Hoe een economie werkt....
Er waren eens drie mannen — Able, Baker en Charlie — die alleen op een eiland woonden. Verre van een tropisch paradijs was het eiland een ruige plek zonder luxe. Vooral de voedselkeuze was uiterst beperkt. Het menu bestond uit slechts één gerecht: vis.
Gelukkig was het eiland omringd door een overvloedige populatie van wonderlijk homogene vissen, waarvan er telkens één groot genoeg was om een mens één dag te voeden. Maar dit was een geïsoleerde plek waar geen van de vele technologische vooruitgangen van de mens op het gebied van vissen vangen ooit was aangekomen. Het beste wat deze mannen konden doen was in het water springen en de glibberige beesten met hun handen grijpen.
Met deze inefficiënte techniek kon ieder één vis per dag vangen, net genoeg om de volgende dag te overleven. Dit was de volledige omvang van hun eilandeconomie. Wakker worden, vissen, eten, slapen. Geen geweldig leven, maar beter dan het alternatief.
En zo, in deze supereenvoudige, sushi-gebaseerde eilandsamenleving, zijn er…
Geen spaargeld!
Geen krediet!
Geen investeringen!
Alles wat geproduceerd wordt, wordt ook verbruikt! Er blijft niets over voor een regenachtige dag en er is niets om uit te lenen.
Een idee wordt geboren
Hoewel onze eilandbewoners in een primitieve samenleving leefden, betekende dat niet dat ze dom waren of geen ambitie hadden. Zoals alle mensen wilden Able, Baker en Charlie hun levensstandaard verbeteren. Maar om dat te doen, moesten ze meer dan één vis per dag per persoon kunnen vangen – het minimum dat ze nodig hadden om te overleven. Helaas, met alleen hun blote handen en de wendbaarheid van de vissen, zaten ze vast op een bestaansminimum.
Op een nacht, terwijl hij naar de met sterren bezaaide hemel keek, begon Able na te denken over de zin van zijn leven… “Is dit alles? Er moet meer zijn dan dit.”
Zie je, Able wilde iets anders doen dan vissen met zijn handen. Hij wilde betere, modieuzere palmbladkleding maken, een plek bouwen om zich tegen moessons te beschermen, en uiteindelijk – natuurlijk – een speelfilm regisseren. Maar omdat al zijn dagen opgingen aan vissen, hoe konden die dromen ooit werkelijkheid worden?
Zijn hersens begonnen te draaien… en plotseling werd een idee voor een visvanger geboren… een apparaat dat de reikwijdte van de menselijke hand enorm kon vergroten, terwijl het de kans van een vis om te ontsnappen sterk verminderde. Met zo’n ding zouden misschien meer vissen in minder tijd gevangen kunnen worden! En met de vrijgekomen tijd zou hij misschien betere kleding kunnen maken, een onderkomen bouwen, en de laatste hand aan zijn filmscenario kunnen leggen.
Toen het apparaat steeds meer vorm kreeg in zijn gedachten, begon de orkestmuziek aan te zwellen, en ineens zag hij een toekomst zonder dagelijkse visarbeid voor zich.
Hij besloot zijn apparaat een “net” te noemen en ging op zoek naar materialen om er een te bouwen.
De volgende dag zagen Baker en Charlie dat Able niet aan het vissen was. In plaats daarvan stond hij op het strand, touw te maken van palmbast.
“Wat is dit nou?” vroeg Baker. “Ben je soms op dieet? Als je daar blijft zitten en die touwtjes blijft knopen, ga je verhongeren.”
Able legde uit: “Ik ben geïnspireerd om een apparaat te maken dat oceanen aan nieuwe vismogelijkheden zal openen. Als ik klaar ben, zal ik minder tijd kwijt zijn met vissen, en nooit meer honger hebben.”
Charlie rolde met zijn ogen en vroeg zich af of zijn vriend nu echt zijn verstand had verloren.
“Dit is waanzin, ik zeg je… waanzin. Als het niet werkt, moet je niet bij mij komen janken om een stukje vis. Alleen maar omdat ik nog bij mijn volle verstand ben, betekent dat niet dat ik ga opdraaien voor jouw gekkigheid.”
Onaangedaan ging Able verder met vlechten.
Aan het einde van de dag had Able zijn net voltooid! Hij had kapitaal gecreëerd door zijn zelfopoffering!
Die nacht, terwijl Baker en Charlie met volle magen sliepen, vocht Able tegen hongerige krampen terwijl beelden van sappige vissen door zijn hoofd dansten. Toch werd zijn pijn ruimschoots gecompenseerd door de hoop dat hij het juiste had gedaan en dat hem een stralende, visrijke toekomst te wachten stond.
De volgende dag maakten Baker en Charlie veel lol met Able’s uitvinding.
“Nou, dat is best een mooi hoedje,” zei Baker.
“Maar een beetje warm voor tennis, vind je niet?” voegde Charlie toe.
“Lach maar, jongens,” antwoordde Able, “maar we zullen zien wie er lacht als ik straks tot aan mijn oksels in de visdarmen sta.”
Toen Able de branding in rende, bleef de spot doorgaan terwijl hij onhandig met zijn vreemde nieuwe apparaat worstelde.
Na een paar minuten kreeg hij de slag te pakken en al snel haalde hij een flinke vis binnen.
Baker en Charlie hielden op met lachen. En toen Able een uur later zijn tweede vis van die dag ving, waren de jongens diep onder de indruk. Tenslotte kostte het hen normaal een hele dag om slechts één vis te vangen!
Met deze ene simpele daad stond de economie van het eiland op het punt drastisch te veranderen. Able had zojuist zijn productiviteit verhoogd, en dat was goed voor iedereen.
Voor het moment dacht Able na over zijn plotselinge meevaller.
“Omdat ik nu met slechts één dag vissen genoeg eten heb voor twee dagen, kan ik elke andere dag gebruiken om iets anders te doen. De mogelijkheden zijn eindeloos!”