgevinkt {
    text-decoration: line-through;
    color: grey;
  }
</style>

<script>
  document.querySelectorAll("#taken li").forEach(function(taak) {
    taak.addEventListener("click", function() {
      this.classList.toggle("afgevinkt");
    });
  });
</script>

🛠️ Opdracht – Actieve selectie

1. Maak een bestand dom6.html.
2. Maak een lijst (bijv. favoriete games, liedjes, sporters).
3. Als je op een item klikt, moet de class geselecteerd worden toegevoegd of verwijderd.
4. Stijl de class geselecteerd in CSS met bijvoorbeeld een andere kleur en achtergrond.

Voorbeeld CSS:

.geselecteerd {
  background-color: lightgreen;
  font-weight: bold;
}

Gebruik element.classList.toggle("geselecteerd") bij het klikken.

🧠 Reflectie

• Wat is het voordeel van toggle ten opzichte van add en remove?
• Wat gebeurt er als je meerdere keren op hetzelfde item klikt?
• Waar zou je dit in een echte webapp kunnen gebruiken?

📤 Inleveren

• Lever het bestand dom6.html in via Teams of Canvas.
• Beantwoord de reflectievragen in een .txt of .pdf bestand en lever die ook in.

JS - (DOM2)

1 Formulieren en invoer met JavaScript

🎯 Leerdoelen

• Je weet hoe je gegevens uit een formulier leest met JavaScript.
• Je kunt reageren op een submit-event.
• Je weet wat preventDefault() doet.

💡 Uitleg

Formulieren worden normaal automatisch verstuurd en de pagina ververst dan. Maar in JavaScript kun je het formulier ook “afhandelen” zonder te verversen.

Voorbeeldformulier:

<form id="mijnForm">
  <input type="text" id="naam" placeholder="Typ je naam">
  <button type="submit">Verstuur</button>
</form>

<div id="resultaat"></div>

<script>
  document.getElementById("mijnForm").addEventListener("submit", function(e) {
    e.preventDefault(); // voorkomt verversen
    const naam = document.getElementById("naam").value;
    document.getElementById("resultaat").textContent = "Hallo " + naam + "!";
  });
</script>

🛠️ Opdracht – Formulier verwerken

1. Maak een bestand dom7.html.
2. Voeg een formulier toe met een tekstveld voor een bericht en een verstuurknop.
3. Laat het formulier bij klikken niet verversen.
4. Laat het ingevoerde bericht onder het formulier verschijnen in een <p>-element.
5. Bonus: Voeg meerdere berichten toe (zoals een eenvoudige chat).

🧠 Reflectie

• Wat doet preventDefault() en waarom gebruik je het?
• Wat is het verschil tussen een click-event en een submit-event?
• Hoe lees je de waarde van een inputveld?

📤 Inleveren

• Lever je bestand dom7.html in via Teams of Canvas.
• Beantwoord de reflectievragen in een .txt of .pdf bestand en lever die ook in.

2 Gegevens bewaren met localStorage

🎯 Leerdoelen

• Je weet wat localStorage is en wanneer je het gebruikt.
• Je kunt gegevens opslaan in de browser.
• Je kunt opgeslagen gegevens bij het laden van de pagina weer tonen.

💡 Uitleg

localStorage is een opslagruimte in de browser. Alles wat je daarin zet, blijft bewaard – ook als je de pagina sluit of opnieuw opent.

Je gebruikt het bijvoorbeeld zo:

// Iets opslaan
localStorage.setItem("naam", "Ali");

// Iets ophalen
const naam = localStorage.getItem("naam");

// Iets verwijderen
localStorage.removeItem("naam");

Let op: je kunt alleen strings opslaan. Wil je een lijst opslaan? Gebruik dan JSON.stringify() en JSON.parse():

const lijst = ["bananen", "appels"];
localStorage.setItem("boodschappen", JSON.stringify(lijst));

const terug = JSON.parse(localStorage.getItem("boodschappen"));
console.log(terug); // ["bananen", "appels"]

🛠️ Opdracht – Opslaan wat je invult

1. Maak een bestand dom9.html.
2. Maak een invoerveld waar de gebruiker een hobby, taak of naam kan invullen.
3. Als de gebruiker iets toevoegt, verschijnt het in een lijst op de pagina.
4. De lijst moet bewaard blijven via localStorage zodat deze zichtbaar blijft bij herladen.
5. Bonus: Voeg een knop toe om alles te wissen (via localStorage.clear()).

Tips:

• Lees bij het laden van de pagina eerst de gegevens uit localStorage.
• Update localStorage telkens als je iets toevoegt of verwijdert.

🧠 Reflectie

• Wat is het voordeel van localStorage?
• Waarom moet je JSON gebruiken bij het opslaan van lijsten?
• Wat zou je nog meer kunnen opslaan in een webapp?

📤 Inleveren

• Lever je bestand dom9.html in via Teams of Canvas.
• Beantwoord de reflectievragen in een .txt of .pdf bestand en lever die ook in.
• Toon in een screenshot dat je lijst bewaard blijft bij herladen.

3 Gegevens ophalen met fetch()

🎯 Leerdoelen

• Je weet wat fetch() doet in JavaScript.
• Je kunt externe gegevens ophalen en tonen op een webpagina.
• Je begrijpt hoe je met JSON-data werkt en deze verwerkt met de DOM.

💡 Uitleg

Met fetch() kun je gegevens ophalen van een externe bron zoals een API. Vaak krijg je dan JSON-data terug: een soort tekstversie van een JavaScript-object of array.

Een voorbeeld:

fetch("https://jsonplaceholder.typicode.com/users")
  .then(response => response.json())
  .then(data => {
    console.log(data); // Hier kun je nu iets mee doen
  });

Je kunt daarna bijvoorbeeld een lijst maken van namen:

fetch("https://jsonplaceholder.typicode.com/users")
  .then(res => res.json())
  .then(users => {
    users.forEach(user => {
      const p = document.createElement("p");
      p.textContent = user.name;
      document.body.appendChild(p);
    });
  });

🛠️ Opdracht – Externe gebruikerslijst

1. Maak een bestand dom10.html.
2. Haal gegevens op van https://jsonplaceholder.typicode.com/users.
3. Laat van elke gebruiker de naam en e-mailadres zien in de browser.
4. Maak van elke gebruiker een eigen <div> of <li>.
5. Bonus: laat de gegevens pas zien als je op een knop “Laad gebruikers” hebt geklikt.